„Czuły windykator” a tłumy na festiwalu Tokarczuk. Czy afera z Krukiem zaszkodziła Górom Literatury?

Konrad Wrzesiński Konrad Wrzesiński
12.07.2023

7 lipca ruszył Festiwal Góry Literatury organizowany przez Fundację Olgi Tokarczuk. Nim ruszył, na pisarkę spadła fala krytyki za dobór sponsorów. Jednym z nich jest firma windykacyjna Kruk S.A. W sieci zawrzało, do festiwalu szybko przylgnęło hasło o czułym windykatorze, a na Dolny Śląsk i tak zjechały tłumy. Sprawdzamy, o co chodzi w aferze i czy wpłynęła ona na wydarzenie organizowane przez noblistkę.

„Czuły windykator” a tłumy na festiwalu Tokarczuk. Czy afera z Krukiem zaszkodziła Górom Literatury? Jerzy Wypych (materiały prasowe)

Zaczęło się od tego wpisu. „Bez nich by się to nie udało. Przedstawiamy instytucje, organizacje i firmy, dzięki którym możemy organizować Festiwal Góry Literatury. Z KRUK S.A. organizujemy spotkanie o feminatywach w polskim prawie. Z Sylwią Gregorczyk-Abram, Michałem Rusinkiem i Aliną Szeptycką rozmawia Irek Grin”.

Wybór firmy windykacyjnej jako jednego ze sponsorów wywołał w sieci małe trzęsienie ziemi. „Windykacja jest kobietą”, ironizowali jedni, nawiązując do tematu spotkania, które sponsorował Kruk. Inni – odwołując się z kolei do mowy noblowskiej Tokarczuk – pisali o „czułym windykatorze”. Hasło wkrótce przyczepiło się do festiwalu organizowanego przez fundację noblistki.

„Prowadź swój dług przez kości umarłych”

Machina ruszyła. Niedługo później przypomniano choćby, że przed laty firma Kruk została ukarana przez UOKiK za „zastraszanie, wywieranie presji, nierzetelne informowanie o konsekwencjach niespłacenia długu oraz zawyżanie jego wartości”. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył wówczas na firmę karę finansową.

Bezwzględny był też Twitter, który opanowały przeróbki tytułów powieści Tokarczuk. W tym choćby: „Prowadź swój dług przez kości umarłych”, „Księgi chwilówkowe” czy „Odsetki ludzi księgi”.

Od pisarki oczekiwano przede wszystkim ustosunkowania się do sprawy. „Noblistka społecznie odpowiedzialna”, „Nie znam żadnego polskiego literata-noblisty, co by się musiał zniżać do tak prymitywnego sposobu finansowania”, „Ciekawe, czy się doczekamy jakiegoś komentarza zacnej noblistki. Nie mogę się doczekać fikołka moralnego dla usprawiedliwienia współpracy ze stricte przemocową firmą” – czytamy w komentarzach.

Odpowiedź nadeszła – tyle że ze strony Fundacji Olgi Tokarczuk.

Fundacja Olgi Tokarczuk: sprawa zarządu

Przedstawiciele fundacji tłumaczyli, że Tokarczuk „nie jest organizatorką Festiwalu Góry Literatury, a zatem nie nawiązała żadnej, domniemanej współpracy” oraz że „Fundacja jest osobą prawną i za podejmowane decyzje zgodnie ze statutem i obowiązującym prawem odpowiada zarząd fundacji”.

Oświadczenie – ujmując rzecz delikatnie – nie uspokoiło nastrojów. Zwłaszcza że w czteroosobowej radzie fundacji – obok Agnieszki Holland, Irka Grina i Zbyszka Fingasa – zasiada sama noblistka, a w zarządzie znajdziemy Grzegorza Zygadłę – męża pisarki.

Kruk jest kobietą?

Do sprawy nawiązała też firma, której obecność na liście sponsorów festiwalu była zaczynem całej historii. „Trudno tu komentować mowę nienawiści, która została skierowana w stronę Pani Olgi Tokarczuk. To po prostu nie powinno się zdarzyć” – czytamy w oświadczeniu prezesa firmy KRUK Piotra Krupy, przekazanym Onetowi.

