Pani Marzena wróciła dosłownie wczoraj i nie miała jeszcze czasu rozpakować walizki. A przecież karpie i makowce same się nie zrobią. Dostałam swój przydział warzyw do pokrojenia, w zamian mogę do woli słuchać historyjek zza zachodniej granicy. O skąpych staruszkach, złośliwych staruszkach, dobrodusznych staruszkach. Pani Marzena pracuje teraz u wyjątkowo dobrej rodziny.
- Ale ile nerwów musiałam się najeść...
I zaczyna opowiadać historię z zeszłego roku, kiedy to zadzwoniła do niej znajoma mieszkająca po sąsiedzku. Nazwijmy ją po prostu Sąsiadką. Właśnie chciała zjechać na miesiąc do Polski i szukała kogoś na zastępstwo. To częsty system, jeżeli za granicą ma się już ,,swoją” rodzinę, czyli taką, do której jeździ się od dłuższego czasu, opowiada pani Marzena. Siedzi się u niej trzy - cztery miesiące, później zjeżdża na miesiąc i znowu wraca na trzy. W tym czasie młodsze albo mniej doświadczone osoby mogą cię zastąpić i tym sposobem zbierać doświadczenie.
- No więc szukała zastępstwa na miesiąc. Ja akurat nie miałam żadnej rodziny, więc się zgodziłam.
Na miejscu okazało się, że starsza para jest naprawdę sympatyczna. Pani miała problemy ze zdrowiem, kłopoty z poruszaniem się, ale umysł jeszcze jasny i skory do rozmów. Pan natomiast, pogodny i zabawny, zdawał się być niedotknięty problemami starości. Sąsiadka przestrzegła panią Marzenę, że rodzina jest zrzędliwa, Pani opryskliwa, a Pana całymi dniami nie ma w domu. Jednak po jej wyjeździe okazało się, że sympatyczni państwo są nawet przesympatyczni. Już po kilku dniach zachwalali panią Marzenkę, a po dwóch tygodniach Pani zaczęła prosić, by nie wyjeżdżała. Mówiła, że zapłaci więcej, byleby tylko została. Pan po cichu wyznał, że Sąsiadka jest najzwyczajniej w świecie leniwa i źle wychowana, że lekceważy wszelkie prośby i to przy niej Pani mizernieje jeszcze bardziej, gdyż ciągle jest poddenerwowana.
- Nie rozumiałam, dlaczego po prostu jej nie zwolnił. Przecież płacił jej niemałe pieniądze.
Zagadka rozwiązała się zupełnie przypadkowo. Pani Marzena rozmawiała o swojej sytuacji z przyjaciółmi w Polsce. Jedna z koleżanek powiedziała jej, że Pan miał romans z Polką. Polką, która była dobrą znajomą Sąsiadki i to właśnie ona poleciła Sąsiadkę do opieki nad Panią.
- Pan bał się zwolnić Sąsiadkę, bo wtedy jego tajemnica mogłaby wyjść na jaw. Nie chciał narażać schorowanej żony na jeszcze większe nieprzyjemności.
Po miesiącu pobytu i nieustających prośbach Pani, Pan w końcu zebrał się na odwagę i zapowiedział, że zwolni Sąsiadkę, jeżeli tylko pani Marzena zgodzi się teraz do nich przyjeżdżać. To był dylemat. Z jednej strony chciała pracować dla tej rodziny, z drugiej strony należało być fair w stosunku do znajomej, którą miała tylko zastąpić. Sytuacja rozwiązała się sama, gdy Sąsiadka dała za wygraną i z własnej woli zmieniła rodzinę.

Niedługo po pierwszej rozmowie wybrałam się do pani Gosi. Ona również odkąd pamięta wyjeżdża do Niemiec. Siadamy przy stole i mam możliwość spróbowania przepysznego sernika. Zwracam uwagę, że pewnie każda rodzina, do której jeździ, jest zachwycona jej kuchnią.
- Niemcy mają jednak inny smak niż my. Często musiałam tłumaczyć się z typowo polskich obiadów, których po prostu nie rozumieli – śmieje się.
Pani Gosia miała szczęście i trafiła na małżeństwo, które lubiło jej kuchnię i dawało swobodę w kwestii gotowania.
- Mniej więcej co tydzień odwiedzali ich syn z synową. Pani tak mnie zachwalała, że wszystko jest takie pyszne. No ale jakoś zawsze podczas tego rodzinnego obiadu coś było nie tak. Jakbym wsypywała do dań połowę solniczki. W końcu któregoś razu przyłapałam synową w kuchni, jak majstrowała przy gotujących się potrawach. Z zazdrości.
Były też rodziny mało ufne, obserwujące każdy twój krok. Były takie, przy których nawet na chwilę nie można było usiąść. Zaraz znajdowało się coś do roboty.
- Człowiek stara się zrozumieć. Płacą i chcą mieć pewność, że wszystko jest w porządku. Dopóki nie mylą roli opiekunki i pomocy domowej ze służącą, człowiek musi zaciskać zęby i pracować. W gruncie rzeczy są to często ludzie samotni - mówi pani Gosia - dzieci mają swoje życie, wpadają tylko od święta. Kiedyś dość długo jeździłam do pewnego państwa, gdzie opiekowałam się chorym Panem, odciążając tym samym Panią i dotrzymując jej towarzystwa. Kiedy Pan zmarł, Pani poprosiła mnie, żebym jeszcze została, mimo że sama nie potrzebowała opieki. Potrzebowała kogoś do rozmowy. To prawda, że przepaść jest niesamowita pomiędzy życiem tamtejszych emerytów a tych polskich, ale jednocześnie mam wrażenie, że my spędzamy więcej czasu ze starszymi już rodzicami. Niemiec zapłaci opiekunce i czuje się usprawiedliwiony, może jechać na wakacje.

Pytane o tęsknotę, obie panie na chwilę milkną.
- Wiadomo, tęskni się każdego dnia. Wtedy zamiast rozczulać się nad sobą, biorę się do roboty – wyznaje pani Marzena.
Za zarobione pieniądze ich rodziny w Polsce mogą normalnie żyć. Dzieci mogą iść na studia.
- Wyjeżdżam, aby one w przyszłości nie musiały – kwituje pani Gosia.

Pani Marzena wróciła dosłownie wczoraj i nie miała jeszcze czasu rozpakować walizki. A przecież karpie i makowce same się nie zrobią. Dostałam swój przydział warzyw do pokrojenia, w zamian mogę do woli słuchać historyjek zza zachodniej granicy. O skąpych staruszkach, złośliwych staruszkach, dobrodusznych staruszkach. Pani Marzena pracuje teraz u wyjątkowo dobrej rodziny.
-...

