Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Ja swoim studentom mówię stale: wolność, artysta musi być wolny. Musi być nieograniczony, bo inaczej jest jakimś lokajem, niewolnikiem czyichś poleceń i czyjejś wyobraźni.

Myślę, że twórca powinien być idealistą, powinien mieć pierwiastek naiwności, takiej, która wytłumaczy jego zachwyt nad człowiekiem. Bo przecież tak naprawdę, gdyby wszystko policzyć, to powinniśmy raczej zgasić światło na tym świecie. A jednak nie.

Recenzenci jednak nic nie wiedzą o przygodzie i emocjach, jakie towarzyszą wtajemniczeniu w kolejne piętra trudności. Nie mają o tym zielonego pojęcia. I jeśli się ich do tego nie dopuszcza, często tak było, wtedy mszczą się, pisząc brednie, pewnie z żalu, że nie rozumieją.

Sztuka powinna mieć tajemnicę, zapraszać widza czy melomana, czy amatora malarstwa, do tego, żeby szukać, zaglądać ciekawie, wnikać w szczegóły, krótko mówiąc, zmuszać publiczność do wysiłku. Bo wtedy między twórcą a odbiorcą jest napięcie.

Puste jest tylko wtedy, gdy trafia w pustkę. Już od dwóch tysięcy lat człowiek z krzyża próbuje mówić o miłości - to też jest puste?

No nie. Jak słyszę, że ktoś mówi: jakbym miał inne warunki, to może... Jeszcze „może” mówi. Nie „jakbym” i nie „może”, tylko stwórz warunki, stwórz sobie i rób, działaj, żyj, kochaj.

(...) nie wolno się tłumaczyć, a szczególnie z własnej sztuki. Nie wolno, bo odziera się ją z tajemnicy. Jak można rozmawiać i dyskutować z kimś, kto nie rozumie?