I dalej:

Pojawiliśmy się tam m.in., aby wspierać działalność Fundacji, która w naszej ocenie robi wiele dobrego m.in. na rzecz kobiet. My od lat powtarzamy, że KRUK jest kobietą, bo w naszej firmie ok. 60 proc. zatrudnionych osób stanowią panie. Naturalnym jest dla nas to, że chcemy wspierać jako firma działania związane z ustawodawstwem w kwestii feminatywów, o których podczas festiwalu będą rozmawiać gościnie i goście zaproszeni do debaty, której jesteśmy współorganizatorem.

Prezes Kruka podkreślił, że firma nie spodziewała się tak negatywnych emocji, które są efektem „zatrzymania się na mitach i stereotypach o branży windykacyjnej, które nijak mają się do rzeczywistości”. Wspomniał też „liczne wyróżnienia”, „działalność charytatywną” czy „kierowanie się etyką” i „działanie zgodne z przepisami prawa”.

To KRUK był prekursorem zmian w branży windykacyjnej, polegających na wprowadzeniu strategii prougodowej, czyli rozkładaniu ludziom zadłużenia na raty. O naszym doskonaleniu mogą świadczyć między innymi liczne wyróżnienia, jakie otrzymujemy. Na przykład w tym roku w bezpłatnym konkursie jednego z dzienników ekonomicznych otrzymaliśmy jako nieliczni tytuł Lidera Etyki.

Efekt? Hasło „Kruk jest kobietą” przebiegło przez media społecznościowe, wzbijając przy tym w powietrze raczej salwy śmiechu niż przychylność dla Kruk S.A.

Tłumy na Górach Literatury

Zrobiło się więc tyleż śmiesznie, co gorzko. Trudno jednak orzec, by afera związana z Krukiem zaszkodziła festiwalowi. Ten ruszył zgodnie z planem i okazał się sukcesem frekwencyjnym.

W nadesłanym do naszej redakcji komunikacie rzeczniczka festiwalu, Dorota Oczak-Stach, przekazała, że w ciągu pierwszych dni Gór Literatury do Dolnego Śląska ściągnęły tłumy. „W wydarzeniach minionego weekendu na Festiwalu Góry Literatury wzięło udział kilkanaście tysięcy osób” – czytamy.

I dalej: „Największym powodzeniem cieszyło się performatywne czytanie dialogów z »Empuzjonu« w wykonaniu Jana Peszka, Roberta Więckiewicza, Arkadiusza Jakubika i Macieja Stuhra ze specjalnym udziałem Olgi Tokarczuk, którego na żywo słuchało 1700 osób”.

Warto dodać, że tegoroczna, dziewiąta edycja wydarzenia jest największą z dotychczasowych. Festiwal Góry Literatury 2023 odbywa się w rekordowej liczbie lokalizacji, bo w aż 20 miejscach Nowej Rudy, Ludwikowic Kłodzkich, Kłodzka, Radkowa, Sokołowska, na Zamku Sarny w Ścinawce Górnej, na Górze Guzowatej, w Dzikowcu, Wałbrzychu, Świdnicy oraz pałacu w Krobielowicach. Towarzyszy mu ponad 130 wydarzeń, a uczestniczy blisko 200 zaproszonych gości.

Festiwal Góry Literatury potrwa do 16 lipca.

Jakie jest wasze zdanie na temat całej sytuacji? Czy firma tego rodzaju powinna być sponsorem wydarzenia z sektora kultury wysokiej? Czy reakcja organizatorów jest dla was wystarczająca? A może rzecz została rozdmuchana, a sama sprawa pokazała, że na ręce noblistki patrzymy uważniej?

Czekam na wasze komentarze.


komentarze [94]

Sortuj:
więcej
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Elenaj  - awatar
Elenaj 27.08.2023 01:34
Czytelniczka

Jest Tokarczuk jest zadyma.Gdziekolwiek się pojawi ,cokolwiek powie jest natychmiast atakowana.Drodzy rodacy słówko pieniactwo do sprawdzenia w słowniku.
Najzabawniejsze jest to ,że pisarka ma  w głębokim poważaniu co o niej myślicie i dobrze się bawi .Robi to co kocha, pisze,zdobywa nagrody i wali prawdą między oczy.Jedyne co możecie jej zrobić to omijać książki pani Olgi...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
joly_fh  - awatar
joly_fh 17.07.2023 10:21
Bibliotekarka