Co tak naprawdę sprawia, że wydarzenie jest ważne? Zainteresowanie ludzi? Mediów? Skala wydarzenia? A może, co przyniesie w przyszłości?
Już od rana ludzie zaczęli się schodzić. A przynajmniej ci, którzy musieli z powodu obowiązków. Komunikacja w tej miejscowości była kiepska. Mimo to przeszła cichymi głosami w atmosferze ostatnich, trochę gorętszych plotek, a poprzedzone było to słowami „a wie pani co?”. I tak to rozchodziło się w burzy mieszanych emocji i jednoczesnego zaciekawienia.
A miało na to czas tylko dwóch dni, bo ktoś zapomniał od razu rozwiesić ogłoszenia. Nie ma jednak tego złego.
Wszystko to przez decyzje kilku młodych ludzi.
W małej, sennej miejscowości pod Warszawą coś miało się wydarzyć. Nie trzeba było oglądać ogłoszeń. Wystarczało usłyszeć, choćby przypadkiem, wieści przechodząc koło gawędzących sąsiadek.
- A wie pani co? Jakiś koncert ma się tu u nas odbyć!
Nie, żebym nie wiedział o tym już wcześniej.
Ludzie przerzucali między sobą informację. To coś nowego, mówili, niespodziewanego. Coś, co w małej, konserwatywnej wspólnocie budziło emocje... ale nie tak duże, żeby się wydarzeniu sprzeciwić.
Czwórka młodych ludzi postanowiła grać razem. Jeden grał na gitarze i śpiewał, drugi tylko na gitarze, a pozostała dwójka zajmowała się bassem i perkusją. Nie wiadome mi było, czy śpiewali.
Gdy z nimi rozmawiałem, mówili, że mieli już dość oglądania koncertów swych idoli i grania w garażu dla szczurów, które się tam kryły.
- Mamy już dość oglądania koncertów naszych idoli - mówili. - I grania w garażu dla szczurów.
Ich pierwszym krokiem do wielkiej kariery miał być koncert. Byli niezłomni, choć niecierpliwi. Śmiali się, że w Warszawie ich odrzucili, dlatego grają tutaj.
Tak powstał pomysł zagrania w miejscowym amfiteatrze, który mieścił już większe lub mniejsze gwiazdy (choć raczej te drugie), ale jeszcze nigdy koncertu rodzonych tubylców (prócz dzieci z pobliskiego przedszkola). Precedens tak wielkie skali nie mógł przejść obojętnie.
Młodzi ludzie zorganizowali pozwolenie, stworzyli i zlecili rozwieszenie plakatów (co, jak wiemy, nie było najlepszy pomysłem) i rozpoczęli intensywne próby. Nie, żeby mało umieli. Chcieli wypaść lepiej niż dobrze. To także pomogło. Ludzie zaciekawieni przechodzili koło ich domów i słuchali. Niektórym się nawet podobało.
Nadszedł dzień koncertu. Młodzi muzycy, nie mając technicznych, sami zajęli się nie tylko zostawianiem sprzętu, ale i przygotowywaniem całego miejsca pod występ. Nie liczyli na pogo. Ale woleli, żeby było czysto.
Byłem tam i obserwowałem z boku, co się dzieje.
Przyszli jakbyś starsi ludzie i spytali, bo młodzi robią. Młodzi odpowiedzieli. Starsi z uznaniem pokiwali głowami i odeszli. Potem długo nikt nie przyszedł. Jedynie ja się pojawiłem i spytałem o nastroje. Nie mieli najlepszych nastrojów.
- Nie mamy najlepszych nastrojów - wyznali.
Obawiali się, że nikt nie przyjdzie. Albo mało kto, co byłoby jeszcze gorsze, bo ci ludzi mogliby mówić, jaki zły był koncert.
Kilka godzin później w na ławce w pierwszym rzędzie siadła starsza kobieta. Muzycy powiedzieli jej, że jest za wcześnie, że jeszcze trochę czasu do rozpoczęcia. Ona odparła, że wie:
- Jestem tutaj, żeby zająć miejsce w pierwszy rzędzie, żeby dobrze wszystko słyszeć. Musiałam przyjść wcześniej, inaczej nie miałabym miejsca.
Muzycy zaśmiali się pod nosem. Pół godziny przed rozpoczęciem w stronę sceny zaczęły napływać fale ludzi i bardzo długo nie przestawały. Brak miejsc parkingowych mówił także, że wpadli ludzie z daleka.
Muzycy niemal zapomnieli, po co tu są. Otrząsnął ich perkusista, wybijając rytm. Muzyka popłynęła. Zaczęła się zabawa.
Cały tłum stał sztywno. Miej więcej do końca pierwszej piosenki. Potem ludzie zaczęli się ruszać, na środek wylęgała młodzież tańcząc i podrygując do rytmu. Dorośli nie pozostawali gorsi i choć ich styl był zupełnie inny, to wspaniale dopełniali się z nowym pokoleniem. Trawnik dookoła był wielki, ale i tak ledwo pomieścił wszystkich.
Trudno napisać coś o muzykach, skoro to, że porwali tłum tak różnych ludzi świadczy o nich sam za siebie.
Jeśli ktoś nie wiedział co to bis, pojął to na koncercie bardzo szybko.
Skończyło się późno w nocy. Ludzie wrócili do domów, muzycy się spakowali i odeszli. W drodze ich chwalono.
I tak kończy się przełamanie letargu w tej sennej miejscowości. Ludzie wrócili do zwykłej codzienności.
Muzycy zagrali jeden koncert. Jeden, który wiemy, że był ich pierwszym. Czy może też być ostatnim? Może. Nikt nie wie jak to się skończy. Na razie jest to zespół, który ma jeden koncert za sobą. Tylko jeden. Ludzie szybko zapomną. Muzycy też szybko o tym zapomną. Taka jest natura ludzi. Ale czy gdyby zespół wcale nie skończył, co by się stało? Ten jeden koncert nie byłby jednym koncertem. Najważniejszym. Tym, od którego wszystko się zaczęło. On byłby chełpiony w ich biografiach.
Ale na razie to nic pewnego.
Tak samo ze mną. Okaże się wydanie lokalnej gazety. A będzie w tym jeden reportaż. Ten. Czy on też będzie ostatni? Któż to wie.

Co tak naprawdę sprawia, że wydarzenie jest ważne? Zainteresowanie ludzi? Mediów? Skala wydarzenia? A może, co przyniesie w przyszłości?
Już od rana ludzie zaczęli się schodzić. A przynajmniej ci, którzy musieli z powodu obowiązków. Komunikacja w tej miejscowości była kiepska. Mimo to przeszła cichymi głosami w atmosferze ostatnich, trochę gorętszych plotek, a poprzedzone...

KOLEJNY WYPADEK Z UDZIAŁEM PIJANEGO KIEROWCY.
Dnia szesnastego lutego około godziny piętnastej doszło do śmiertelnego wypadku na trasie między Lesznem a Wschową z udziałem kierowcy, u którego we krwi krążyły trzy promile alkoholu i starszą mieszkanką Wschowy, która przechodziła przez pasy. Dwudziestodwuletni kierowca srebrnego opla corsy przekroczył dozwoloną prędkość i wjechał w staruszkę, która umarła na miejscu. Sprawca próbował uciec z miejsca zbrodni, ale rozbił się na odległym o pięćdziesiąt metrów słupie elektrycznym. Jeszcze są zbierane w sprawie zeznania świadków. Pozostaje pytanie: Co sprawia, że coraz więcej pijanych młodych ludzi siada za kierownicą? Przy takiej częstotliwości wypadków należy pamiętać - nie jesteśmy bezpieczni nawet gdy przechodzimy zgodnie z zasadami przez pasy, które są notabene po to by chronić życie.

KOLEJNY WYPADEK Z UDZIAŁEM PIJANEGO KIEROWCY.
Dnia szesnastego lutego około godziny piętnastej doszło do śmiertelnego wypadku na trasie między Lesznem a Wschową z udziałem kierowcy, u którego we krwi krążyły trzy promile alkoholu i starszą mieszkanką Wschowy, która przechodziła przez pasy. Dwudziestodwuletni kierowca srebrnego opla corsy przekroczył dozwoloną prędkość i...

