Jesteśmy społecznością, która kocha książki

- Czy kiedykolwiek Ekscelencja przeżywał wątpliwości związane z wiarą ?
- Oczywiście! Być może byłem dzieckiem nad wiek rozwiniętym, bo w wieku trzynastu lat zacząłem czytać książki filozoficzne, także autorów ateistycznych. Tak więc już w tak wczesnym wieku miałem wątpliwości natury religijnej. Szukałem racjonalnych, niemal matematycznych, dowodów na istnienie Boga. A ponieważ ich nie znajdowałem, coraz bardziej wątpiłem w Jego istnienie. Aż wreszcie doznałem czegoś w rodzaju olśnienia: przecież jest wiele innych rzeczy, których istnienia nie potrafimy udowodnić, a mimo to ani przez chwilę nie wątpimy w nie. Nie jesteśmy w stanie udowodnić, że kogoś kochamy, i nie mamy też matematycznej pewności, że ktoś nas kocha. A mimo to wierzymy w to z pewnością, która nie wynika z racjonalnych argumentów, ale z niezachwianej intuicji. Uznałem więc wówczas, że tego, co naprawdę ważne w naszym życiu, nie da się udowodnić. Wiara w Boga nie jest irracjonalna, istnieje wiele powodów, aby wierzyć, ale nie są to powody, które można uzasadnić matematycznymi wzorami. (...) Zrozumiałem wtedy, że wierzący zawsze będzie się zmagać z wątpliwościami. Ludziom, którzy twierdzą, że nie mają żadnych wątpliwości dotyczących swojej wiary, mogę powiedzieć tylko jedno: "Niech wam Bóg błogosławi!". Dzisiaj każdy, kto otrzymał jakieś wykształcenie, nie tylko filozoficzne, musi zmagać się z niepewnością wiary. Dręczą go pytania, na które nie znajduje odpowiedzi. Tak więc wierze bardzo często towarzyszą wątpliwości, które świadczą o żywotności wiary. (...) Jednak wierzę w Boga, ponieważ wiara pozwala mi patrzeć na wszystko, co mnie otacza, jak na jedność, i to z takiej perspektywy, jakiej nie daje mi nic innego. Wiara nadaje sens całemu mojemu doświadczeniu. Wierzę i mówię Bogu to, co powiedział do Jezusa mężczyzna proszący o uzdrowienie syna: "Wierzę, Panie, zaradź memu niedowiarstwu" (Mk 9, 24).
["Kto jest w ciszy. Z arcybiskupem Kallistosem rozmawia Piotr Żak", s. 11].