Akcja rozpoczyna się w 1241 roku, w chwili kiedy tytułowy bohater imieniem Pawlik, syn możnowładcy - Jazdona herbu Półkoza, ma 19 lat. Autor ukazuje go jako lekkoducha i okrutnika trawiącego czas na zabawach i pijaństwie, dotkliwie dający się we znaki okolicznej ludności, przez budzące grozę wybryki. Kiedy na ziemie polskie najeżdżają Tatarzy, Pawlik bierze udział w walce, mężnie walcząc w bitwie pod Legnicą, gdzie cudem unika śmierci. Jednakże te przeżycia nie zmieniają jego charakteru.
Następnie jest rok 1266. Ponownie widzimy Pawlika, który wykorzystując podstęp, intrygi, przekupstwo na olbrzymią skalę, zostaje przez kapitułę wybrany biskupem krakowskim. Charakteru Pawła z Przemankowa bynajmniej fakt ów nie zmienia na lepsze. Jest człowiekiem pełnym pychy, butnym, aroganckim i bezwzględnym. Nie istnieją dla niego żadne wartości moralne, nie waha się popełnić żadnej zbrodni.