Zaś kuźwa jakaś afera koperkowa i pospolite ruszenie w społecznościówkach, gdzie internauci, oczywiście sami bez skazy, są pierwsi do oceniania innych i ferowania wyroków.  A jeszcze jak się można znowu Tokarczuk uczepić, to dopiero gratka. Zleciały się kruki, sępy i wrony.Dlaczego by firma windykacyjna nie mogła sponsorować kultury ja się pytam. Działają legalnie?...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Iwona ISD - awatar
Iwona 16.07.2023 14:24
Czytelnik

LOL,  retrakty opuściły swe gniazdka i wyszły kąsać.

Hajda na Tokarczuk!

"Hej, sowy, puchacze kruki, (...) Szarpajmy jadło na sztuki;
A kiedy jadła nie stanie,
Szarpajmy ciało na sztuki,
Niechaj nagie świecą kości!" 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 16.07.2023 15:59
Czytelnik

A ona to jakaś nie godna opiniowania? 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Iwona ISD - awatar
Iwona 16.07.2023 16:33
Czytelnik

Godna komentowania, ale merytorycznych komentarzy mało. Przeważają złośliwe i zacietrzewione.
No, bo jak rodaczka/rodak zostaje doceniony poza Polską, to u wielu współplemieńców aż kipi bezinteresowna chęć dokopania osobnikowi owemu. Królują  tacy, co są tym bardziej szczęśliwi, im bardziej złośliwi.
A co się będzie jakaś Tokarczuk wyróżniała i sławę robiła na świecie. I...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 16.07.2023 19:21
Czytelnik

Nadinterpretacja. Co do merytoryki, nim dostała Nobla nie były jej książki wysoko notowane na tym forum. Nie wiem jak nagroda wpłynęła na opinie ale sądzę, że ludzie piszą rzetelnie co o książkach myślą. Twoje wizje widzenia noblistki gotującej w kuchni to dziecinada. Pohamuj wyobraźnie i nie kalkuj gazetowych zwyczajów. Nie sądzę, by ktoś ją pędził do garów. Niech pisze,...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Iwona ISD - awatar
Iwona 16.07.2023 19:57
Czytelnik

Każdy artysta ma jakieś źródła inspiracji. Ona się z tym nie kryła, że utwór Manna ją inspiruje. Każdy pisarz ma swoje ulubione teksty i autorów, którzy go inspirują. Każdy swoją przygodę z literaturą zaczynał od czytania tego, co napisali inni.
W literaturze istnieje też pojęcie motywu wędrownego. Z mozaiki takich motywów, wykorzystywanych przez pisarzy, według ich...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 15.07.2023 23:13
Czytelnik

Sektor Kultury Wysokiej. Jak możecie! To takie brutalne i przykre dla ciemiężonych. Z tego co wiem to biali oprawcy są wysocy a osoby z macicami zwykle niższe. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 15.07.2023 23:06
Czytelnik

A ta dalej swoje. Włosów nie myję bo lenię się. Grzywkę tnę od garnka na głowie a uśmiech mam nie do zabicia. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Iwona ISD - awatar
Iwona 16.07.2023 14:14
Czytelnik

@saa-saa- Zanim zaczniesz wyśmiewać czyjś wygląd, dokładnie przejrzyj się w lustrze.
Uosobienie idealnego jestestwa powiedziało co wiedziało, czyli nic mądrego nie rzekło. I teraz to już tylko ciemno wszędzie, głucho wszędzie będzie.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 16.07.2023 15:58
Czytelnik

Iwono, Iwono! Ja nie wyśmiewam jej wyglądu w sensie stworzenia boskiego. Jest śliczna jak i ty. Zwracam tylko uwagę na to co dzisiaj nazywa się stylizacją. Reperowanie swojej naturalnej formy w celu zwrócenia uwagi jest moim zdaniem marne. Przecież ona nie jest żadną rasta (dredy) czy dziewczynką w żłobku (grzywka cięta od patelni) ale naszą noblistką. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Iwona ISD - awatar
Iwona 16.07.2023 16:12
Czytelnik

