Maria Janion w „Niesamowitej Słowiańszczyźnie” pokazuje, jak wyparta świadomość naszych pogańsko-słowiańskich korzeni naznacza polską literaturę i tożsamość. Zajmuje się też sytuacjami, gdy słowiański mit grzęźnie w panslawistycznych lub nacjonalistyczno-faszystowskich pułapkach.
Autorka tworzy nową, alternatywną opowieść o polskiej historii, literaturze i wyobraźni. Uświadamia nam, jak mocno tkwimy w zamkniętym kręgu niższości i wyższości, który przeradza się w narodową figurę totalnej niemożności i wiecznej szarpaniny między Wschodem a Zachodem.