Francuski pisarz polskiego pochodzenia, dramaturg, rysownik, grafik, reżyser teatralny i filmowy, aktor, scenarzysta i scenograf. Topor urodził się w Paryżu, dokąd przed II wojną światową wyemigrowali jego rodzice, polscy Żydzi. Był synem Abrama Jechiela Topora (1903–1992),znanego rzeźbiarza, absolwenta Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, i Zlaty (z d. Binsztok). Spędził pierwsze lata w Paryżu, a następnie w Sabaudii, gdzie w czasie wojny jego rodzina chroniła się przed prześladowaniami narodowych socjalistów po zajęciu Francji przez Niemcy. W 1964 roku ukończył paryską École nationale supérieure des beaux-arts. Już w latach studenckich współpracował z satyrycznym magazynem „Hara-Kiri”, w którym ukazywały się m.in. jego rysunki. Był również współzałożycielem (wraz z Fernando Arrabalem i Alejandro Jodorowskim) i członkiem tzw. „Grupy Panicznej” (1962).
Topor był autorem licznych ilustracji książkowych oraz plakatów. Współpracował z filmem. Na prośbę Federico Felliniego przygotował projekt latarni magicznej – ważne ogniwo scenografii jego filmu Casanova (1976). Na kanwie jego powieści Chimeryczny lokator powstał film Romana Polańskiego pt. Lokator (1976),w którym sam Topor zagrał drobną rolę. Wystąpił również m.in. w 1979 w filmie Wernera Herzoga pt. Nosferatu wampir.
Twórczość Topora, inspirowana surrealizmem (artysta znał osobiście teoretyka ruchu André Bretona),pełna jest szokującej groteski i czarnego humoru. Dla stylu Topora znamienne jest także wykorzystanie elementów pure nonsense’u i zabawa z konwencjami oraz tworzywem językowym. Wszechstronna indywidualność, barokowa wyobraźnia i rozległość działań twórczych zbliżają Topora do idei syntezy sztuk. W warstwie tematycznej jego twórczość dotyczy głównie wyśmiewania postaw i mentalności drobnomieszczańskiej, podejmuje też tematykę egzystencjalną, ukazując jednostkę pośród obcego świata jak z koszmarnego snu.http://www.hermaphrodite.fr/article629
Historia, która posłużyła Romanowi Polańskiemu do nakręcenia „Lokatora”. Reżyser zagrał w nim także główną rolę. Mam to szczęście, że widziałam ten znakomity psychodeliczny film. Co prawda wiele lat temu i na długo przed tym, zanim przeczytałam literacki pierwowzór, mimo to pamiętam, że jest wierny książce, a ostatni kadr do dziś mam przed oczami. I w uszach!
Trelkowsky wynajmuje skromne i dość przygnębiające mieszkanie bez wygód, w kamienicy przy ulicy Pompejów w Paryżu. Przed nim zajmowała je młoda kobieta, która popełniła samobójstwo wyskakując przez okno. Do chwili zamieszkania w nowym lokum, Trelkowsky był przeciętnym, niewyróżniającym się młodym mężczyzną, miał pracę i grono znajomych. Wszystko ulega zmianie po tym jak przeprowadza się do nowego mieszkania. Jego życie powoli, ale systematycznie dąży ku temu, by podzielić los Pompejów. Jak wspomniałam, to starożytne miasto patronuje ulicy, przy której Trelkowsky zamieszkał. Pompeje zniszczył Wezuwiusz. W książce niszczącą rolę Wezuwiusza pełnią sąsiedzi.
„Chimeryczny lokator” to dzieło ponadczasowe, co oznacza, że mimo iż czasy i ludzie się zmieniają, ono wciąż pozostaje aktualne. Również w nowych realiach technologicznych. Bo czyż nękający Trelkowsky’ego sąsiedzi nie ukrywają się dzisiaj w mediach społecznościowych, nie posługują hejtem?
"Chimeryczny lokator" opowiada początkowo historię Trelkovskiego który wprowadza się do nowego mieszkania mieszczącego się w tajemniczej kamienicy pełnej dziwnych sąsiadów...
Książka od razu przywodzi na myśl "Proces" F. Kafki. Choć atmosfera jest tutaj uboższa, stanowi namiastkę tego brudu, czuć go dobrze na tyle by się powieścią Topora zainteresować. Bez wątpienia doznajemy tej bezradności, zagubienia, osaczenia które dotyka głównego bohatera. Łatwo znajdujemy analogię do naszego współczesnego życia - kto mieszkając w domu wielorodzinnym nie miał problemów z sąsiadami? Chyba każdy coś na ten temat wie, a jak nie to słyszał. Z tego niby nam dobrze znanego, wręcz banalnego problemu, wyłaniają się dużo gorsze rzeczy, jak nadmierna kontrola, czy manipulacja jednostką o słabej tożsamości. Takie coraz bardziej surrealistyczne i pełne grozy sytuacje przytrafiają się naszemu bohaterowi, które nieuchronnie prowadzą do jego krzyku obłędu...
Och! Jak ja lubię takie książki!
Ocena 7/10
Instagram @moze_booka