TOM I: Jerzy Turowicz miał marzenia... Na przykład o tym, jak miałby wyglądać Kościół trzeciego milenium: „Otwarty na świat, wyzbyty roszczeń wobec niego i triumfalizmu, ubogi, pokazujący to, co powinno wynikać z wierności Dobrej Nowinie. Trzeba tu wrócić do słowa kenosis, którego się używa mówiąc o Chrystusie i Jego ogołoceniu. Kościół, który nie żąda niczego dla siebie, tylko mówi do świata i to, co mówi, okazuje się potrzebne”. Pierwszy tom „Pism wybranych” Jerzego Turowicza zbiera teksty o „soborowej rewolucji” w Kościele powszechnym, znaczeniu stosunków chrześcijańsko-żydowskich dla katolickiej tożsamości, o polskim Kościele, który przez ponad cztery dekady zmagał się z opresją PRL-u, a następnie próbował się odnaleźć – w niełatwych latach budowy demokracji po ’89 roku – w państwie i społeczeństwie. Tom zamyka rozdział poświęcony Janowi Pawłowi II, którego przyjaźnią Jerzy Turowicz cieszył się przez całe życie.

„To nie ta książka, którą chciałem oddać do ręki Czytelnika” – pisał Jerzy Turowicz, znakomity publicysta, znawca Kościoła i wieloletni redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”, w 1963 roku w przedmowie do swojego pierwszego wyboru tekstów „Chrześcijanin w dzisiejszym świecie”. Bieżąca praca redakcyjna, podróże oraz rozliczne zaangażowania społeczne nie pozwoliły Turowiczowi na napisanie książki „bardziej uporządkowanej, bardziej »własnej«”, jak pisał we wspomnianej przedmowie. Czytelnicy publicystyki Turowicza musieli więc się zadowolić dwoma wyborami tekstów Szefa „Tygodnika Powszechnego”: w 1990 roku wydano „Kościół nie jest łodzią podwodną”, a dziewięć lat później, już po śmierci Turowicza, „Bilet do raju”.
W stulecie urodzin Jerzego Turowicza, Wydawnictwo Universitas wydaje najobszerniejszy wybór pism Jerzego Turowicza, obejmujący także nieprzedrukowywane dotąd artykuły z lat międzywojennych (m.in. z „Kultury”, „Odrodzenia”, „Prosto z Mostu”, „Życia Technickiego”) oraz z okupacyjnych czasopism podziemnych („Kultury Jutra” i „Miesięcznika Literackiego”). Teksty powojenne pochodzą przede wszystkim z „Tygodnika Powszechnego”, w którym Turowicz ogłosił blisko tysiąc artykułów. W wyborze pism zostaną one przedstawione w obszernym wyborze, jeżeli to możliwe – w wersji sprzed cenzury, jakiej do 1989 roku podlegały wszystkie teksty publikowane w oficjalnej prasie. Wybór pism będzie zawierał także referaty i teksty oficjalnych wystąpień Jerzego Turowicza (np. na Kongresie Kultury Polskiej w 1981 roku); teksty wcześniej nie publikowane, bo uznane za niecenzuralne; wywiady z Naczelnym „Tygodnika Powszechnego” oraz artykuły z czasopism innych niż jego własne.
W wyborze pism Turowicza – podzielonym na dwanaście rozdziałów tematycznych, które będą poprzedzone esejami wprowadzającymi w problematykę, autorstwa znanych publicystów – znajdą się teksty dotykające tematów najważniejszych dla Naczelnego „Tygodnika”: istota i sens katolicyzmu, misja chrześcijanina w świecie współczesnym, sprawa odnowy Kościoła, powiązania religii z kulturą, stosunki między katolicyzmem a kulturą drugiej połowy dwudziestego wieku.
Zebrane teksty dają wyobrażenie nie tylko o skali wiedzy i zainteresowań Autora, o jego ciekawości świata, ale przede wszystkim o sile osobowości Jerzego Turowicza. Sile, która pozwoliła mu stworzyć i ocalić pismo stanowiące oazę niezależnego myślenia i miejsce spotkania różnych, często odległych od siebie środowisk, ale też uprawiać politykę rozumianą jako działanie na rzecz dobra wspólnego.

Wybór pism Jerzego Turowicza przygotowuje Anna Mateja (ur. 1973); studiowała nauki polityczne i prawo; dziennikarka, publicystka „Tygodnika Powszechnego” w latach 1996–2008; laureatka nagrody dziennikarskiej Grand Press w 2007 roku w kategorii wywiad; członkini rady Fundacji Jerzego Turowicza).

