Dlaczego politycy kłamią: Cała prawda o kłamstwie w polityce międzynarodowej

Ważna jest druga część tytułu książki. Z tego względu kłamstwo jest tutaj ukazane jako element gry politycznej. Z miejsca odrzuca kłamanie w imię egoistycznych wartości danego polityka. Co tu jest? Usystematyzowanie rozproszonej wiedzy z innych dziedzin z przykładami. Jeśli ktoś czytał coś podobnego to nic odkrywczego nie znajdzie. Taka skondensowana krótka pigułka wiedzy.

Ważna jest druga część tytułu książki. Z tego względu kłamstwo jest tutaj ukazane jako element gry politycznej. Z miejsca odrzuca kłamanie w imię egoistycznych wartości danego polityka. Co tu jest? Usystematyzowanie rozproszonej wiedzy z innych dziedzin z przykładami. Jeśli ktoś czytał coś podobnego to nic odkrywczego nie znajdzie. Taka skondensowana krótka pigułka wiedzy.

Tytuł tej książki może być odrobinę mylący. Celem Mearsheimer jest przede wszystkim przedstawienia zjawiska kłamstwa w polityce z punktu widzenia strategii. Co za tym idzie autor już na wstępie umieszcza kłamstwa powodowane egoistycznymi interesami danego polityka lub wpływowej grupy poza obszarem swoich zainteresowań. W samej książce nie znajdziemy nowego spojrzenia na zjawisko kłamstwa w polityce. Jest próba usystematyzowania rozproszonej wiedzy na ten temat. Muszę powiedzieć, że autor całkiem dobrze wywiązał się, że swojej pracy. Kolejne rozdziały w jasny sposób opisują kolejne rodzaje kłamstw z jakimi można zetknąć się w polityce międzynarodowej, które dodatkowo poparte są przykładami z historii. Myślę, że ta książka będzie dobrym wstępem dla politologów chcących na poważnie zająć sie zjawiskiem kłamstwa w stosunkach międzynarodowych. Być może nie dostarczy im nowych wiadomości ale za to pozwoli uporządkować posiadaną wiedzę na ten temat.

Tytuł tej książki może być odrobinę mylący. Celem Mearsheimer jest przede wszystkim przedstawienia zjawiska kłamstwa w polityce z punktu widzenia strategii. Co za tym idzie autor już na wstępie umieszcza kłamstwa powodowane egoistycznymi interesami danego polityka lub wpływowej grupy poza obszarem swoich zainteresowań. W samej książce nie znajdziemy nowego spojrzenia na...