CHILDREN LEFT BEHIND

W roku 2013, będąc jeszcze studentką, wakacje spędziłam w prowincji Guizhou w południowo – zachodnich Chinach, jednej z najbiedniejszych i najbardziej odciętych od świata, gdzie pracowałam w wiejskiej szkole w górach, ucząc dzieci z mniejszości etnicznych języka angielskiego. Wtedy też spotkałam się ze zjawiskiem określanym mianem „Children left behind”.
To druga strona dynamicznego rozwoju gospodarczego Chin. Dzieci z biednych, wiejskich okolic pozostawione same sobie, podczas gdy ich rodzice wyemigrowali za pracą do miasta. Zwykle oficjalnie wychowywane przez dziadków czy innych krewnych lub przyjaciół rodziny, którzy jednak często są niewykształceni, nie posiadają wystarczających środków na utrzymanie i przez cały dzień pracują na roli, więc tak naprawdę zostawione same sobie. Widzą się z rodzicami raz lub dwa do roku, gdy Ci wracają do rodzin na Chiński Nowy Rok lub inne święta.
Takie dzieci, pozbawione wsparcia, od najmłodszych lat muszą same dbać o dom i często też szukać różnych możliwości zarobku (zbieranie śmieci, prace w polu), gdyż pieniędzy przesyłanych przez rodziców nie starcza. Pozbawione opieki dzieci, łatwiej angażują się one w działalność kryminalną, prostytucję, stają się ofiarą handlu ludźmi i innych przestępstw. Ale nawet jeśli będą miały szczęście i uda im się tego uniknąć, brak rodziców w znaczący sposób odciska się na ich życiu. O wiele częściej niż ich rówieśnicy, wychowywani w pełnych rodzinach, cierpią na depresje i inne zaburzenia psychiczne. W razie problemów nie mają się do kogo zwrócić. Zwykle bardzo wcześnie przerywają edukację i dołączają do rodziców w mieście, gdzie wykonują słabo płatne prace.
Różne źródła podają, że zjawisko to może dotyczyć nawet 50-70 milionów dzieci w całych Chinach. To zjawisko bez precedensu na skalę świata. Na chwilę o tym temacie zrobiło się głośno, kiedy w 2012 roku doszło do tragedii. W okolicy piątka dzieci zaczadziła się, próbując ogrzać swój dom. Ale jest to jednak problem w niewielkim stopniu dostrzegane przez zachodnie media.
Dorośli często podejmując decyzję o wyjeździe i pozostawieniu swoich pociech samych sobie, uważają, że jest ona i tak najlepszym wyjściem, bo mogą chociaż jakkolwiek wesprzeć rodzinę, przesyłając jej pieniądze. Na wsi i tak nie byłoby dla nich zajęcia, z pracy na roli trudno bowiem utrzymać całą rodzinę. Nie mogą zabrać dzieci ze sobą, gdyż w mieście najczęściej mieszkają w różnego rodzaju przyzakładowych dormitoriach, namiotach i mieszkaniach pracowniczych. Do tej sytuacji przyczynia się także polityka rządu, który od dekad stara się kontrolować imigrację wewnętrzną, nakładając różne restrykcje.
Przed rozpoczęciem pracy, tłumaczono nam, że mamy skupić się na tym, żeby pokazać dzieciom możliwości, jakie daje edukacja, zainspirować je, być także wychowawcą, rozmawiać o ich problemach – ale jednocześnie nie ingerować za bardzo w relacje społeczne. Nie dawać złudnej nadziei, bo i tak nic nie zmienimy, tylko narobimy jeszcze większych problemów.
To były mądre dzieciaki, miały ambitne cele – w mojej klasie złożonej z ośmiolatków, uczniowie pytani o swoje marzenia, mówili o tym, że chcieliby zostać naukowcem, lekarzem, skończyć studia, podróżować. To, co przede wszystkim rzucało się w oczy, to ich ogromna nieśmiałość i nieumiejętność wchodzenia w relacje społeczne. Miały problemy z odpowiadaniem na najprostsze pytanie przed klasą, chętnie siedziały przy biblioteczce i czytały, ale unikały zabaw w grupie.
Bardzo poruszyło mnie rozstanie, kiedy małe dziewczynki z mojej klasy płakały, bo nie chciały wracać do domu. W tamtej chwili chyba najbardziej dotarło do mnie, że dla nich znaczy to o wiele więcej niż dla mnie, jakie to musi być uczucie, nie mieć takiego prawdziwego domu, rodzinnego ciepła, do którego chce się wracać. Dlatego też ten problem, mimo iż odległy geograficznie, bardzo mnie boli.

CHILDREN LEFT BEHIND

W roku 2013, będąc jeszcze studentką, wakacje spędziłam w prowincji Guizhou w południowo – zachodnich Chinach, jednej z najbiedniejszych i najbardziej odciętych od świata, gdzie pracowałam w wiejskiej szkole w górach, ucząc dzieci z mniejszości etnicznych języka angielskiego. Wtedy też spotkałam się ze zjawiskiem określanym mianem „Children left...

Słupsk. Niegdyś Paryż Północy .
Moje rodzinne miasto. Najpiękniejsze na Pomorzu Środkowym . Znane jedynie z charyzmatycznego prezydenta. I to mnie boli.
Widzialam wiele miejsc, ale miasto w ktorym spedzilam ponad 20 lat wciaz mnie zachwyca. Niestety, jedynie mnie i rzesze niemieckich turystow ktorzy wciaz maja nadzieje na wlaczenie Pomorza do Niemiec.
Turyści z Polski oczywiscie są , 18 km dalej narzekaja na zimne morze i drogie mrożone ryby w uroczym usteckim kurorcie.
W deszczowe dni pracując w restauracji pytalam znudzonych gości, czy z racji pogody mysleli o wycieczce do pobliskiego miasta. W końcu są na wakacjach.
Odpowiedz byla jedna: a po co?
Może po to, żeby zobaczyć jeden z najładniejszych polskich ratuszy lub gotyckich kościołów (ktore mogłyby śmiało konkurować z tymi w Gdansku). Ba, mamy nawet zamek z najwieksza kolekcja dzieł Witkacego. Wiedzieliscie?
Widze Wasze miny. Oczywiście, że nie zdawaliscie sobie z tego sprawy, bo nie stac Nas na spoty reklamowe.

Nie przyjedziecie do Słupska, ale może część z Was wyszuka w Internecie zdjecie owego ratusza. I to już mój prywatny sukcesSłupsk. Niegdyś Paryż Północy .
Moje rodzinne miasto. Najpiękniejsze na Pomorzu Środkowym . Znane jedynie z charyzmatycznego prezydenta. I to mnie boli.
Widzialam wiele miejsc, ale miasto w ktorym spedzilam ponad 20 lat wciaz mnie zachwyca. Niestety, jedynie mnie i rzesze niemieckich turystow ktorzy wciaz maja nadzieje na wlaczenie Pomorza do Niemiec.
Turyści z Polski oczywiscie są , 18 km dalej narzekaja na zimne morze i drogie mrożone ryby w uroczym usteckim kurorcie.
W deszczowe dni pracując w restauracji pytalam znudzonych gości, czy z racji pogody mysleli o wycieczce do pobliskiego miasta. W końcu są na wakacjach.
Odpowiedz byla jedna: a po co?
Może po to, żeby zobaczyć jeden z najładniejszych polskich ratuszy lub gotyckich kościołów (ktore mogłyby śmiało konkurować z tymi w Gdansku). Ba, mamy nawet zamek z najwieksza kolekcja dzieł Witkacego. Wiedzieliscie?
Widze Wasze miny. Oczywiście, że nie zdawaliscie sobie z tego sprawy, bo nie stac Nas na spoty reklamowe.

Nie przyjedziecie do Słupska, ale może część z Was wyszuka w Internecie zdjecie owego ratusza. I to już mój prywatny sukces.

