Historia świata pełna jest organizacji, które wywarły niebagatelny wpływ na los dziejów. Co więcej – chociaż wiele z nich już nie istnieje – nadal rozpalają one wyobraźnię i raz po raz wywołują gorące dyskusje. Ich legenda żyje niejako własnym życiem, będąc pożywką dla wszelkiego rodzaju mitów, legend i zwyczajnych kłamstw.

Bez wątpienia jedną z takich organizacji jest Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona, zwanych popularnie templariuszami. Wrócili oni do kultury masowej dzięki książce „Kod Leonarda da Vinci” oraz innym publikacjom poświęconym legendzie Świętego Graala. Ludzie łakną teorii spiskowych, szukają ukrytych znaczeń, dają wiarę pogłoskom.

Tymczasem – jak mówi powiedzenie – prawda jest znacznie ciekawsza niż kłamstwo. Przekonujemy się o tym raz jeszcze, sięgając po książkę pod tytułem „Templariusze. Rozkwit i upadek zakonu świętych wojowników”. Jej autorem jest Dan Jones, brytyjski pisarz i historyk. Ta niezwykle interesująca publikacja ukazała się nakładem wydawnictwa Znak Horyzont. Pomimo dość sporej objętości – książka liczy prawie pięćset stron – czyta się ją zaskakująco szybko, niczym najlepszą powieść.

Autor podzielił swoją pracę na cztery części. Już same ich tytuły zachęcają do lektury i zapewniają czytelnika, że dostarczy mu ona prawdziwej przyjemności.

Wszystko zaczyna się roku 1119, kiedy pielgrzymi postanawiają założyć nowy zakon, mający chronić innych pielgrzymów udających się do Ziemi Świętej. Oczywiście templariusze nie byli ani pierwszym, ani jedynym zakonem rycerskim. Jak to się więc stało, że to właśnie oni zdobyli wyjątkową pozycję i niezrównane wpływy?

Jones fascynująco opisuje proces, dzięki któremu z pielgrzymów przekształcili się oni w wojowników. Odegrali arcyważną rolę podczas drugiej krucjaty. Uważny czytelnik odkryje, że w książce zostały opisane wydarzenia znane mu choćby z filmu „Królestwo niebieskie”.

Szczyt potęgi zakonu przypadł na przełom XII i XIII wieku. Ten okres w książce nosi wymowny tytuł „Bankierzy”. Zakon zdobył wielkie wpływy. Stał się prawdziwą potęgą, z którą liczyli się królowie i papieże.

Paradoksalnie to przyczyniło się do jego upadku. Kiedy królowi Francji Filipowi IV zaczęło brakować pieniędzy, zwrócił się najpierw przeciwko Żydom. Jednak akcja ta nie przyniosła spodziewanych efektów. Stąd też decyzja o rozprawie z templariuszami. Dnia 13 października 1307 roku w całej Francji przeprowadzono aresztowania członków zakonu. Był to początek jego definitywnego końca. Jako ciekawostkę przypomnę, że stąd właśnie wywodzi się geneza pechowego „piątku trzynastego”.

„Templariusze. Rozkwit i upadek zakonu świętych wojowników” to bardzo dobrze napisana książka. Opowieść o rycerzach świątyni pochłania bez reszty. Zanurzamy się w fascynujący świat średniowiecza, krucjat, walk z niewiernymi. To pozycja obowiązkowa dla wszystkich zainteresowanych krucjatami i tych, którzy chcą poznać historię templariuszy. Historię, nie krążące o nich legendy.

Wojciech Sobański