rozwiń zwiń

Książeczki kontrastowe dla niemowląt: czym są i jakie wybrać? 5 propozycji

Anna Sierant Anna Sierant
14.10.2022

Książeczki kontrastowe stanowią nie tylko pierwszy kontakt dziecka z książką jako przedmiotem, ale również bardzo dobre narzędzie wspierające rozwój niemowlęcia. Zwłaszcza zmysł wzroku. Sprawdźcie, czym są książeczki kontrastowe i na co zwrócić uwagę przy ich wyborze, a także poznajcie kilka propozycji wartych dziecięcej uwagi.

Książeczki kontrastowe dla niemowląt: czym są i jakie wybrać? 5 propozycji Karolina Grabowska (https://www.pexels.com/@karolina-grabowska/) / Pexels via Canva

Biało-czarne książeczki kontrastowe: czym są?

Książeczki kontrastowe zawierają czarno-białe, najczęściej proste ilustracje przedstawiające np. figury geometryczne, zwierzątka, przedmioty codziennego użytku, zabawki. Choć dla oka osoby dorosłej mogą nie wydawać się szczególnie interesujące, dla rozwoju wzroku dziecka ich oglądanie jest bardzo ważne. Szacuje się, że w pierwszych tygodniach życia noworodek widzi około 30 razy mniej wyraźnie niż osoba dorosła, co więcej – nie rozróżnia barw, tylko odcienie szarości, a najbardziej wyraźne są dla niego mocne, kontrastowe odcienie, jak właśnie czarny i biały. Patrząc na nie, ćwiczy więc swój wzrok. Warto jednak dodać, że inne kolory dziecko zaczyna dostrzegać po około miesiącu – najpierw widzi czerwony, a potem zielony, żółty, niebieski. Dlatego też, choć większość książeczek kontrastowych jest czarno-biała, część z nich drukuje się także w kilku innych kolorach. Te drugie będą lepszym rozwiązaniem dla niemowląt, a nie noworodków.

Co więcej, niemowlęta są krótkowzrokowcami, więc najlepiej ustawić książeczki kontrastowe (które można oglądać standardowo, trzymając je w ręce, bądź ułożyć dziecko na brzuchu i rozłożyć je na podłodze), w odległości 20–30 cm od twarzy niemowlęcia. Tak małe dzieci mniej wyraźnie widzą to, co mają na wprost, a bardziej – to, co znajduje się na obrzeżach ich wzroku. Lepiej więc tam układać książeczki. Dzięki oglądaniu książeczek kontrastowych na brzuszku dziecko uczy się również mocniej trzymać główkę.

Książeczki kontrastowe dla dzieci: jak je wybrać?

Wybór książeczek kontrastowych będzie więc przebiegał inaczej niż książek napisanych dla osób, które nie tylko widzą już wyraźnie, ale i czytają. Najczęściej bowiem nie zawierają one żadnych słów lub podpisane są tylko widoczne na ilustracjach przedmioty. Przy wyborze książeczki kontrastowej warto zwrócić uwagę na ilustracje i wybrać te, które rodzicom się najbardziej podobają lub które, ich zdaniem, spodobałyby się dziecku. Nie bez znaczenia jest również jakość wykonania książeczki kontrastowej, która będzie zapewne znosiła niejeden transport, zostanie przekazana kolejnym dzieciom w rodzinie lub trafi do rąk bądź zębów starszego rodzeństwa niemowlaka. Niektóre z książeczek kontrastowych wykonano z miękkiego materiału, co może również stymulować zmysł dotyku u dziecka, a te przeznaczone dla starszych dzieci zawierają także wyrazy dźwiękonaśladowcze, które warto próbować powtarzać razem z pociechą.

Od kiedy można wprowadzić książeczki kontrastowe?

Nie ma żadnego ograniczenia wiekowego dla czytelników książeczek kontrastowych. Można je pokazywać już nawet kilkudniowym dzieciom i przez kolejne miesiące wprowadzać kolejne, bardziej kolorowe i zawierające pojedyncze słowa publikacje. Na „czytanie” nigdy nie jest za wcześnie!

Książeczki kontrastowe: które wybrać?

