cytaty z książek autora "Agata Komosa-Styczeń"
Turystyka wysokogórska nie rozwinęła się znacząco w ciągu kolejnych wieków od wyprawy Beaty Łaskiej. Zresztą konny orszak do Doliny Kieżmarskiej raczej nijak się ma do wytyczania niebezpiecznych dróg na szczyty najwyższych tatrzańskich gór.
Marzena i Lida – dwie siostry, które swoją krótką, choć intensywną karierą taterniczą zdążyły mocno namieszać w środowisku taterniczym, wśród artystów i emancypantek. Siostry urodziły się w Zakopanem i były wychowywane wraz z bratem przez matkę, która wcześnie owdowiała. Obydwie od dzieciństwa chodziły po górach, ale prawdziwe wspinanie i rozwiązywanie taternickich problemów zaczęło się dla nich w 1928 roku. Dużo bardziej zawzięta była Marzena, ona szła w góry z misją. Poza tym, że chodziła, to działała i publikowała. Nie podobała się jej dyskusja o tym, czy kobiety powinny samodzielnie się wspinać.
Fascynacja Tatrami miała związek ze sztuką i literaturą. W XIX wieku młodopolscy artyści, pragnący zbratania z ludem, lubujący się w folklorze i wszelkich regionaliach, zachłysnęli się kulturą Podhala. Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer czy Stanisław Witkiewicz, a w późniejszych latach Maria Pawlikowska-Jasnorzewska byli najlepszymi ambasadorami gór wysokich i taternictwa, o jakich dzisiaj agencje reklamowe mogą tylko pomarzyć.