Słupsk. Niegdyś Paryż Północy .
Moje rodzinne miasto. Najpiękniejsze na Pomorzu Środkowym . Znane jedynie z charyzmatycznego prezydenta. I to mnie boli.
Widzialam wiele miejsc, ale miasto w ktorym spedzilam ponad 20 lat wciaz mnie zachwyca. Niestety, jedynie mnie i rzesze niemieckich turystow ktorzy wciaz maja nadzieje na wlaczenie Pomorza do Niemiec.
Turyści z Polski...

"Zbrodnia Wołyńska 1943"


Wydarzenia jakie miały miejsce na Wołyniu w 1943 roku sprawiają, że na mojej ręce pojawia się gęsia skórka, a całe moje ciało drży. To co wtedy tam się działo nie można nazwać inaczej jak ludobójstwem. Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia. Łączę się w bólu z ofiarami i ocalałymi tej rzezi, gdyż zgineli tam również moi przodkowie. Do moich oczów napływają łzy, kiedy pomyślę sobie w jak okrutny sposób dokonywano mordów na Polakach.

Moja dziś 81-letnia babcia, miała wtedy zaledwie 9 lat. Ona przeżyła ten koszmar, ale jej rodzice zgineli. Ojciec został rozszarpany przez widły. Jak zginęła matka nie pamięta. Mimo, że mijają już 72 lata od ludobójstwa, moja babcia wciąż nie może przebaczyć Ukraińcom. Wcale jej się nie dziwię, utraciła przez nich spokojne dzieciństwo, życie i rodziców. Jak można by wybaczyć takie coś? Nie może jednak winić dzisiejszej ludności ukraińskiej za wydarzenia ich rodaków sprzed 72 lat. Oni nie są przecież niczemu winni.

Apogeum zbrodni wołyńskiej przypadło na niedzielę 11 lipca 1943r., kiedy to oddziały UPA napadły na prawie 100 miejscowości zamieszkanych głównie przez Polaków. Zabijano wiernych podczas nabożeństw kościelnych, nie oszczędzano nikogo - wielu przed śmiercią konało w męczarniach. Ostrożne szacunki poparte materiałem dowodowym, w postaci relacji tych , którzy przeżyli, pozwalają określić straty polskie na Wołyniu na ok. 60 tys. pomordowanych.

135 tortur i okrucieństw stosowanych przez OUN - UPA na ludności polskiej i innych narodach Kresów Wschodnich. Oto kilka z nich: Wbijanie dużego i grubego gwoździa do czaszki głowy, wybieranie dwoje oczu, przebijanie kołami dzieci na wylot, łamanie szczęki, obcinanie głowy kosą, obcinanie kobietom piersi i posypywanie ran solą, krajanie dziecka nożem na kawałki i rozrzucanie ich wokół, przybijanie małych dzieci dookoła grubego rosnącego drzewa przydrożnego, tworząc w ten sposób tzw. "wianuszki". To zaledwie malutki ułamek z 135 tortur. Kiedy pomyślę o ofiarach, nie mogę wyobrazić sobie co oni w tamtym momencie musieli przeżywać.

Tak relacjonule wydarzenia z 2 czerwca 1943 roku Pani Irena Gajowczyk, która przeżyła ten koszmar:



"Urodziłam się 16 grudnia 1936 roku w miejscowości Hurby, gmina Buderarz, powiat Zdołbunów, województwo Wołyń. Z domu nazywam się Ostaszewska, córka Jana i Marii (z domu Zielińskiej). Byłam zbyt mała, aby się bronić i zbyt duża, żeby zapomnieć tragiczny dzień 2 czerwca 1943 roku. Wieczorem tego krytycznego dnia, mama całą piątkę dzieci przygotowywała do snu. Byliśmy w samych koszulkach (dla porządku podaję imiona i wiek mojego rodzeństwa: najstarszy brat, Marcel - 12 lat, siostra Lodzia - 10 lat, Irena - 6,5 roku, siostra Stasia - 4 lata, brat Tadzio - 1,5 roku).

Mieszkaliśmy dość daleko od innych gospodarstw i tego dnia ktoś nas powiadomił, że wiele domów pali się i że banderowcy napadli na Hurby. Wtedy ojciec zdecydował, aby mama z dziećmi uciekła do pobliskiego lasu. Tak też się stało. Marcel wziął na plecy Stasię, Mama najmłodsze z dzieci na ręce, ja zaś trzymając się sukienki Mamy i Lodzia - uciekałyśmy. Dołączyło do nas wielu sąsiadów, wszyscy biegli w kierunku lasu. Ojciec został w domu, aby wynieść cenniejsze rzeczy i trochę żywności.

Uszliśmy może ze 150 metrów, kiedy Mama zauważyła kilku młodych mężczyzn wychodzących z lasu. Każdy miał w ręku siekierę. Mama zaczęła krzyczeć przeraźliwie, abyśmy się chowali. Rozbiegliśmy się wszyscy w zboże na tyle już duże, że pozwalało nam ukryć się. Brat Marcel z siostrą Stasią odbiegł od nas, siostrę Lodzię pociągnęła za sobą jedna z naszych sąsiadek, a ja zostałam z Mamą.

Rozpoczęła się rzeź. Banderowcy uderzali na oślep siekierami i nożami kogo dopadli. Kilku z nich nadjechało na koniach i tratując w poszukiwaniu ofiar zboże - mordowali znalezionych. Kilku banderowców podbiegło do mojej mamy i jeden z nich uderzył ją w głowę siekierą. Mama upadła i wypuściła z rąk brata Tadzia, a ja z przerażenia krzyczałam. Na całym polu był ogromny wrzask i lament, ludzie błagali swoich oprawców o darowanie życia, no bo przecież ich znali. Oprawcy byli jednak bezwzględni. Mama czołgając się, przygarnęła do siebie płaczącego Tadzia i zakrwawionemu dała pierś.

Po niedługiej chwili banderowcy ponownie dobiegli do mojej Mamy i podcięli jej gardło. Jeszcze żyła kiedy zdarli z niej szaty i poodcinali piersi. Ja leżałam przytulona do ziemi, chyba ze strachu nawet nie oddychałam. Mama i Tadzio strasznie się męczyli, Mama powyrywała sobie długie włosy z głowy, była strasznie zmieniona, bałam się jej, prosiła o wodę. Jak trochę się uspokoiło pobiegłam na nasz ogród i na listku kapusty przyniosłam trochę wody, ale nie podałam bo już nie jęczała i bałam się jej. W pewnym momencie zobaczyłam straszny ogień i wycie zwierząt, to paliły się nasze zabudowania, bydło i konie chodziły po ogrodzie, a trzoda i drób paliły się razem z budynkami. Przerażona przesiedziałam do rana przy zwłokach Mamy i brata. Zobaczyłam też inne trupy, bardzo się bałam, było mi zimno, byłam tylko w koszulce. Rano postanowiłam pójść do swojej cioci - Marii Terlickiej - myśląc w swej naiwności, że to tylko nas spotkało takie nieszczęście. Jej budynek, nowy, murowany, kryty blachą stał niezniszczony. Na podwórku było dużo koni, ale kiedy usłyszałam głośne rozmowy po ukraińsku uciekłam stamtąd do mojej koleżanki, Stasi Materkowskiej. Jej budynek, nowy, też nie był spalony, a na podwórku także zobaczyłam dużo koni. Weszłam na ganek i chciałam wejść do mieszkania, gdy nagle usłyszałam pijackie krzyki, a jeden z Ukraińców krzyknął: mała Laszka! Strylaj! Wybiegłam do dobrze znanego mi ogródka i weszłam w krzak jaśminu. Siedziałam cichutko i obserwowałam, jak pijani banderowcy wybiegli na podwórko. Nie szukali mnie, powsiadali na konie i ze śpiewem odjechali.

