Monumentalny poemat epicki w dwunastu księgach, opisujący upadek pierwszych ludzi, których grzech staje się winą całej ludzkości. Autor bazuje na trzech fragmentach z Pisma Świętego, ale czerpie też z mitologii greckiej (np. z tematu wystąpienia tytanów przeciwko Jowiszowi). Na początku czasu, w wyniku wojny na niebie między Szatanem a Bogiem, Adam i Ewa zostają wygnani z Raju (w późniejszym wydaniu kobieta zostaje uwiedziona przez Szatana). W utworze znajdują odzwierciedlenie prywatne poglądy Miltona oraz XVII-wieczna mentalność, choćby w kwestii podrzędności kobiety wobec mężczyzny. Kilka lat później Milton napisał "Raj odzyskany", który można traktować jako kontynuację pierwszej części. Epos stał się inspiracją dla artystów różnych dziedzin - William Blake stworzył akwarele przedstawiające sceny z utworu, a Krzysztof Penderecki napisał operę pod tym samym tytułem.