Jednak po lekturze „Księgi herbaty” to wszystko przestaje być już takie oczywiste. Zastosowanie naparu pozostaje w mocy, acz trudno po zapoznaniu się z dziełem Kakuzo Okakury nie dojść do wniosku, że coś nam umyka. Jakaś mistyka i historia zawarte w przetworzonych liściach tego szlachetnego trunku, przelewają się przez palce bez szansy dojścia do głosu i zaznaczenia swojej obecności.

Któż by pomyślał, że napar może być zaczątkiem swego rodzaju eseju o rozbiciu kulturowym. Braku porozumienia między dwoma różnymi sposobami na zrozumienie i obłaskawienie otaczającej rzeczywistości. Żadna ze stron nie może na siłę przeciągać drugiej do siebie. Jedna kultura powinna zaznajomić się z drugą, odkryć jej specyfikę i dopiero wtedy szukać wspólnej płaszczyzny. Nigdy na odwrót.

Jednak nie tylko sfery podziału świata na Wschód i Zachód wynikają z tych herbacianych dygresji. Autor dostarcza także rozważań dotyczących płaszczyzny religijnej. Przyrównuje taoizm do herbateizmu, wykazując wspólne punkty obu filozofii. Powinowactwa i pokrewieństwa pewnych szczególnych rytuałów. Dążenie do porozumienia, wspólnoty ciała oraz ducha, wspomnianej już wielokrotnie równowagi.

Rozważania, które tu przytaczam, choć wydają się na wyrost, wcale takie nie są. Być może przy moim skrótowym ich zawarciu tak może to wyglądać, ale argumentacja, ubranie tego w słowa przez Okakurę sprawia, że nie sposób się nad nimi głębiej nie zastanowić. Wystarczy przeczytać jak przywołuje cały ceremoniał, funkcję kwiatów, przywiązanie do prostoty, która wcale nie ogranicza dbałości. Jest w jego języku coś błogiego, czysto herbacianego właśnie, co wyklucza lekceważenie, a nawołuje do skupienia.

„Księga herbaty” to lektura zaskakująca. Choć skupia się na tytułowym napoju, to jest to opowieść o wiele bardziej złożona niż można domniemywać. Nawet spoglądając na obszerność tej książeczki, łatwo dać się ponieść pozorom. Tymczasem w tym poszanowaniu szlachetnego trunku zawiera się więcej przenikliwość i mądrości, niż ktokolwiek mógł się spodziewać. Kultura rodzima, zagraniczna, religia i przywiązanie do symboli, to tylko małe wycinki jakie można tu znaleźć. Kakuzo Okakura za pomocą herbaty opowiada nam o świecie i robi to ze swadą wielkiego mędrca, który wie, że w skrupulatności i skromności znajdują się największe bogactwa.

Patryk Rzemyszkiewicz