Długo siedziałam w tym krzaku, płakałam i bawiłam się lalką, gałgankową, którą zabrałam ze sobą. Było bardzo gorące południe co zmusiło mnie, by wyjść szukać wody i ludzi. Bałam się wracać do domu, którego już nie było. Wyszłam na drogę i w pewnym momencie zauważyła mnie moja ciocia, Helena Ostaszewska, która zaopiekowała się płaczącym dzieckiem. Opowiedziałam jej, co przeżyłam przez ostatnią noc.

Powoli ze zboża i innych kryjówek zaczęli wychodzić mieszkańcy Hurbów. Znalazła się moja siostra Lodzia, która też została przygarnięta przez ciocię. Stojąc w grupie zauważyliśmy, że z lasu biegnie jakiś mężczyzna. Zaczęliśmy się chować - każdy myślał, że to banderowiec - a to był mój Ojciec. Opowiedział, jak całą noc uciekał przed banderowcami. Uciekł z płonącego domu przez okno i ukrył się pod jakimś mostkiem w lesie. Bardzo rozpaczał na miejscu kaźni Mamy i brata, niedaleko leżał nieżywy brat Marcel i ciężko ranna siostra Stasia. Miała ona dwie dziury w głowie oraz dwie, kłute nożem, dziury w brzuchu. Było widać jelita, jęczała i wołała Mamusię. Pozostali mieszkańcy Hurbów zaczęli grzebać zwłoki najbliższych w miejscu ich śmierci. Ojciec pogrzebał Mamę, dwóch braci i sąsiada w naszym ogrodzie. Mężczyźni połapali swoje konie, było też kilka wozów i bryczek, które się nie spaliły i zaczęliśmy się szykować do ucieczki, do Mizocza. Na naszym dużym wozie jechał Ojciec, Lodzia, opatulona ranna Stasia, oraz sąsiadka Wasylkowska z dziećmi. Wyjechało kilka furmanek w godzinach wczesnego popołudnia. Ojciec ciągle nas uspokajał, abyśmy nie płakały bo w lesie mogą być banderowcy. Po przebyciu przez nas kilku kilometrów, leśną drogę zastąpili banderowcy krzycząc: "Siuda jidut Lachy". Padły strzały, Tatuś krzyknął abyśmy uciekały, lecz sam nie mógł zejść z wozu, był chyba ranny. Wszyscy rozbiegli się po lesie, ja też usiłowałam biec za siostrą Lodzią i innymi ludźmi, ciągle płacząc i potykając się o gałęzie, które były zbyt duże (a może ja byłam zbyt mała), aby podołać w przerażeniu walce o ocalenie. Zgubiłam uciekających ale w zasięgu moich oczu były wozy z końmi, do których zbiegli się banderowcy, i ja pobiegłam do Tatusia i widziałam, jak go strasznie bili, a ja stałam przy krzaku i niemiłosiernie krzyczałam. Widziałam jak naszej sąsiadce Wasylkowskiej odrąbywali na pieńku głowę. Mój krzyk był tak przerażający, że jeden z banderowców podbiegł do mnie i z rozmachem wbił mi nóż troszeczkę poniżej gardła, a ja dalej krzyczałam i ze strachu nie mogłam się ruszyć z miejsca.

Banderowcy byli zajęci mężczyznami i dobytkiem, krzyczeli po imieniu do Ojca, Ojciec też po imieniu błagał Iwana, aby darował mu życie. Ja też znałam tego Iwana, bo ciągle przychodził do naszego Tatusia jako przyjaciel. Ojca bili po głowie i twarzy, zdarli z niego ubranie, a kiedy mnie po raz drugi ujrzeli, postanowili skończyć ze mną raniąc prawą dłoń nożem i przebijając ją na wylot, a lewą rękę raniąc przed łokciem dwa razy. Upadłam. Jeden z banderowców chwycił mnie za skórę na plecach, tak jak się łapie kota, i tyle ile miał w garści odciął nożem, potem jeszcze dwa razy ugodził mnie nożem w łopatki i wrzucił w ogromny kopiec mrówek. Chyba straciłam przytomność, jak się ocknęłam był dzień, bardzo byłam obolała, a mrówki tak mnie pogryzły, że byłam bardzo opuchnięta a mrówki były w buzi, w nosie i w tych okropnych ranach. Wyczołgałam się z tego mrowiska, chciało mi się pić. Czołgając się zrywałam zielone jeszcze jagody i tak doczołgałam się do drogi i z przerażeniem zobaczyłam obdartego ze skóry, przywiązanego do drzewa człowieka, a to był mój Ojciec. Odrąbana, i leżąca obok głowa sąsiadki Wasylkowskiej pokryta była mrówkami. Po jakimś czasie usłyszałam nadjeżdżające furmanki, bałam się, ale nie miałam siły aby się ukryć. Leżałam przy drodze. Pamiętam jak podniósł mnie żołnierz (niemiecki) a ja prosiłam, żeby mnie nie zabijał. Coś mówił, ale nie rozumiałam. Po chwili zobaczyłam przy mnie mojego wujka Aleksandra Warnawskiego, który tłumaczył Niemcom, że mnie zna, bo wcześniej poznali na drzewie mojego Ojca. Niemcy zaopiekowali się mną układając na wozie i pojąc bardzo słodką kawą, której smak będę pamiętać zawsze. Opowiadano mi, że mieszkańcy którzy się uratowali, uciekli do Mizocza i po trzech dniach wraz z wojskiem niemieckim, postanowili pojechać do Hurby aby zobaczyć co tam się stało.

Tak więc się okazało, że przeleżałam w lesie trzy doby. Na miejscu w Hurbach odnalazła się moja siostra Lodzia, której udało się uciec z lasu. Muszę dodać, że nikt nie zabierał pomordowanych, nie było jak i nie było czasu. Niemcy wyznaczyli bardzo mało czasu na pobyt w naszej wiosce w obawie przed banderowcami. Zwłoki wielu mieszkańców Hurbów były przez Ukrainców ponownie wygrzebane i porozrzucane po polach i ogrodach. Wujek Aleksander Warnawski był mężem siostry mojego Ojca. Mnie i siostrę Lodzię wzięli na wychowanie, ja trafiłam do niemieckiego szpitala w Mizoczu. Długo się leczyłam, rany bardzo ropiały. Mam siedem blizn na ciele, które z biegiem lat przestały mi przeszkadzać, jednak okaleczona psychika daje mi znać o sobie przez całe życie. Po wyjściu za mąż zamieszkałam na Dolnym Śląsku i mieszkam tu od 1958 roku.

Pisząc te trudne dla mnie słowa chcę, aby dotarły do wszystkich. Nie chcę aby zapomniano o tym, co wyrabiali pozbawieni sumienia rizuni ukraińscy, którzy w niewyobrażalnym bestialstwie przewyższyli stokroć GESTAPO i NKWD. Tamci to były organizacje państwowe powołane do niszczenia przeciwników, a banderowcy, którzy dziś mówią, że walczyli z Niemcami i Sowietami, w tchórzowski sposób "wojowali" z Bogu ducha winną ludnością cywilną, to jest ze mną - żywym świadkiem, 6,5-letnią dziewczynką, którą znali i znali jej ojca i całą rodzinę. Tylko bandyci i tchórze walczą z dziećmi i kobietami! Tylko zboczeńcy rozpruwają brzuchy i obcinają piersi, a oni w swoich szkołach w Polsce uczą dzieci ukraińskie, że to byli bohaterowie.

