Russell Hardin

Książka godna polecenia z kilku powodów. Nie ma badań, które by potwierdzały, że zaufanie do jednego podmiotu, np. do samorządu zawodowego, spowoduje czy wywoła zaufanie do innego, np. do państwa. Tak celnie zauważa autor. Dla kontrastu - w polskim orzecznictwie najwyższych organów władzy sądowniczej czytamy, że tak właśnie jest, chociaż nie wiemy, dlaczego. Co jeszcze przykuwa uwagę? Krytyka badań sondażowych, i to bardzo trzeźwa krytyka. Spotykamy się z różnorakimi badaniami zaufania, zauważa autor. Problem w tym, że formuła, czy ufasz adwokatom, sędziom, czy politykom, nie jest wystarczająca. Badania najczęściej nie wyjaśniają, jak rozumieć „zaufanie”. W efekcie tego, to na odbiorcy spoczywa ciężar zdefiniowania zaufania, a jak zauważa autor, przytaczając stosowne badania, ludzie różnie rozumieją „zaufanie”. W związku z tym generalnie taki pomiar sondażowy nie może dowodzić zaufania, być może jest on jakimś probierzem bliżej nieokreślonej sympatii, ale nie zaufania. Wreszcie często jest propagowana teza, że powodzenie gospodarki czy ustroju politycznego zależy od zaufania społeczeństwa. Znowu autor trafnie konstatuje, że nie ma badań, które by potwierdzały tak śmiałe poglądy.