To jak pani Olga chce wyglądać, to jej sprawa. Goła nie chodzi po świecie i nie gorszy. I nie chodzi o to, że ją idealizuję, bo jest naszą noblistką. Gdyby była kimś zwyczajnym, też by mnie takie kpiny uruchomiły.
Czy Tobie byłoby przyjemnie, gdyby ktoś kpił z Twojego ubioru, fryzury, braku brody i wąsów lub z ich posiadania. Traktuj innych ludzi tak, jakbyś chciał być...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 16.07.2023 18:35
Czytelnik

Może problem w tym, że są ludzie mający zwykle fryzury, ubierający się zwyczajnie No i tacy, którzy muszą kombinować i tracić energię na kreowanie sztuczności. Po co? Dla mnie to mijanie się z życiem. W końcu zamiast interesować się tym co dookoła ludzie interesują się tym co inni o nich pomyślą patrząc na nich. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Iwona ISD - awatar
Iwona 16.07.2023 18:58
Czytelnik

Ok,masz takie zdanie i wyrażają go, ale nie ośmieszaj, nie insynuuj, że ktoś się nie myje itp. To po prostu okropne i okrutne.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 16.07.2023 19:14
Czytelnik

Dredów się nie myje. No ale to trzeba wiedzieć. Poza włosami nasza noblistka się myje, w to głęboko wierzę. Jeżeli czytasz ze zrozumieniem to pisałem wyłącznie o włosach.  😀

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Iwona ISD - awatar
Iwona 16.07.2023 20:08
Czytelnik

Czytam że zrozumieniem i to dużym. Dlatego reaguję. Nie ośmieszaj!
Nie wiem czy znasz takie pojęcia jak szacunek i tolerancja dla drugiego człowieka. Może warto się z nimi w końcu zapoznać.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 16.07.2023 21:52
Czytelnik

To jaki masz szacunek do mnie wyposując, że mówię od rzeczy? 😜

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 16.07.2023 21:52
Czytelnik

To jaki masz szacunek do mnie wyposując, że mówię od rzeczy? 😜

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Iwona ISD - awatar
Iwona 16.07.2023 23:25
Czytelnik

Nigdzie nie napisałam, że mówisz od rzeczy. Mistrzu czytaj ze zrozumieniem😜

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 17.07.2023 07:22
Czytelnik

'Uosobienie idealnego jestestwa powiedziało co wiedziało, czyli nic mądrego nie rzekło.' ???  😍

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Iwona ISD - awatar
Iwona 17.07.2023 07:43
Czytelnik

Nic mądrego nie powiedzieć nie oznacza mówić od rzeczy.
Moja ocena tego, że kpisz i tak bezpardonowo ośmieszasz czyjś wygląd, została wyrażona bardzo, bardzo oględnie. Mogłam to nazwać  dosadniej, starałam się jednak Ciebie nie obrazić. Ale przyznam, że emocje buzowały i pokusa była znaczna 🥶👿.
Nadal aż mnie telepie ze złości, gdy o tym myślę. 🤢

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 17.07.2023 08:13
Czytelnik

Biedna ty, oj biedna. Przepraszam, że tak się tobą bawiłem. No ale mi już przeszło. Miłego dnia. I nie buzuj się tak bardzo z powodu kogoś, kogo byś pokochała, a nie kochasz tylko dlatego, że  go nie znasz  😋

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
joly_fh  - awatar
joly_fh 17.07.2023 10:27
Bibliotekarka

@saa-saa- pytanie tylko po co i dlaczego oceniasz wygląd pisarki? Co to ma wspólnego z tym, jak pisze, czy jakim jest człowiekiem? I sorry, ale wyśmiewanie czyjegoś wyglądu to jest po prostu najniższy z możliwych poziom, niezależnie w jakie "fikołki słowne" to ubierzesz. Bez odbioru. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Iwona ISD - awatar
Iwona 17.07.2023 11:15
Czytelnik

@saa-saa- Już trochę Cię poznałam, Romeo. Wersja romantyczna bez szans na realizację.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 17.07.2023 13:05
Czytelnik

@jellyfish, co ma wspólnego wygląd z tym kim się jest? Hmmm... Pogłęb swoje rozumienie świata a może coś zakiełkuje. W latach 50-tych wyjście w podartych spodniach przez przeciętną panią byłoby czymś niezwyczajnym. W latach 60-tych mieliśmy powiew sprzeciwu kulturalnego objawiający się między innymi obnażaniem się na festiwalach muzycznych czy tworzeniu komun hippisowskich....

