Kim jest Peter Handke, kontrowersyjny noblista?

LubimyCzytać LubimyCzytać
11.10.2019

Austriak Peter Handke został drugim obok Olgi Tokarczuk laureatem Literackiej Nagrody Nobla, którego poznaliśmy 10 października. Koło jego życiorysu nie można przejść obojętnie. Przez lata wzbudzał kontrowersje z powodu swoich poglądów politycznych, jednocześnie zachwycając również umiejętnościami literackimi.

Kim jest Peter Handke, kontrowersyjny noblista?

W uzasadnieniu Akademii Szwedzkiej czytamy, że pisarz został nagrodzony:

za sugestywną pracę, która z lingwistyczną pomysłowością eksploruje peryferie i swoistość doświadczenia ludzkiego (oryg. for an influential work that with linguistic ingenuity has explored the periphery and the specificity of human experience).

Peter Handke jest powieściopisarzem, twórcą sztuk teatralnych i tłumaczem. Urodził się 6 grudnia 1942 roku w austriackim Griffen jako syn niemieckiego żołnierza. Wpływ matki, Słowenki, która w wyniku traumy wojennej popełniła samobójstwo, widać w jego pracach literackich. Po ukończeniu liceum w Klagenfurcie podjął studia prawnicze w Grazu. Tam dołączył do grona młodych pisarzy i poznał między innymi późniejszą lauteratkę literackiego Nobla Elfriede Jelinek. Po pierwszych sukcesach literackich i przyjęciu w 1966 roku do druku powieści „Die Hornissen”, porzucił studiowanie i całkowicie poświęcił się literaturze. W tym samym roku na deskach teatralnych zadebiutował jego dramat „Publiczność zwymyślana” („Publikumsbeschimpfung und andere Sprechstücke”), który wpisując się w nurt anty-teatru przyniósł mu rozgłos w kręgach awangardy.

W trakcie swojej kariery literackiej został uhonorowany licznymi nagrodami, w tym Nagrodą Vilenica (1987), Nagrodą Franza Kafki (2009) i Międzynarodową Nagrodą im. Ibsena (2014). Jest uznawany za jednego z najważniejszych przedstawicieli literatury europejskiej po drugiej wojnie światowej. Handke jest autorem takich powieści, jak „Pewnej ciemnej nocy wyszedłem z mojego cichego domu”, „Krótki list na długie pożegnanie”, „Godzina prawdziwych odczuć, Leworęczna kobieta” i „Don Juan (sam o sobie opowiada)”. Wspólnie z Wimem Wendersem napisał scenariusz do filmu „Niebo nad Berlinem”.

Kontrowersje wokół osoby Handkego

W opublikowanym w 1996 roku eseju „Eine winterliche Reise zu den Flüssen Donau, Save, Morawa und Drina oder Gerechtigkeit für Serbien” („Podróż zimowa nad Dunaj, Sawę, Morawę i Drinę albo sprawiedliwość dla Serbii") przyszły noblista przedstawił Serbów jako ofiary wojen. Jego krytycy zaczęli postrzegać go jako obrońcę prawicowego serbskiego nacjonalizmu. Były prezydent Jugosławii Slobodan Milošević – oskarżany przez Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii w Hadze o wywołanie konfliktów wojennych w Kosowie, Chorwacji i Bośni – powołał pisarza w 2005 roku na świadka obrony. Handke nie stawił się w Hadze, lecz w tym samym roku opublikował drugi esej „Die Tablas von Daimiel: Ein Umwegzeugenbericht zum Prozeß gegen Slobodan Miloševic” będący niejako odpowiedzią na niezadane pytania Trybunału.

Nagrodzenie Petera Handkego literackim Noblem skrytykowali już między innymi ambasador Kosowa w Stanach Zjednoczonych Vlora Çitaku (pisząc, że przyznanie mu nagrody to „skandal”), minister spraw zagranicznych Albanii Gent Cakaj, wyróżniony Bookerem Salman Rushdie oraz słoweński filozof Slavoj Žižek, który uważa, że zamiast uhonorować literackim Noblem negującego zbrodnie wojenne Handkego, Akademia powinna przyznać pokojową Nagrodę Julianowi Assange'owi, twórcy Wikileaks.

Jeszcze w 2014 roku Handke publicznie namawiał Akademię do zniesienia nagrody dla literatów. Według jego ówczesnej opinii, Nagroda Nobla powinna być przeznaczona tylko dla naukowców. W czwartek, zgromadzonym w jego domu dziennikarzom powiedział jednak, że zmienił zdanie i na pewno uda się do Sztokholmu, by osobiście odebrać nagrodę.

Wczorajsze wyróżnienie to druga (po nagrodzie dla Elfriede Jelinek) Nagroda Nobla w dziedzinie literatury dla pisarza pochodzenia austriackiego.


komentarze [39]

Sortuj:
więcej
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Piratka  - awatar
Piratka 18.11.2019 22:15
Czytelniczka

Petycja w sprawie odwołania nagrody dla Handke
https://www.change.org/p/nobel-prize-committee-revoke-nobel-price-for-literature-awarded-to-peter-handke

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
czytamcałyczas   - awatar
czytamcałyczas 14.10.2019 14:28
Czytelnik

Oglądałem kiedyś relację z Jasenovac.Ostro.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Omnikoron  - awatar
Omnikoron 14.10.2019 08:14
Bibliotekarz

Nie znam gościa, ale z pewnością jakiś lewak ;)

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
awatar
konto usunięte
19.11.2019 08:49
Czytelnik

Użytkownik wypowiedzi usunął konto

Luna  - awatar
Luna 15.01.2020 16:18
Czytelniczka

Z pewnością za trudny dla ciebie.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
awatar
konto usunięte
16.01.2020 05:31
Czytelnik

Użytkownik wypowiedzi usunął konto

Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Monika  - awatar
Monika 12.10.2019 15:13
Czytelnik

Ludzie, Redakcjo, wstyd! Wstyd, że w nagłówku czy też tytule dyskusji mamy imię i nazwisko laureata zapisane w całości małymi literami! W artykule jest w porządku, tytuł jak trzeba, ale dyskusja pod artykułem powinna albo tytuł artykułu powielać, albo mając inny mieć go równie poprawny. A Wy co? Projekt z notatnika wrzuciliście na stronę nie sprawdzając nawet efektów? