Jak to jest być młodą dziewczyną, która w wyniku splotu niezwykłych okoliczności zostaje władczynią nie tylko wyspiarskiego kraju ale i całego kolonialnego imperium?
Jak to jest być jedynaczką przygotowywaną od najwcześniejszych lat do roli królowej?
Jak to jest zakochiwać się i budować życie małżeńskie i rodzinne na oczach całego świata?
Jak to jest balansować pomiędzy przysięgą małżeńską nakazującą posłuszeństwo mężowi, a byciem najważniejszą osobą w imperium, przed którą ma się zginać każde kolano?
Jak to jest wreszcie być kruchą kobietą w męskim świecie politycznych intryg, na długo zanim zaczął działać ruch feministyczny i emancypacyjny?
Odpowiedz na te i wiele innych pytań znajdziemy w omawianej książce, co ciekawe, napisanej ponad 100 lat temu, przez autora, który żył u schyłku panowania królowej Wiktorii. Fakt, że był dzieckiem epoki wiktoriańskiej pozwoliło mu zapewne na głębsze spojrzenie na tę postać, niż gdyby był autorem nam-czytelnikom współczesnym, bazującym jedynie na źródłach historycznych. Książka próbuje nam pokazać Wiktorię jako kobietę z krwi i kości, z jej nadziejami, marzeniami, pasjami, ale też wahaniami czy wątpliwościami. Interesujące z punktu widzenia dzisiejszego człowieka z tzw. gminu czy plebsu (a więc nas wszystkich lub znaczącej większości nas), jest to, jak funkcjonował angielski dwór królewski w XIX wieku.
Pisząc o Wiktorii autor w ciekawy i dość obszerny sposób kreśli również obraz księcia Alberta, co czyni z wyczuwalnym podziwem, szczególnie, kiedy opisuje niektóre jego dokonania. Najbardziej spektakularnym była chyba Wielka Wystawa - prekursorskie wydarzenie, protoplast dzisiejszych wystaw EXPO. Postać Alberta zajmuje autora wyraźnie, poświęca mu sporo uwagi, co jednak nie dziwi, wszak była to osoba– najważniejsza w życiu królowej. Dowodem na ogromne uczucie jakim władczyni darzyła męża widać było szczególnie wyraźnie po jego śmierci i tym, że królowa do końca życia nie zakończyła żałoby po swoim ukochanym, ojcu swoich dziewięciorga dzieci. Lytton Strachey opisuje księcia w jednoznacznie pozytywny sposób, nie szczędzi mu pochwał, wskazuje na zalety i niezwykłe przymioty umysłowe i duchowe królewskiego małżonka.
Nieco inaczej rzecz się ma z postaciami premierów oraz innych znaczących bohaterów dworskich intryg, tu biograf pozwala sobie na dużą dozę swobody w operowaniu mniej lub bardziej uszczypliwymi komentarzami czy uwagami pod adresem przywoływanych osób. Bezwzględnie rozprawia się również z pałacowymi knowaniami, walką o stanowiska i wpływy, choć trudno oprzeć się wrażeniu, że opisy takich wydarzeń są nazbyt szczegółowe, żeby nie napisać: grafomańsko rozciągnięte.
Autor ewidentnie starał się balansować pomiędzy dwoma światami Wiktorii, tym w których była kochaną i kochającą żoną i matką i tym, gdzie była królową Imperium Brytyjskiego, raz postępową a raz konserwatywnie wycofaną. Po lekturze pozostaje jednak wrażenie, że nie próbował pisać peanu na cześć królowej, lecz starał się w miarę swoich możliwości pozostać obiektywnym. Wydaje się że postaci przedstawione jako istotne tło dla królowej, w niektórych momentach książki znacząco wysuwają się na pierwszy plan przysłaniając główną bohaterkę opowieści.
Czytając tę biografię nie sposób nie dostrzec pewnych podobieństw pomiędzy opisywaną tu Wiktorią Hanowerską, a obecnie panującą Elżbietą II. Dla obu korona była splotem różnych niespodziewanych wydarzeń, obie zakochały się i trwały w małżeństwie z kuzynami, obu pisane było długie panowanie i o obu można powiedzieć, że odpowiedzialność za właściwe wykonywanie obowiązków koronowanej głowy stało się ich głównym drogowskazem.
Książka mimo słusznego wieku i ukończonych już przez nią stu lat, napisana jest językiem, który da się czytać, tzn. takim, którego nadmierna archaiczność nie mierzi i nie męczy czytelnika.
Czy warto przeczytać ? Zdecydowanie, bo królowa Wiktoria, której potomkowie ciągle zasiadają na tronach całej Europy to postać niezwykła w historii Anglii, ale to też kobieta zmagającą się całe życie z nadwagą, dama o „nienachalnej urodzie”, która próbowała żyć zgodnie z zasadą work-life-balance zanim się to stało modne.

Jak to jest być młodą dziewczyną, która w wyniku splotu niezwykłych okoliczności zostaje władczynią nie tylko wyspiarskiego kraju ale i całego kolonialnego imperium?
Jak to jest być jedynaczką przygotowywaną od najwcześniejszych lat do roli królowej?
Jak to jest zakochiwać się i budować życie małżeńskie i rodzinne na oczach całego świata?
Jak to jest balansować pomiędzy...