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 18.07.2023 07:10
Czytelnik

@ Iwona "Już trochę Cię poznałam, Romeo. Wersja romantyczna bez szans na realizację."

Kamień z serca. A tak na poważnie, Romeo miał bodajże 16 lat. Uświadomię zatem ciebie, ze jezeli nie jestes kobieta lubiącą młodych chłopców to faktycznie masz racje - szans nie ma,  jestem nawet nieco młodszy.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Iwona ISD - awatar
Iwona 18.07.2023 23:02
Czytelnik

@saa-saa- Pitu pitu i pitu pitu 🤣🤣🤣🤣🤣

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 19.07.2023 07:28
Czytelnik

Iwonko, nie weźmiesz mnie na udawanie słodkiej i głupiutkiej blondynki. Takie atrakcje nie dla mnie,

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Iwona ISD - awatar
Iwona 19.07.2023 09:27
Czytelnik

Odpuszczam definitywnie tę dyskusję, aby zagłębić się w lekturze i korzystać w pełni z uroków lata. 
Bez odbioru małpiszonku.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 19.07.2023 10:33
Czytelnik

Iwonko, no w końcu! Miłego czytania. 😎

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Arszu  - awatar
Arszu 15.07.2023 21:27
Czytelnik

Mnie to wszystko przypomina leśną audycję, tylko czekać aż bocian przyleci. Dlatego postanowiłem zapytać, najbardziej kompetentnego reprezentanta ptasiego radia co o tym sądzi:  https://twitter.com/ASzumera/status/1680289140066099200?s=20
i wszystko stało się jasne  😀  

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Wielebny  - awatar
Wielebny 14.07.2023 23:33
Bibliotekarz

Kapitalizm pełną gębą. Z takiej postawy Fundacji raczej nic pożytecznego dla literatury nie wyniknie.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Lis Gracki - awatar
Lis 14.07.2023 22:45
Bibliotekarz

"Naturalnym jest dla nas to, że chcemy wspierać jako firma działania związane z ustawodawstwem w kwestii feminatywów (...)"

Łoooooo, co ja czytam? To już ma być jakieś "ustawodawstwo" w kwestii feminatywów? To język już nie ewoluuje tylko trzeba wprowadzać zmiany przepisami prawa? Będzie gułag za odmowę używania feminatywów czy tylko dżizja?

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Mariusz Miszke - awatar
Mariusz Miszke 15.07.2023 00:38
Czytelnik

Kruk ma ambicje nie tylko windykacyjne, ale i semantyczne. Właściwie ich kolaboracja z Arystokarczuk nie powinna dziwić. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Geralt  - awatar
Geralt 14.07.2023 22:39
Czytelnik

Cytując Stanisława Lema: "Tokarczuk do tego stopnia obraziła mój rozum, że chciałem napisać polemikę, ale uznałem, że gra jest niewarta świeczki, bo musiałbym jej książkę doczytać do końca."
Wydawanie książek tej snoblistki to jest marnowanie papieru. Poziom jej snobizmu, odklejenia od rzeczywistości i klasizmu jest porażający. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
saa-saa-  - awatar
saa-saa- 16.07.2023 16:03
Czytelnik

Przecież to jej sposób na zarabianie na życie! Mądra jest na tyle, by wywęszyć żłobek.  No a snobi czytają i kupują. To się razem układa. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
rad  - awatar
rad 14.07.2023 14:18
Czytelnik

Zanika inteligencja wśród społeczeństwa. Dam sobie obie nogi ogolić, iz Ci co najgłośniej krzyczą, pierwsi by skoczyli do Kruka, czy innej firmy windykacyjnej, gdyby ktokolwiek spóźniał się z długami. Lepszy Kruk, niż KK.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
PawelM  - awatar
PawelM 14.07.2023 15:40
Bibliotekarz

Dla antykatolickich fanatyków nawet kanibale są lepsi od KK.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Lis Gracki - awatar
Lis 14.07.2023 22:34
Bibliotekarz

A to ktoś był im dłużny pieniądze czy chodzi o sponsoring i wsparcie w kwestiach ideologicznych? W końcu "KRUK to kobieta".

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się