Spis treści

TOM I
Zamiast przedmowy
I Kościół powszechny
Wacław Hryniewicz OMI
Zaczynamy Ewangelię lepiej rozumieć
Jak było do przewidzenia
Sprawa katolicyzmu francuskiego
Sprawa Action Française
W stronę uspołecznienia
„Anno Santo” i polityka
Ecclesia
Koniec eksperymentu księży-robotników?
Sobór Powszechny w 1963 lub 1964 roku
Murzyn w czerwonym kapeluszu
Wielkie religie wobec współczesności
Święci skreśleni z rejestru
Być chrześcijaninem
W godzinie Soboru
„Stany Generalne” Kościoła otwarte
Dzień powszedni Soboru
Dokument historycznej doniosłości
Notatnik rzymski
Wstępny bilans Soboru
„Populorum progressio”, czyli biedni i bogaci
Paweł VI, Fatima i świat
Spellman, Maximos IV, Léger
Koniec kontrreformacji
Biskupi, zakonnice, świeccy, jazz i dialog
Nowy katechizm holenderski
Mówi arcybiskup Marty
Kościół i masoneria
Włochy – kraj misyjny?
Dwa pontyfikaty
Dialog z niewierzącymi
Kryzys w Kościele
W Rzymie, w dniach Synodu
O sytuacji w Kościele, zakonach i liturgii
– rozmowa z Rembertem Weaklandem OSB
Kościół nie jest łodzią podwodną
Kościół nadzieją świata – rozmowa z Ewardem Schillebeekxem OP
Pan Bóg i łacina
O sytuacji w teologii
– rozmowa z Marie-Dominique Chenu OP
Magisterium i teologowie
Na przykład Niderlandy
Ukryte rezerwy chrześcijaństwa
– rozmowa z arcybiskupem Jean-Marie Lustigerem
Ciągłość i zmiana
Prawa człowieka
Lwów i Przemyśl...
Ubóstwo nerwem Kościoła
Dobro i zło w Kościele
II Starsi Bracia w wierze
Adam Michnik
Dialog i troska
Do kolekcji...
Na sprawę...
Nie chcemy Tuwima w szkole
Sprawa milczenia
Antysemityzm
Ludzie z naszej ojczyzny
Kościół i Synagoga
Historii Oswalda Rufeisena ciąg dalszy
Chrześcijanie i Żydzi w Izraelu
– rozmowa z ojcem Danielem Rufeisenem OCD
„Shoah” w polskich oczach
Karmel w Oświęcimiu
Racje polskie i racje żydowskie
Racje polskie i racje żydowskie (referat)
Waldheim w Watykanie
Nie zemsta, ale sprawiedliwość
Żydzi w nauczaniu Jana Pawła II
Do prokuratora czy do psychiatry?
„Niedziela” i pan Tejkowski
Dokumenty Kościoła katolickiego na temat Żydów i judaizmu
oraz ich recepcja w Polsce
Ufam, że po raz ostatni...
Dlaczego dwa?
Obojętność nasza powszednia
Tak nie można!
Nie ogłoszona encyklika
Bolesna rocznica
Ogień w synagodze
Akt skruchy
Przywrócić, nie nadawać
Watykański dokument o Shoah
III Kościół w Polsce
Adam Boniecki MIC
Zawsze się kierował miłością do Kościoła
Katolicki ruch młodych
Jeszcze o typie odrodzeniowca
Formacja katolicka w dwudziestoleciu
„Odrodzenie” w krzywym zwierciadle
O „dwu katolicyzmach”
S.O.S.
Powrót benedyktynów, czyli nowe możliwości katolicyzmu w Polsce
Sprawa katolicyzmu
Porozumienie
Katolicy w Polsce Ludowej
Apolityczność katolików
W interesie Polski
Książka
Katolicy, polityka i tolerancja
Katolicyzm w Polsce i w świecie
1000
Kościół i polityka
Marksizm, chrześcijaństwo, totalitaryzm –
rozmowa z profesorem Leszkiem Kołakowskim
Skąd i dokąd idziemy
Kościół u progu polskiej demokracji
Pretendenci do monopolu?
Episkopat o środkach społecznego przekazu
Kilka uwag w sprawie aborcji
Jeszcze raz w sprawie aborcji
Trzy razy „nie”
Wartości chrześcijańskie i polityka
Roman Gałuszko i inni
Obrońca wartości
Konkordat a wolność, pokój i ład społeczny w Europie
Wyznaniowe? Świeckie? Neutralne?
Chrześcijanie i inni
Błędy i zaniedbania Kościoła, błędy i zaniedbania nas samych
Przyszłość Kościoła w Polsce
IV Jan Paweł II
Janusz Poniewierski
Świadek
Telefonem z Rzymu
Wybór, który jest zobowiązaniem
Kościół Jana Pawła II
Namiestnik Chrystusa na polskiej ziemi
Krzyż na placu Zwycięstwa
W Polsce rok temu
„João de Deus” na ziemi prawdziwego krzyża
Jan Paweł II o swojej podróży do Brazylii
Miłość i nienawiść
Pielgrzym niestrudzony
Świadek nadziei na ziemi iberyjskiej
Został z nami
Niełatwa nadzieja
8 czerwca, godzina 10.45
Pontyfikat Nowej Ewangelizacji
Pielgrzymki Jana Pawła II
Jan Paweł II i jedność Europy
Jan Paweł II na Litwie
Otwarcie i dialog
Odwaga Jana Pawła II
Klucz pontyfikatu
Papież i szakale
Jan Paweł II i Kuba
Sarajewo, Praga, Bejrut
Jan Paweł II fundamentalista?
Budowniczy mostów
Indeks (opracowała Anna Mateja)