Być może, gdyby tak nie kłamali, to byłyby inne stosunki z Ukraińcami, a tak to nie wiem, czy usłyszę proste, ale okazuje się za trudne dla nich słowo: Przepraszam!


P.S. Z całej mojej rodziny żyje nas tylko dwie: Irena, to ja, pisząca te słowa i siostra Leokadia. Nie wiemy co stało się z ranną siostrą Stasią. Zamordowano razem 5 osób z mojej rodziny. Długo się bałam czy to napisać. Wujek Warnawski odradzał mi, ale teraz musiałam to z siebie wyrzucić."


Ci, którzy przeżyli, żyją z koszmarem tamtych wydarzeń po dzień dzisiejszy. Z całą pewnością nie jest im łatwo mówić o tym, co wtedy widzieli i czuli, o tym jak utracili swoich bliskich. Nic nie sprawi, że zapomną. Nie o zemstę, tylko o pamięć wołają ofiary.

"Zbrodnia Wołyńska 1943"


Wydarzenia jakie miały miejsce na Wołyniu w 1943 roku sprawiają, że na mojej ręce pojawia się gęsia skórka, a całe moje ciało drży. To co wtedy tam się działo nie można nazwać inaczej jak ludobójstwem. Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia. Łączę się w bólu z ofiarami i ocalałymi tej rzezi, gdyż zgineli...

Gdzie są babcie?
No właśnie! Gdzie one się podziały? Rozglądam się rano po placu zabaw i od czasu do czasu mignie mi jakaś młoda matka. Babci żadnej. Pakuję więc Młodego do wózka i ruszamy w teren, by rozwiązać zagadkę. Poruszamy się po osiedlu na obrzeżach dużego miasta. Bloki, domki, dużo sklepów z owadem w nazwie…
Spotykam sąsiadkę z bramy obok. Dziewczyna około trzydziestki. Aktualnie przeżywa nieuchronnie zbliżający się koniec urlopu macierzyńskiego i związaną z tym konieczność oddania dziecka do żłobka. Parska śmiechem, gdy pytam o babcie. Obie mieszkają w odległości 150km od nich. I ona, i jej mąż przyjechali z małych miejscowości na studia i już zostali. Babcie są na wakacje i święta. Czasami, któraś wpadnie na tydzień, ale te wizyty wszystkich męczą. Żłobki i przedszkola są dla niej o tyle wygodne, że będzie miała gdzie zostawić dziecko do godz.16 i odebrać je po pracy. Schody się zaczną kiedy zacznie się szkoła, bo lekcje trwają dużo krócej, ale tym stara się jeszcze nie martwić.
Kontynuujemy spacer. Wpadamy pod piekarnią na kolejną znajomą. Miała wrócić do swojej ukochanej firmy już jakiś czas temu. Okazuje się, że z pracy zrezygnowała i obecnie przebywa na urlopie wychowawczym. Dziecko po zderzeniu ze żłobkową florą bateryjną przegrało z kretesem, a pracodawca z każdym tygodniem robił się coraz bardziej drażliwy. Babcia? Znajoma jest „późnym” dzieckiem, sama też urodziła prawie przed czterdziestką, więc jej mama, mimo że na emeryturze, nie ma siły i zdrowia na rozbrykanego półtorarocznego chłopczyka. Przetrzyma tak jeszcze pół roku i od września spróbuje znowu ze żłobkiem. Może synek będzie bardziej odporny, jak będzie starszy.
Kolejna grupa to babcie pracujące. Lubią swoją pracę, a wcześniejszą emeryturę, na którą szły ich matki traktują jak najgorszą karę. One siedzą u fryzjera, biegną na manicure, piją kawusię z koleżankami, wyskakują wieczorem na sushi z przyjaciółmi… Do tego jeszcze kino, teatr, wyjazdy do spa, a co bardziej aktywne na wakacje pod znakiem golfa czy jogi. Po żadnym pozorem nie wolno mówić do nich „babciu”, najlepiej po imieniu.
Następnego dnia spotykam babcie w parku. Mam nadzieję, że to babcia, a nie matka 40+, bo nie chcę nikogo urazić. Zagaduję i pytam w jakim wieku „córeczka”? Na szczęście trafiłam na babcie! Kobieta jest na rencie, mąż jeszcze pracuje, a ona może sobie pozwolić na opiekę nad wnuczką. Córka i zięć spokojnie wrócili do pracy. Lubi siedzieć z małą, chociaż to męczące, ale przynajmniej przypilnuje, żeby zdrowo jadła i dużo przybywała na powietrzu. Bo to nigdy nie wiadomo, co się w żłóbku dzieje, a dziecko za małe, to się nie poskarży. Koleżanki trochę z niej żartują, że się daje wykorzystywać i niańczy wnuczkę, ale ona sobie tego nie wyobraża inaczej.
Tym sposobem dochodzę do bardzo smutnego wniosku, że posiadanie babci, to dla wielu niedostępny luksus. Naprawdę jest mi szkoda dzieciaków z pokolenia mojego syna, że coś, co dla mnie i moich rówieśników było oczywiste, im zostało odebrane.
Moje dzieciństwo przypadało na koniec lat 80-tych i początek 90-tych. W tym czasie babcia była dla mnie najważniejszą osobą na świecie. I tak naprawdę jest do tej pory. Staram się dzwonić do niej 2-3 razy w tygodniu, odwiedzać ją z Młodym co drugi weekend, bo widzę, że ją to bardzo cieszy. Dzięki niej mam naprawdę cudowne wspomnienia z dzieciństwa. I nie chodzi tu o takie drobiazgi, jak lepienie pierogów, zagniatanie kopytek, kiszenie kapusty w 40l kamionkowym garnku, przygotowywanie pościeli do magla, wyprawy na zakupy do warzywniaka, wołanie przez okno na obiad, kiedy na podwórku było najfajniej… Najważniejsze było to, że tworzyła wokół siebie cudowną atmosferę ciepła i bezpieczeństwa. Zawsze była po mojej stronie i mogłam się do niej zwrócić z każdym problemem. To ona odbierała mnie z zerówki, wysłuchiwała opowieści o tej głupiej Ance, co mi zabrała kolorowankę, albo o Piotrku, który ciągnął mnie za warkoczyki. Kiedy byłam starsza uczyła mnie gotować i radziła, jak przetrwać z moimi rodzicami bez większych wojen (tu niestety nieskutecznie…). Mimo całego tego „babciowania” jest piękną i zadbaną kobietą. Zawsze modnie ubrana, włosy w odcieniach brązu, paznokcie pomalowane, a niebieskiego fartucha w białe kropeczki próżno było szukać w jej szafie. Nawet teraz nie wygląda na swoje osiemdziesiąt lat, zwłaszcza, gdy opowiada o wyprawie do galerii handlowej, a potem pokazuje buty, które upolowała na przecenach. I są to takie buty, które sama bym chętnie od niej pożyczyła!
Dlatego babcie w dużych miastach nie bójcie się być babciami. Nikt was nie przywiąże do piekarnika i nie każe gotować rosołu co niedzielę, nikt nawet nie każe wam zmyć makijażu i nie odzieje was w podomkę. Bądźcie sobą i by być najlepszymi babciami na świecie. Stwórzcie własny świat, znany tylko wam i wnukom. Rodzice są niecierpliwi, zabiegani i ciągle w stresie, bo kredyt wisi nad głową. Nikt nie zastąpi babci. Jak nie pierogi, to zwijajcie sushi z pieczoną rybą, a wymęczeni rodzice wyjadą gdzieś na weekend.

