Marta Ostenso

Zaintrygował mnie tytuł tej książki, która od kilkunastu lat leżała wśród starych powieści, przywiezionych przez mojego ojca z domu jego zmarłej ciotki. Zniszczona, z pożółkłymi kartkami, poplamiona, ale o tyle budząca ciekawość, że wydana została jeszcze w roku 1936, przez Instytut Wydawniczy RENAISSANCE - Warszawa, Poznań, Kraków, Lwów, Stanisławów, a jej tłumaczenia dokonał Leopold Staff. Czasem lubię sięgać do takich starych książek, do ich zapachu, kruchych i postrzępionych stron. Może "Krzyk dzikich gęsi” nie jest jakimś wybitnym dziełem, ale czytało mi się tę książkę dość dobrze. To powieść z życia islandzkich chłopów, w maleńkiej osadzie Oeland, gdzieś w norweskiej czy szwedzkiej ziemi. Czytelnik poznaje rodzinę Garych - Kaleba, Amelię, Judytę, Marcina, Helenę i Karola w chwili, kiedy do ich domu przybywa młoda nauczycielka - Linda Archer, która ma nauczać w miejscowej szkole. Kaleb Gare to głowa rodziny, człowiek oddany bez reszty ziemi, bogacący się na jej plonach i hodowli zwierząt kosztem swoich bliskich, którymi zarządza jak parobkami, jak najemnikami, którzy muszą wykonać każde jego polecenie, każdą pracę, bez prawa do sprzeciwu. Nie ma w tej rodzinie żadnych pozytywnych uczuć, bliskich więzi, jest tylko strach, nienawiść do ojca, poczucie beznadziei, jest tylko rygor, wydawanie rozkazów i poleceń. Nikt nie ma tu prawa do marzeń, tęsknot, planów, do chwili szczęścia; w domu panuje ciężka, ponura i przytłaczająca atmosfera. Tu nie rozmawia się o niczym innym tylko o ziemi, jej urodzaju, plonach, bo tylko jej jest gotów Kaleb oddać wszystko, łącznie ze swoją rodziną. Nie wolno Judycie kochać swego chłopca Svena Sandbana, spotykać się z nim, myśleć o przyszłości, bowiem świdrujące oko ojca wyśledzi każdą jej schadzkę, każde spojrzenie, każdy gest buntu czy nieposłuszeństwa. Helena boi się pójść za swoim chłopakiem Malcolmem, a Marcin i Karol bezwolnie wykonują wszystkie narzucone im obowiązki i polecenia. Zaś Amelia czyni wszystko, aby zapewnić posłuszeństwo dzieci wobec ojca, aby nie została ujawniona jej tajemnica sprzed lat, kiedy wyrzekła się swojego nieślubnego syna - Marka Jacobsa, który przebywa obecnie w Oeland, nic nie wiedząc o swoich korzeniach. Ale los sam postanowił zadecydować o przyszłości rodziny Garych; jego bezrozumna i nieokiełznana miłość do ziemi, wbrew wszelkiej logice, zgubiła w końcu Kaleba, a jego śmierć stała się wyzwoleniem dla całej rodziny.