-
ArtykułyTeatr Telewizji powraca. „Cudzoziemka” Kuncewiczowej już wkrótce w TVPKonrad Wrzesiński2
-
ArtykułyCzytamy w weekend. 17 maja 2024LubimyCzytać304
-
Artykuły„Nieobliczalna” – widzieliśmy film na podstawie książki Magdy Stachuli. Gwiazdy w obsadzieEwa Cieślik3
-
Artykuły„Historia sztuki bez mężczyzn”, czyli mikrokosmos świata. Katy Hessel kwestionuje kanonEwa Cieślik14
Cytaty z tagiem "uniwersalia" [4]
[ + Dodaj cytat]Sama zaś "ogólność" nie jest żadnym stanem bytowym, ale sposobem orzekania (pragmatyką językową!) odnoszącym nazwę znakową do wielu przedmiotów. Wywołało to wielki spór o uniwersalia, trwający kilka wieków i na dobrą sprawę do dziś nie zakończony, albowiem bez stanów wspólnych w rzeczach trudno widzieć podstawy powszechności orzekania. A jeśli takie stany istnieją, to intelekt w takiej supozycji okazuje się bezsilny. Tę bezsiłę intelektu wyakcentował nieco później Luter i ruch protestancki. Wzmogło to jeszcze bardziej spór o naturę uniwersaliów, a wraz z dyskusją o uniwersaliach w dużej mierze zepistemologizowano problemy metafizyki. Już nie wyjaśnianie metafizyczne rzeczywistości świata realnie istniejących osób i rzeczy, ale problematyka poznawania jednostek i ogółów, problemy intuicji i abstrakcji, zagadnienia predykabiliów stały się przedmiotem głębszych zainteresowań, gdyż sądzono, że przez analizę ludzkiego poznania i jego różnych form znajdzie się odpowiedź na trudne problemy rozumienia bytu, jego składowych czynników, przyczynowości i samej analogii poznania.
Praktycznym rezultatem filozofii nominalistycznej jest odrzucenie rzeczywistości poznawanej przez umysł i umieszczenie na jej miejscu tego, co poznawane jest przez zmysły. (…) Kiedy zaprzeczy się istnieniu uniwersaliów, musi się zaprzeczyć wszystkiemu, co wykracza poza doświadczenie. To z kolei oznacza nieuchronnie (…) zaprzeczenie istnienia prawdy.
Nasza wyjątkowa miłość do słów i symboli dostarcza nam zbiorowej gnozy, zbiorowego rozumienia nas samych i naszego świata, które jeszcze do niedawna nie było poddawane żadnej dyskusji. To właśnie tej zbiorowej gnozie poprzednie pokolenia zawdzięczały wiarę w „uniwersalne prawdy” i powszechne ludzkie wartości.
Osobliwe systemy wierzeń podzielane na przykład tylko przez kilka osób, często są uznawane za iluzoryczne. Równie irracjonalne systemy wierzeń podzielane przez miliony nazywane są religiami uniwersalistycznymi. Gdy porównamy rojenia psychotyków z przekonaniami religijnymi normalnych ludzi, nie będziemy już mogli powiedzieć, że jeden z tych systemów przekonań jest iluzoryczny, a drugi zdrowy.