Primo Levi

Nie jest łatwo czytać o odczłowieczaniu i mechanizmach opresji człowieka na człowieku. O funkcjonowaniu obozów koncentracyjnych, metodach Niemców na zabijanie i bezbrzeżnym cierpieniu niewinnych. Pewnie dlatego wspomnienia zasymilowanego włoskiego żyda napisane w chłodny, zdystansowany sposób zajęły mi tak wiele czasu.  Levi z kliniczną przenikliwością przedstawia czytelnikom rzeczywistość w obozie pracy Auschwitz III, począwszy od 1944 roku, aż do stycznia 1945 roku , wkroczenia Armii Czerwonej i ucieczki Niemców. Jasno werbalizuje o niepewności jutra. Pisze o regułach i supremacji panujących w tym dehumanizującym miejscu. O przyjaźniach, alienacji, dwoistości ludzkiej natury, metodach walki o przetrwanie. Rozwaliły mnie emocjonalnie wtrącenia o Hurbinku, niemym trzylatku, który na zawsze zapisał się na ławce jego pamięci. Wielokrotnie ucieka w dygresje. Brak tu zbędnego moralizatorstwa. Oddaje pamięć osobom, których spotkał w zamknięciu. Odnosi się do tekstów kultury i chemii, która była jego miłością- pozwalającej ujść z życiem. Warto nadmienić, że pierwsze wydanie ,,Czy to jest człowiek" jest z 1947 roku. W kolejnej części „Rozejm” kreśli zdania o pierwszym roku po powrocie do „domu". Trzecia część to eseje wydane w latach 80- tych traktujące o tym, kim jest „człowiek". Zastanawia się w nich nad biernością wobec okrucieństwa. Kreśli zdania o tzw.szarej strefie.Świat opisywany w tym świadectwie wylewa się łzami, obrazując, do jakich niegodziwości zdolne jest ciało astralne opętane nienawiścią i pogardą. Levi jest przykładem osoby, dla której piekło nie zakończyło się wraz z opuszczeniem bram obozu pracy. Polecam każdą komórką mojego ciała poruszającą relację uczestnika niewyobrażalnych wydarzeń zapisanych na kartach historii.