Ismet Prcić

Książkę przeczytałam po powrocie z podróży po Bałkanach w 2015 roku. W Sarajewie spędziliśmy niestety tylko kilka godzin ale i tak miasto to odcisnęło we mnie niezapomniane wrażenia. Piękny widok na porozrzucane na wzgórzach domy i … białe połacia cmentarzy. Nowoczesne wieżowce i zrujnowane wojną kamienice w centrum miasta. Wszędzie ślady wojny, choć minęło już 20 lat. Sarajewskie róże – kto widział, ten rozumie. Nie można zwiedzać miasta w oderwaniu od jego mrocznej historii. Idąc uliczkami zastanawiałam się, jak żyli tu mieszkańcy w czasie okupacji miasta, co czuli, jakimi problemami żyli? I nagle po powrocie odkryłam biograficzną powieść „Odłamki”, która dała mi odpowiedź na wszystkie nurtujące mnie pytania. Ismet Prcić jest nastolatkiem, kiedy wybucha wojna w Bośni. Jego dotychczasowe życie – szkoła, przyjaźń, pierwsza miłość - zostaje skonfrontowane z obliczem lęku, przemocy i śmierci. Powieść w formie pamiętnika miała być dla autora rodzajem psychoterapii po traumatycznych przeżyciach. Cała powieść utrzymana jest w niesamowicie emocjonalnym klimacie. W pamięci najbardziej utkwiły mi dwa momenty. Pierwszy z nich to opis bombardowania Sarajewa, gdzie niemal namacalnie przeżywałam lęk rodziców i dzieci biegnących do schronów w środku nocy. Drugi - to pokaz fajerwerków, już po ucieczce Ismeta do Anglii. Podczas, gdy Anglicy cieszą się i podziwiają sztuczne ognie, młodzi Bośniacy z lękiem kryją się pod samochodami, chcąc uniknąć „śmierci”. Ismet jest moim rówieśnikiem, urodzonym w 1977. Być może dlatego tak bardzo osobiście podeszłam do tej powieści. W czasach, gdy ja spokojnie żyłam w swoim poukładanym świecie, ci młodzi ludzie, wcale nie tak daleko ode mnie, nie na końcu świata, tylko tu w Europie, zmagali się ze śmiercią najbliższych, przyjaciół. Stratą wszystkiego, co młodemu człowiekowi potrzebne do prawidłowego emocjonalnego rozwoju. A dla mnie wówczas wojna w Bośni była tylko jakąś wzmianką w „Wiadomościach”.