Gdzie są babcie?
No właśnie! Gdzie one się podziały? Rozglądam się rano po placu zabaw i od czasu do czasu mignie mi jakaś młoda matka. Babci żadnej. Pakuję więc Młodego do wózka i ruszamy w teren, by rozwiązać zagadkę. Poruszamy się po osiedlu na obrzeżach dużego miasta. Bloki, domki, dużo sklepów z owadem w nazwie…
Spotykam sąsiadkę z bramy obok. Dziewczyna około...

„MYŚL, NIE MYŚL, NAJLEPSZY BĘDZIE PRZEMYŚL”
Stoję na Kopcu Tatarskim. Wiatr rozwiewa mi włosy, a chmury rzucają cień na pagórki należące już do Ukrainy. Dokładnie przede mną, w dole, rzeka San jak niebieska wstęga dzieli Przemyśl na dwie części. Na Kopiec Tatarski nie przyszłam w odwiedziny do bogów słowiańskich – chociaż w IX w. był on miejscem kultu m.in. Swarożyca. Przyszłam zobaczyć jedno z najstarszych miast Polski – Przemyśl. Znajduje się w południowo- wschodniej Polsce, w województwie Podkarpackim. Położony jest nad rzeką San i podobnie jak Rzym – na siedmiu wzgórzach. Jego założenie miało miejsce ok. X w. , prawa miejskie zyskał w 1389 r. Miasto wabi pięknymi starymi kamienicami, pozostałościami twierdzy Przemyśl, a aktywnych stokiem narciarskim oraz licznymi trasami rowerowymi. Jest również idealną bazą wypadową na Ukrainę, bowiem leży 14 km od przejścia granicznego, polsko – ukraińskiego w Medyce.
MIASTO WIELU KULTUR
Od setek lat miejsce to było i jest przykładem współistnienia wielu wyznań i obrządków. Strzeliste wieże kościołów, kopuły cerkwi i dachy synagog zdradzają różnorodność. Większość mieszkańców to rzymskokatolicy, z arcybiskupem metropolitą Józefem Michalikiem na czele, ale jest to również siedziba arcybiskupa metropolity grekokatolików, Jana Martyniaka. Można tu również spotkać prawosławnych oraz przedstawicieli nurtów protestanckich: metodystów, adwentystów, zielonoświątkowców.
W mieście możemy udać się na mszę do archikatedry rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela. Można również przyjrzeć się obrządkowi grekokatolickiemu w archikatedrze bizantyjsko – ukraińskiej Św. Jana Chrzciciela lub prawosławnemu w cerki prawosławnej Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy. Pooglądać można również dwie ocalałe synagogi.
STOLICA DZWONÓW I FAJEK
Stojąc na Kopcu Tatarskim usłyszałam dzwony, a to przypomniało mi, że Przemyśl nazywany jest stolicą dzwonów i fajek. Dzwony z Przemyśla możemy usłyszeć w wielu Państwach, na różnych kontynentach. Tutaj też znajduje się jedyne w Polsce Muzeum Dzwonów i Fajek. W Muzeum dowiaduję się, że tutejsi ludwisarze i rzemieślnicy strzegą swojej, przekazywanej z pokolenia na pokolenie, sztuki odlewania dzwonów i wyrobu fajek do dzisiaj. Zainteresowanie moje zyskało również Święto Fajki odbywające się w czerwcu, które co roku zwabia do miasta miłośników „lulek”.
TWIERDZA PRZEMYŚL
Strategiczne miejsce Przemyśla sprawiło, iż Austriacy wybudowali tutaj potężną twierdzę. Składała się ona z dwóch pierścieni fortyfikacji otaczających miasto, a zadaniem jej było zatrzymanie nadciągającej ze wschodu armii rosyjskiej. Pierwsze prace wykonano w 1854 roku, a kontynuowaną do 1878 roku. Niektóre z fortów pierścienia wewnętrznego można podziwiać spacerując po Przemyślu, by dostać się do tych z pierścienia zewnętrznego musiałam wsiąść w samochód i zwiedzić okolice Przemyśla. Moja wycieczka była bardzo owocna. Zwiedziłam świetnie zachowany Fort XII Wernera w Żurawicy. Pooglądałam również stare pociski i bronie, które są eksponatami w muzeum mieszczącym się w forcie. Następnie odwiedziłam zachwycający swoją wielkością fort „Salis Soglio” znajdujący się w Siedliskach. Jest to jeden z najlepiej zachowanych fortów, położony jest tuż przy granicy z Ukrainą. Jest jeszcze wiele lepiej, bądź gorzej zachowanych fortyfikacji, które na pewno zwiedzę przy kolejnej wizycie.
AKTYWNY PRZEMYŚL
Kolejnym punktem wycieczki był stok narciarski. Niestety, pomimo tego, iż luty trwał w pełni, śniegu nie ma za wiele. Dlatego też, wjechałam wyciągiem krzesełkowym bez nart. Wyciąg działa w weekendy i pozwala turystom na wycieczki w górę- blisko Kopca Tatarskiego i na dół, niemal do centrum miasta. Obok górnej stacji wyciągu znajduje się tor saneczkowy, który jest frajdą nie tylko dla dzieci! Sam stok posiada 3 trasy narciarskie o różnym stopniu trudności i nachylenia. Znajduje się tu również rynna snowbordowa. Myślę, że miłośnicy sportów zimowych znajdą tu coś dla siebie. Latem natomiast wzdłuż stoku można się przejechać rowerową trasą downhillową. Dla tych co na rowerze jeżdżą mniej wyczynowo, powiat przemyski przygotował wiele innych tras rowerowych, m. in. forteczną trasę rowerową, która zaspokoi nasze zapędy sportowe, ale również i historyczne.
POŻEGNANIE Z PRZEMYŚLEM
Po wypiciu kawy na przemyskim rynku, który zadziwia swoim nachyleniem, w niektórych miejscach dochodzącym nawet do 45 stopni, poszłam potrzeć nos pomnika Wojaka Szwejka – podobno to przynosi szczęście. Następnie mijając zabytkowe kamienice ruszyłam w kierunku dworca. Czekając na pociąg miałam okazję obejrzeć odrestaurowany gmach dworca, wybudowany w 1860 roku. Dworzec moim zdaniem jest jednym z najładniejszych w Polsce. Freski na ścianach, kolorystyka oraz rozmowy w wielu językach, sprawiły, że poczułam się jakbym cofnęła się o100 lat, gdy Przemyśl był jednym z Galicyjskich miast. Z tym magicznym wrażeniem wsiadłam do pociągu i obiecałam sobie, że wrócę do Przemyśla jeszcze nie raz!

„MYŚL, NIE MYŚL, NAJLEPSZY BĘDZIE PRZEMYŚL”
Stoję na Kopcu Tatarskim. Wiatr rozwiewa mi włosy, a chmury rzucają cień na pagórki należące już do Ukrainy. Dokładnie przede mną, w dole, rzeka San jak niebieska wstęga dzieli Przemyśl na dwie części. Na Kopiec Tatarski nie przyszłam w odwiedziny do bogów słowiańskich – chociaż w IX w. był on miejscem kultu m.in. Swarożyca....

Ogrodzieniec - królestwo inwestycji.

- Nie tak dawno temu -

W małej miejscowości, położonej na malowniczej Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, były kiedyś trzy stawy.
Otaczał je majestatyczny las, dookoła czystej wody grzał się czysty, bajeczny wręcz piasek. Słowem - kurorty nad morzem mogły się schować.
Ludzie ściągali do miejscowości zażyć kąpieli. Ale gmina nie miała pomysłu jak na tym zarabiać. Była biedna, toteż ktoś wpadł na wspaniały pomysł.