Stwierdzenie „politycy kłamią” jest chyba jednym z najpoważniejszych i jednocześnie najpowszechniejszych zarzutów, jakie stawia się władzom w każdym państwie, niezależnie od systemu. Z tego powodu pytanie „dlaczego?” mogło zostać postawione w dowolnym kraju. Istotne i znamienne jest jednak, że tematu tego podjął się amerykański politolog John J. Mearsheimer, ekspert od polityki zagranicznej USA, którego dzieło „U.S. Foreign Policy” znalazło się w 2007 roku na liście bestsellerów New York Times’a.
Fakt, że akurat Amerykanin pochyla się nad tematyką kłamstwa w polityce jest istotne z kilku powodów. Przede wszystkim USA jako wciąż jedyne supermocarstwo ma na system międzynarodowy wyjątkowy wpływ. Po drugie po rozpoczęciu II wojny w Iraku administracja Busha przyznała się w końcu, że oparła swoją inwazję na kłamstwie. Donośny skutek politycznego oszustwa jest zatem widoczny jak na dłoni.
Autor oparł strukturę książki na prostym planie, co zwiększa jej przejrzystość i pozwala łatwo odnaleźć się w gąszczu poruszanych zagadnień. Na początku definiuje kłamstwo i określa jakie jego rodzaje pojawiają się w stosunkach międzynarodowych, czemu służą i w jakich sytuacjach dotychczas były stosowane. Pomimo zajmowania się tematyką moralności nie poświęca czasu na wywody etyczne czy wartościowanie kłamstwa. Przedstawia je jako narzędzie w rękach każdego decydenta w stosunkach międzynarodowych. Następnie analizuje w jakich momentach i które rodzaje tych narzędzi były wykorzystywane. Wreszcie wyciąga wnioski, ukazując paletę kłamstw i fałszu, z której korzystają lub mogą korzystać współcześni decydenci polityczni.
Najciekawszym wnioskiem jakie wyciąga autor ze swoich badań jest to, że o ile politycy niezwykle często okłamują opinię publiczną i swoich wyborców, to jednocześnie unikają kłamstwa w stosunkach z innymi państwami. Słowem, decydenci polityczni nie okłamują przedstawicieli innych państw. Wiąże się to z anarchistycznym systemem międzynarodowym gdzie fałsz może skutecznie zniszczyć jakiekolwiek podstawy funkcjonowania społeczności międzynarodowej. Państwa muszą sobie ufać, gdyż inaczej relacje między nimi byłyby niemożliwe. Notoryczny kłamca spotkałby się zatem z ostracyzmem uniemożliwiającym mu normalne funkcjonowanie. Znacznie częstsze są natomiast zatajania, koloryzowanie czy pomijanie istotnych faktów, które nie będąc jednoznacznym kłamstwem pozwalają część niewygodnych faktów uczynić mniej widocznymi.
Autor swoje wywody udowadnia badaniami historii stosunków międzynarodowych i chociaż przypadków kłamstwa w relacjach między państwami jest niewiele, to jednak jego skutki przeważnie bywają bardzo poważne. Weźmy na przykład depeszę emską, która wywołała wojnę francusko – pruską, program Wojen Gwiezdnych za prezydentury Reagana, który doprowadził po części do „przeciążenia się” gospodarki Związku Radzieckiego i oczywiście wspomnianą już inwazję na Irak za prezydentury Busha Juniora.
Graficznie książce nie można wytknąć żadnych niedociągnięć. Dobrej jakości papier i lakierowana granatowa okładka bez zbędnej krzykliwości. Dla pracowników naukowych szczególnie istotna jest bogata bibliografia i dobrze zrobione przypisy w klasycznym, nie oksfordzkim stylu pozwalające łatwo przejść do kolejnych publikacji na ten temat, co pomaga zająć się nim dokładniej.
Jeśli książce Mearsheimera można coś zarzucić pod względem warsztatu, to najbardziej uderza silne skoncentrowanie się na Stanach Zjednoczonych i ich polityce zagranicznej, co jest jednak logiczną konsekwencją pochodzenia autora i przedmiotu jego badań. Jest to książka specjalistyczna, po którą sięgną przeważnie osoby zajmujące się stosunkami międzynarodowymi, politolodzy i dziennikarze. Wyspecjalizowanie sprawia, że nie jest to książka do której będzie się często wracało, jednak dla osób zajmujących się tą tematyką czy analizujących działania i zachowania decydentów politycznych jest to doskonała pozycja precyzyjnie opisująca temat.

Bartosz Tesławski

www.kolodyplomatow.wordpress.com

skopiuj gotowy przypis!
Mearsheimer J. J., „Dlaczego politycy kłamią, cała prawda o kłamstwie w stosunkach międzynarodowych”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.

Stwierdzenie „politycy kłamią” jest chyba jednym z najpoważniejszych i jednocześnie najpowszechniejszych zarzutów, jakie stawia się władzom w każdym państwie, niezależnie od systemu. Z tego powodu pytanie „dlaczego?” mogło zostać postawione w dowolnym kraju. Istotne i znamienne jest jednak, że tematu tego podjął się amerykański politolog John J. Mearsheimer, ekspert od...