Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Muszę przyznać, że w Adwencie wróciłam do kilku, przesłuchanych wcześniej, książek o historii chrześcijaństwa. Niektóre są ciekawsze niż inne, i o tych właśnie opowiem. Jedną z takich, które z czystym sumieniem mogę polecić, jest „The History of Christianity in the Reformation Era”, która jest zapisem wykładów prof. Brada S. Gregory’ego ze Stanfordu. Powiem tak: na początku przez pierwsze dwa wykłady byłam leciutko sfrustrowana. Wiecie czym? Warsztatem profesora Gregory’ego! Uświadomiłam sobie, że słuchając go, czułam się jak na studiach! Kiedy to do mnie dotarło, zaczęłam się z siebie śmiać, wyluzowałam i zaczęłam doceniać to, co słyszałam. Brad Gregory ma charakterystyczny sposób przekazywania wiedzy. Na początku każdego wykładu mówi, czym się będzie zajmował. Wykład jest zawsze jest ustrukturyzowany i uporządkowany. Na koniec półgodzinnego wykładu profesor Gregory podsumowuje najważniejsze punkty. Wiecie? To ułatwia życie. Nie ma cudów, żeby się nie wyłączyć raz czy drugi, uporządkowane podejście do prezentowania historii chrześcijaństwa ułatwia przyswajanie wiedzy. Ah, i jeszcze dodatek: pdf z podsumowaniem wiedzy, będący częścią audiobooka, jest przejrzysty, a wiedza jest podana w punktach! W punktach! Raj dla duszy, która ma dość chaosu. W „The History of Christianity in the Reformation Era” nie dostaniemy ukrytego pod obiektywizmem naukowca wahnięcia na żadną ze stron. Co mam na myśli? Cóż, zwykle książki/wykłady obejmujące tematykę Reformacji, napisane lub nagrane przez profesorów pochodzących zza oceanu są nazbyt krytyczne wobec rzymskiego katolicyzmu, książki/wykłady naukowców naszej części Europy zwykle patrzą w bardziej negatywnym świetle na ewangelików. Jak widać nie jest łatwo pisać o Reformacji, nawet 500 lat po fakcie. Sztuka rygorystycznego trzymania się środka udała się prof. Bradowi S. Gregory’emu ze Stanfordu! . Sam zresztą powiedział, we wstępie do książki, że bardzo pilnuje naukowej rzetelności i przekazywania faktów, nie własnych przekonań. Muszę przyznać, ze słuchając jego książki, usiłowałam go przyłapać na „ujawnieniu się”. Może raz, dwa udało mi się coś znaleźć, ale to było tak małe, że pomyślałam sobie, że są granice nawet mojej przekory i upierdliwości. Gregory przygląda się Europie (oraz Amerykom i Azji w kontekście chrześcijaństwa. Trzeba przyznać, że te trzy kontynenty nie zajmują zbyt dużo miejsca w tej serii wykładów) mniej więcej od roku 1500 do 1659, do pokoju westfalskiego. Zajmuje się nie tylko samą reformacją, i kościołami, które się z niej narodziły, ale i tym, co w czasie tych 150 lat działo się w kościele rzymskokatolickim. Wśród kościołów z nurtu reformowanego wyróżnia i przedstawia dzieje kościołów „głównego nurtu” [określenie moje] jak i radykalne ruchy reformacyjne. Prowadzi zatem trzy, równoległe narracje: głowie kościoły nurtu reformacyjnego, zbory o radykalnym podejściu do teologii i kościół rzymskokatolicki. Wykłady są nie tylko poświęcone konkretnym „fragmentom” chrześcijaństwa, ale i różnym częściom Europy. Gregory przenosi się z nami miejsca na miejsce, pokazując rozwój sytuacji w Cesarstwie Niemieckim, w Anglii, we Francji, zaglądając i na tereny dzisiejszych Włoch, i do Hiszpanii. Dzięki uporządkowaniu wywodów widać nie tylko rozwój w czasie różnych odłamów chrześcijaństwa związanego z Reformacją, ale mechanizmy, które sprawiły, że w jednych krajach tolerowano wyznawców nowego odłamu chrześcijaństwa, w innych ich prześladowano, a w jeszcze innych oni prześladowali tych, którzy pozostali przy papiestwie. W „The History of Christianity in the Reformation Era” Brada S. Gregory’ego widzimy zatem historię Europy widzianą z perspektywy tworzenia się nowych nurtów religijnych, tarcia, konflikty i próby powrotu do jedności. Widzimy jak bardzo religia wpływała na politykę, by późnej, w połowie XVII, powoli zacząć się jej poddawać. Widzimy początki nie tyle sekularyzacji, co powstawania państw i stopniowe umacnianie się ich wpływu na życie codzienne tych, którzy ciagle jeszcze byli poddanymi, nie obywatelami. Za szczególnie fascynujące uważam wykłady poświęcone sytuacji religijnej na terenie dawnych Niderlandów. Musze przyznać, że przysłuchiwanie się jak ścierały się opcje, jak niesłychanie żywotny był ferment religijny na tych ziemiach, jak kwestie dynastyczne i ekonomiczne wpływały na alianse, jak ostrożnie zawierane przez dawnych przeciwników kompromisy prowadziły do powstania osobnych państw, katolickiego i protestanckiego z tego, co kiedyś było jedną z pereł w koronie Habsburgów. Brad Gregory w swój spokojny, logiczny i nieefekciarski sposób rozplątał także pokręconą historię wyznaniową Anglii pod rządami Tudorów i Stuartów. Wytłumaczył mi także, jasno kompetentnie, dokonania Soboru w Trydencie. Krótko - jeśli interesuje cię XVI i XVII wiek w kontekście historii chrześcijaństwa - to audiobook dla ciebie. Jeśli szukasz anegdot o Lutrze, anabaptystach z Munster i rozwodzie Henryka VIII, to nie, to nie jest ta książka, po którą powinnaś/powinieneś sięgnąć. O takich jeszcze napiszę.:)