Książeczki kontrastowe z serii „Oczami maluszka”, praca zbiorowa

Książki z serii „Oczami maluszka” przeznaczone są przede wszystkim dla dzieci do 6. miesiąca życia, choć są również wśród nich i te dla dzieci do 1. roku życia. Zawierają zarówno czarno-białe ilustracje, jak i te z innymi wyraźnymi kolorami (żółtym, czerwonym). Konkretne publikacje poświęcone są m.in. ślimakowi, bananowi, harmonijce, a nawet sztućcom. Książeczka „Harmonijka”, jak sam jej tytuł wskazuje, ma kształt właśnie harmonijki, umożliwiający jej rozłożenie w łóżeczku czy na macie edukacyjnej. Serii „Oczami maluszka” towarzyszą również wydane później karty – 18 z nich można dać dziecku do rączki, a także powiesić np. w wózeczku podczas spacerów, przez co niemowlę będzie mogło wyćwiczyć nie tylko swój wzrok, ale i umiejętności manualne. Warto dodać, że książeczka „Oczami maluszka. Ślimak” w roku 2013 otrzymała nagrodę główną w konkursie, który zorganizował Komitet Ochrony Praw Dziecka.

„Pranie”, „Spacer”, „Zupa”, Aleksandra Brambor-Rutkowska, Paweł Mildner

W przypadku książeczek kontrastowych, które zawierają ilustracje nie tylko w barwach białej i czarnej, warto sięgnąć po publikacje wydawnictwa Natuli, specjalizującego się właśnie w tworzeniu treści dla dzieci. „Spacer”, „Pranie” i „Zupa” pełne są zielonych, czerwonych, niebieskich i żółtych kolorów, a każda z nich z humorem przedstawia sytuacje i przedmioty związane z codziennością. Każda z wymienionych pozycji otrzymała w lubimyczytać.pl wysoką średnią ocen od użytkowników i użytkowniczek – co najmniej 8,0/10. Rodzice i opiekunowie najmłodszych szczególnie docenili „Zupę” (8,3/10). Jak napisała użytkowniczka Nawarona:

Książka na półkę najmłodszego bąbla w rodzinie, która zadowoli zarówno bąbla – bo ma jasne, kontrastowe kolory, dobrze widoczne elementy i dotyczy smakowitej rzeczy, jak i rodzica estetę – bo kreska jest niesztampowa, przyjemna dla oka i zdecydowana.

Książeczki z serii „Oko malucha”, praca zbiorowa

Autorzy serii „Oko malucha” zdecydowali się na wydanie kilku książeczek, z których każda poświęcona jest innemu kolorowi, ma inną tematykę. Publikacja „W ogrodzie” jest zielona, „W zoo” – żółta, „Na wsi” – czerwona, „W dzień” – żółta, „W nocy” – niebieska. Książeczki zawierają również krótkie wierszyki opowiadające o przygodach w danych miejscach, o konkretnej porze dnia. Najmłodsi mogą dzięki tym publikacjom poznać kolory, ale również ciekawską owcę, ślimaka, który uwielbia truskawki, niedźwiadka pogrążonego w śnie i pełnego energii tygryska. Warto dodać, że książeczki z tej serii otrzymały w lubimyczytać.pl wysokie średnie ocen – od 7,5 do 8,0/10.

Książeczki z serii „Maluszek patrzy”, Chez Picthall

„Maluszek patrzy” to kolejna seria książeczek kontrastowych mająca na celu stymulację wzroku niemowlęcia oraz polepszenie jego koordynacji wzrokowo-ruchowej. Przedstawione w publikacjach ilustracje mają wyraźne kontury, proste kształty, wzory i formy, a ich kolorystyka dopasowana jest do wieku dziecka. Książeczki poświęcone są m.in. groszkom, kwiatkom, a także temu, co można zobaczyć na plaży. Publikacje, jak większość książek kontrastowych, mają twarde strony, ale również zaokrąglone brzegi, przez co ryzyko, że dziecko, wkładając je do buzi, skaleczy się nimi, zostaje zminimalizowane.

Jak napisała o serii użytkowniczka Lolipop13:

Książeczki kontrastowe „Maluszek patrzy” wydawnictwa Galaktyka to moje ulubione publikacje tego typu. Książeczki zawierają ilustracje oparte na powtarzalnych elementach (kołach, kwadratach, kwiatkach, prostych symbolach), są w jakiś sposób interesujące. Niektóre z nich przyciągały wzrok mojego niemowlaka naprawdę na długo, a i ja z przyjemnością patrzyłam na ilustracje i nie nudziłam się tak szybko, jak przy kontrastówkach, które zawierają tylko czarno-biały przedmiot. Na pewno poleciłabym je innym rodzicom.

