Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Choć nie jestem fanką poradników i niezmiernie rzadko po nie sięgam, ten „Psychologiczny przewodnik po świecie przeżyć wewnętrznych” (jak zapisano w podtytule) jakoś mnie do siebie przyciągał, odkąd się o nim dowiedziałam. Ale może nie ma w tym niczego dziwnego, bo któż nie chciałby zrozumieć samego siebie… „Zrozum siebie” – to właśnie tytuł przewodnika, wyróżniający się bielą liter na niebieskim tle. A jego autorzy, będący psychoterapeutami, we wstępie zapraszają czytelnika do pewnej podróży: „Będzie to wyprawa przez ludzką psychikę – piękną i złożoną krainę, której poszczególne części stanowią jedną całość. Chcemy ci pomóc w zrozumieniu podstaw funkcjonowania ludzkiego życia wewnętrznego oraz pokazać skomplikowany proces rozwoju człowieka, a także skłonić do refleksji nad samym sobą, zebranymi dotychczas doświadczeniami i planami na przyszłość. Chociaż nie da się uniknąć uproszczeń (pozbawiona ich książka musiałaby mieć tysiące stron),postaramy się dostarczyć ci pewnej dawki wiedzy, która będzie przydatna w pełniejszym rozumieniu siebie”. Książka, którą starałam się czytać niespiesznie, by dać sobie czas na przemyślenia, nie zawiera gotowego przepisu na zrozumienie siebie – zwraca jednak uwagę na wykształcenie w sobie korzystnych nawyków, ponieważ „[…] dzięki refleksji my, ludzie, jesteśmy w stanie w wystarczającym stopniu zrozumieć, w jaki sposób funkcjonujemy, co nas ukształtowało i jak wpływa to na nasze obecne życie”. A jest to szczególnie ważne w kulturze aspiracji, w której przyszło nam żyć, z jednej strony odznacza się ona bowiem konsumpcjonizmem, przesadnym dbaniem o wygląd zewnętrzny i imprezowym stylem życia, z drugiej – promowaniem bezrefleksyjnej samoakceptacji. Zjawisko to może zaś spowodować odcięcie się człowieka od realności, a nawet oczekiwanie przez niego bezwarunkowej akceptacji (bez względu na wszystko),co oczywiście zrodzi mnóstwo problemów. I gdzie wówczas szukać pomocy? Rynek i na to jest przygotowany – przecież półki w księgarniach uginają się od wszelkiego rodzaju poradników, a w internecie i mediach społecznościowych aż roi się od porad licznych pseudoinfluencerów, gromadzących na swych profilach rzesze wiernych fanów. Tylko czy naprawdę potrzebujemy uniwersalnych rozwiązań psychologii „w wydaniu fast food”? Przecież każdy z nas jest inny, każdy inaczej przeżywa trudne sytuacje – jak więc znaleźć odpowiednią poradę dla siebie? Może trzeba spróbować choć trochę poznać i zrozumieć samego siebie – refleksje nad tymi zagadnieniami mogą „pomóc nam dostrzec, że nasze wybory, zachowania i to, w jaki sposób kształtujemy relacje, nie są kwestią przypadku (a jeśli są, to tylko w pewnym stopniu),ale raczej skutkiem ciągłości, czyli naszego rozwoju”. W tym zaś – przynajmniej w zamiarze autorów – może nam pomóc książka „Zrozum siebie”. Pierwsza jej część zatytułowana „Oto człowiek”, na którą składają się dwa rozdziały: „Nasz wewnętrzny krajobraz” i „Obszary funkcjonowania”, zawiera informacje na temat kluczowych mechanizmów ludzkiej psychologii. Szczególnie interesujące są fragmenty dotyczące zarówno świata emocji i sposobów ich wyrażania, jak również procesów poznawczych, rozwoju moralności, kwestii samooceny, relacji z samym sobą i innymi osobami czy trzech wymiarów miłości. Część druga „Stałość i zmiana. Rozwój człowieka” ukazuje złożoność kolejnych etapów naszego rozwoju, zwracając uwagę na charakterystyczne dla nich procesy, wymagania i dylematy. Liczy ona pięć rozdziałów opisujących życie człowieka od okresu prenatalnego aż do starości. (Dlatego co najmniej niefortunny wydaje się tytuł ostatniego rozdziału „W drodze do społeczeństwa. Wiek przedszkolny”, poświęconego nie tylko wiekowi przedszkolnemu, ale również: okresowi szkolnemu, nastoletniemu, wczesnej dorosłości, wiekowi średniemu i starości). „Życie w kryzysie” to tytuł trzeciej części przewodnika, poświęconej zdrowiu psychicznemu, chorobom i zaburzeniom psychicznym oraz obszarom problemowym, czyli zagadnieniom jeszcze do niedawna rzadko poruszanym w mediach i dyskursie publicznym. Na szczęście obecnie „świadomość społeczna dotycząca zaburzeń i chorób psychicznych jest coraz większa”, choć temat ten nadal wzbudza wśród niektórych niezdrową ciekawość, czego powodami są między innymi funkcjonujący w popkulturze wypaczony obraz szpitali psychiatrycznych (filmy i powieści grozy) oraz „doniesienia medialne o sprawcach przestępstw, którzy okazywali się chorymi psychicznie”. A takie działania sprzyjały i niestety ciągle sprzyjają stygmatyzacji chorych borykających się z różnymi problemami natury psychicznej. Na czwartą i ostatnią część książki „W stronę zdrowia” składają się dwa rozdziały. W pierwszym opisano różne metody pomocy osobom chorym psychicznie. W drugim rozdziale, zatytułowanym „Higiena życia psychicznego”, przedstawiono najważniejsze zasady dbania o siebie, z którymi warto się zapoznać. Jedna z nich dotycząca odpoczynku, a zacytowana z książki Bourna „Lęk i fobie”, mówi, że na odpoczynek potrzebne są: „jedna godzina w ciągu dnia. Jeden dzień w ciągu tygodnia, jeden tydzień na każde trzy do czterech miesięcy”. Choć przewodnik „Zrozum siebie” nie zawiera w sobie jakiegoś nadzwyczajnego odkrycia, warto poświęcić czas na jego lekturę, by przyswoić lub przypomnieć sobie wiedzę z zakresu psychologii, zapisaną w ciekawy i przystępny sposób, oraz przyjrzeć się swojemu światu przeżyć wewnętrznych. Zachęcam, bo naprawdę warto! Wydawnictwu Znak dziękuję za egzemplarz książki. https://eklektycznasiedem.blogspot.com/