Oddając w r. 1909 i 1911 w ręce czytelników "Legendę Tatr", Tetmajer ugruntował swą sławę epika góralszczyzny, zdobytą cyklem "Na Skalnym Podhalu". "Stanowisko Tetmajera jest zgoła wyjątkowe - pisał w 1913 r. Jerzy Żuławski - sam z innej sfery rodem, od dziecka wśród ludu żył i poznał go znakomicie - a gdy się doda do tego jeszcze tę okoliczność, że "Legenda Tatr" (...) nie jest dziełem przypadkowym, lecz wykwitła po prostu z całego jego życia z nieodpartą koniecznością, zrozumieć łatwo, że on właśnie, a nikt inny, dał najlepszą epopeję życia chłopskiego, najwierniejszy jego obraz."
Książka składa się z dwóch tomów. Tom pierwszy zatytułowany jest "Maryna z Hrubego", tom drugi "Janosik Nędza Litmanowski."