- Zróbmy Aqua Park! -

Jak wiadomo, by miasteczko wodne, czy basen miał rajcę bytu, trzeba zrobić coś ze stawami, w których to zarówno tubylcy, jak i przyjezdni, zwykli maczać swe ciała. Najlepszym sposobem było przecięcie żyły wodnej, ale co tak stawy! Będą zjeżdżalnie, będzie bajecznie!
Mieszkańcy miasteczka entuzjastycznie podchodzili do perspektywy posiadania tak przyjemnego obiektu rozrywkowego. O niczym innym nie mówiono.
Stawy wyschły. Został tylko jeden, ten najgłębszy, który był postrachem, gdyż "utopił się tam chłopak". Szkopuł w tym, iż pozostało w nim wody do kolan.

- Wielka tragedia z jeszcze większym przekrętem -

I inwestycja upadła. Dlaczego? Okazało się, że firma budująca wodne miasteczko była nie do końca rzetelna. Mężczyzna prowadzący budowę zachęcił burmistrza do wzięcia kredytu na gminę i zniknął (jak głosi plotka) za granicą. Aqua Park to teraz nasz własny Akropol - kilka filarów, schody, groźnie spoglądające na niewielkiego wzgórza na las.
W efekcie nie ma ani stawu, ani miasteczka wodnego.
Kolejną inwestycją okazał się wobec tego amfiteatr. Jeśli zechcecie poczuć się jak w Grecji - zapraszamy!

Ogrodzieniec - królestwo inwestycji.

- Nie tak dawno temu -

W małej miejscowości, położonej na malowniczej Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, były kiedyś trzy stawy.
Otaczał je majestatyczny las, dookoła czystej wody grzał się czysty, bajeczny wręcz piasek. Słowem - kurorty nad morzem mogły się schować.
Ludzie ściągali do miejscowości zażyć kąpieli. Ale gmina nie miała...

ALE KINO!

Babcia Janina nie lubiła mówić o umieraniu i zabijaniu. Jej opowieści o wojnie skupiały się na życiu i na ludziach, którzy w tych strasznych czasach usiłowali nie zwariować. Najchętniej opowiadała o tych nielicznych momentach, gdy mogła sobie pozwolić na chwilę zapomnienia o otaczającym koszmarze, na oderwanie się od rzeczywistości i uśmiech. Dla babci Janiny te nieliczne na wojnie beztroskie chwile związane były z jednym konkretnym miejscem – teatrem na ulicy Leszno. To tam tłumnie walili mieszkańcy warszawskiego getta, szukający odrobiny wytchnienia. Tam także, na komediowym spektaklu „Miłość szuka mieszkania”, babcia Janina poznała dziadka Józka, swojego przyszłego męża.

Po wybuchu powstania w getcie teatr zamknięto, ale kamienica, w której się mieścił, przetrwała największe dziejowe zawieruchy. Po wojnie, w 1958 roku, w budynku dawnego teatru ponownie zasiedli widzowie. Od tej pory nie oglądali jednak teatralnych spektakli tylko seanse filmowe. Babcia Janina początkowo była tym faktem bardzo rozczarowana, jednak po obejrzeniu „Zakazanych piosenek” zmieniła zdanie. Nowo otwarte kino, podobnie jak wcześniej teatr, przyciągało nieprzebrane tłumy widzów. Janina i Józek z oczywistych względów mieli do tego miejsca ogromny sentyment i szybko zostali jego stałymi bywalcami.

Z czasem babcia Janina zaczęła zabierać do kina córeczkę. Dziewczynka na zawsze zapamiętała pierwszą obejrzaną tam disneyowską bajkę - „Bambi”, która do tej pory jest jednym z jej ulubionych filmów. Uwielbiała także filmowe poranki, podczas których wyświetlano kultowe polskie kreskówki. Wizyty w kinie i niecierpliwe wyczekiwanie na nowe odcinki „Bolka i Lolka” i „Reksia” to jedne z najbarwniejszych wspomnień z dzieciństwa dziewczynki.

W latach 90 XX wieku, po gruntownym remoncie, wielka sala kinowa przekształciła się w pierwszy warszawski multipleks. Każdy mógł znaleźć tu coś dla siebie, a do kas po staremu ustawiały się długie kolejki widzów. Dzieciaki oglądały kolejne superprodukcje Disneya, a starsi mieli do wyboru różnorodny repertuar – od najnowszych amerykańskich hitów do ambitniejszych produkcji kina niezależnego. Babcia Janina i dziadek Józek do kina chadzali coraz rzadziej, nie mogli jednak odmówić sobie przyjemności obejrzenia na dużym ekranie ostatniej części filmowej trylogii Jerzego Hoffmana. Na premierę „Ogniem i mieczem” do swojego ulubionego kina wybrali się z razem z córką i wnukami.

Od tamtej chwili minęło kilkanaście lat. W międzyczasie w Warszawie nowe kina, przynależące do sieci ogromnych multipleksów, wyrastały jak grzyby po deszczu. W zabytkowym kinie, które niegdyś było teatrem, frekwencja stopniowo malała, choć stałych bywalców wciąż przyciągały doń ambitne filmy, tańsze bilety, wyjątkowa atmosfera i zwyczajny sentyment.

Córka Janiny i Józka nigdy nie spodziewała się, że dane jej będzie obejrzeć spektakl, na którym poznali się jej rodzice. Ani że po tylu latach zobaczy go w tym samym miejscu – w warszawskim kinie, w którym podczas wojny bawili się mieszkańcy getta. Byłaby tym faktem niezmiernie wzruszona, gdyby jednocześnie nie była taka wściekła. Zdawała sobie bowiem doskonale sprawę z tego, że ów spektakl będzie ostatnim, jaki w tym wyjątkowym miejscu obejrzy.

Wnuczka Janiny i Józka nie mogła wybrać się razem z matką na pożegnalne przedstawienie, musiała zająć się dzieckiem. Patrząc na małego synka, nie mogła odżałować, że chłopczyk nie będzie kontynuował rodzinnej tradycji i nie obejrzy swojej pierwszej bajki Disneya w starym warszawskim kinie. W najgorszych snach nie spodziewała się, że zamiast wyjścia do kina z dzieckiem będzie musiała zadowolić się wizytą w supermarkecie. Takim samym jak ten tuż za rogiem.

Wnuk Janiny i Józka codziennie rano jeździ do pracy w centrum miasta. Wsiada do niskopodłogowego tramwaju nr 26 i zatapia się w lekturze książki. Zwykle przerywa na chwilę lekturę, gdy z głośnika dobiega monotonny głos, ogłaszający, że „następny przystanek… Kino Femina”. Ze smutkiem spogląda na starą kamienicę, na znajomy czerwony napis, zamknięte na cztery spusty drzwi i opustoszałe pomieszczenia. Od zamknięcia najstarszego w stolicy kina minęło kilka miesięcy, a on cały czas w to nie wierzy. Zastanawia się też, co zamkną w następnej kolejności - inne stare kino, teatr, a może muzeum? Nurtuje go także kwestia, ile jeszcze w najbliższej okolicy można postawić Biedronek. Na koniec myśli sobie, że to dobrze, że babcia Janina i dziadek Józek tego wszystkiego nie widzą.

ALE KINO!

Babcia Janina nie lubiła mówić o umieraniu i zabijaniu. Jej opowieści o wojnie skupiały się na życiu i na ludziach, którzy w tych strasznych czasach usiłowali nie zwariować. Najchętniej opowiadała o tych nielicznych momentach, gdy mogła sobie pozwolić na chwilę zapomnienia o otaczającym koszmarze, na oderwanie się od rzeczywistości i uśmiech. Dla babci Janiny te...