Podróżnicze relacje Anny Neumanowej z lat 1879-1893. Córka polskiego ziemianina z Pokucia (z domu Szawłowska) i żona austriackiego konsula wykorzystała szansę, jaką dała jej służba męża. Towarzyszyła mu w dyplomatycznych obowiązkach w Bułgarii (Widyń), Rumunii (Turnu Severin), Egipcie (Kair) i Grecji (Patras), z czego zdała relacje ówczesnym czytelnikom.
Najwięcej czasu spędziła w Egipcie i temu krajowi poświęcona jest lwia część książki, niewątpliwie najciekawsza, chociaż interesujące spostrzeżenia dotyczą wszystkich opisywanych miejsc. Autorka opisuje nie tylko zabytki, cuda przyrody i wydarzenia przyciągające uwagę mas, ale zajmuje się także opisem (i oceną) życia codziennego i obyczajów obserwowanych społeczności. Dowiadujemy się zatem jak wyglądają i jak chodzą ubrani mieszkańcy opisywanych krain, co jedzą, jak mieszkają i zarabiają na życie. Jako kobieta Anna Neumanowa była wyczulona na sytuację przedstawicielek piękniejszej części ludzkości w poszczególnych kulturach. A nie ma się co oszukiwać, że współczesne jej Bułgarki, Rumunki czy Greczynki nie miały łatwo, za to Egipcjanki – poza członkiniami rodzin kedywów – wręcz beznadziejnie. Spośród opisywanych zaimponowały jej – niekoniecznie urodą czy wdziękiem – tylko jedne z pań – warto przeczytać które.
Autorka dużą uwagę poświęca kwestiom higieny, a w zasadzie jej braku oraz bezpieczeństwa. Opisuje także techniczne aspekty podróżowania po Bałkanach i Egipcie. Jak mawiano kiedyś – kto nie ma miedzi, ten w domu siedzi – tylko pieniądz gwarantował minimalny standard, dotarcie na miejsce oraz bezpieczeństwo. A i wysoka pozycja społeczna żony dyplomaty temu pomagała.
Oczywiście relacja pani konsulowej ma obecnie jedynie wartość historyczną. Po z górą 130 latach wiele się zmieniło, czasem nawet na gorsze (likwidacja kolei w wielu miejscach). Ale na tym polega urok takich opisów. Obrazy opisane w autentycznych relacjach dają rzeczywiste pojęcie o dawnych czasach i miejscach.
Ale książka ma dwa duże minusy. Pierwszy to poglądy autorki. Nie należy wymagać bezstronności i afirmacji opisywanych miejsc czy ludzi, ale przynajmniej neutralnego języka. Nie spełniają tego wymogu określenia typu „żydek z Buczacza” czy „semicka woń”. Także obserwacje pojedynczych miejsc w Rumunii czy nawet większej ich ilości w Egipcie nie uprawniają do generalizowania na temat Rumunów, Arabów czy Turków. Właściwie tylko Grekom się „upiekło”. Żona austriackiego dyplomaty nie kryje niechęci do wrogich dla pracodawców męża Anglików, zaś wychwala oczywiście ojczyznę Franza Josefa i jej przedstawicieli (w tym Włochów, którzy nie podzielali jej zachwytów).
Drugi zarzut dotyczy wydawcy – „brak ingerencji w pisownię i stylistykę” to nie podróż w czasie, tylko zniechęcenie współczesnego czytelnika – te wszystkie „paznogcie”, „nizkie”, „z po nad” i wiele innych tego typu konstrukcji na pewno sprawiły, że zaplanowana na wiele tomów seria „Odkrywanie świata”, zakończyła się po wydaniu trzech pierwszych.

Podróżnicze relacje Anny Neumanowej z lat 1879-1893. Córka polskiego ziemianina z Pokucia (z domu Szawłowska) i żona austriackiego konsula wykorzystała szansę, jaką dała jej służba męża. Towarzyszyła mu w dyplomatycznych obowiązkach w Bułgarii (Widyń), Rumunii (Turnu Severin), Egipcie (Kair) i Grecji (Patras), z czego zdała relacje ówczesnym czytelnikom.
Najwięcej czasu...