Karty kontrastowe na sznureczku CzuCzu, praca zbiorowa

Karty i książeczki CzuCzu należą zapewne do jednych z najbardziej rozpoznawalnych przez rodziców – można je bowiem kupić nie tylko w księgarniach czy sklepach z zabawkami, ale nawet w drogeriach. Wśród wielu rodzajów produktów kontrastowych wydawanych przez CzuCzu znajdują się i te na sznureczkach, przygotowane we współpracy z psycholożką dziecięcą i doulą (osobą wspierającą przyszłe mamy w czasie ciąży, porodu oraz połogu) Agnieszką Ostapczuk. Jako że karty umieszczono na sznurku, można je powiesić w wózku, na karuzeli nad łóżeczkiem dziecka czy przy samym łóżeczku. Kontrastowe karty przedstawiają przede wszystkim zwierzęta i jedzenie. Karty kontrastowe na sznureczku CzuCzu dostępne są w wersjach: dla dzieci od pierwszych dni oraz dla niemowląt od 3. i 6. miesiąca życia.

„Bardzo zalatana pszczoła” i „Bardzo zdolna biedronka”, Natalia Urbaniak

„Bardzo zalatana pszczoła” to – jak na książkę o pszczole przystało – pozycja pełna koloru żółtego, a „Bardzo zdolna biedronka” jest (głównie, ponieważ w każdej publikacji można zobaczyć również biel i czerń) czerwona. To książeczki napisane z myślą głównie o dzieciach, które ukończyły już 1. rok życia, i przeznaczone do wspólnego oglądania i wskazywania konkretnych kształtów, kolorów czy bohaterów publikacji przez dzieci i rodziców. Przy okazji lektury warto też zachęcić dziecko do prób naśladowania dźwięków wydawanych przez konkretne zwierzątka. Obrazkom w książeczkach z serii o zalatanych i zdolnych owadach towarzyszą krótkie i wpadające w rodzicielską pamięć wierszyki. Każda z publikacji Natalii Urbaniak otrzymała w serwisie lubimyczytać.pl średnią ocen powyżej 7,0/10. Jak napisała użytkowniczka Kora:

„Bardzo zdolna biedronka” to super połączenie książeczki kontrastowej z edukacyjną historyjką o kreatywności. Młoda wpatruje się uważnie w kontrastowe kształty, nawet gdy leży sama.

Pokazywaliście swoim dzieciom książeczki kontrastowe? Czy najmłodsi wyrażali zainteresowanie tą formą stymulowania ich rozwoju? Jakie tytuły dodalibyście do tej listy? Czekam na wasze odpowiedzi w komentarzach!


komentarze [6]

Sortuj:
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Arczi 15.10.2022 08:13
Czytelnik

Jak przysłowie mówi , szybko się zaczyna to szybko się kończy 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Meszuge 14.10.2022 10:11
Czytelnik

Ciekawy pomysł, zaiste, ale przed wydaniem pieniędzy proponuję dowiedzieć się od kogoś kompetentnego, co i jak widzi dziecko, na przykład, dwutygodniowe. A, żeby nie było wątpliwości, podpowiadam, że niemowlę, to dziecko od urodzenia do około pierwszego roku życia (https://sjp.pwn.pl/sjp/niemowle;2489024.html). 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Anna Sierant 20.10.2022 10:34
Redaktor

Przez 5 lat pracy w serwisie medycznym, skierowanym do rodziców oraz mając do czynienia z niejednym noworodkiem i niemowlakiem w życiu prywatnym nauczyłam się - zapewniam - odróżniać niemowlę od noworodka. Z którego miejsca w tekście wynika, że jest inaczej? Książeczki kontrastowe są przeznaczone i dla niemowląt, i dla noworodków. 

Nie trzeba ich też kupować - szczęśliwie...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Meszuge 20.10.2022 13:43
Czytelnik

Serwis medyczny nie jest instytucją kompetentną w kwestiach i zagadnieniach związanych z językiem polskim. Wątpliwości językowe wyjaśniam i konsultuję ze słownikiem i jego autorami (także z Radą Języka Polskiego), a nie z serwisem medycznym.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Anna Sierant 20.10.2022 15:51
Redaktor

Proszę o wskazanie, w którym miejscu słowo "niemowlak" lub "noworodek" jest zastosowane niewłaściwie, zmienimy to. 

 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Anna Sierant 14.10.2022 10:00
Redaktor

Zapraszam do dyskusji.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post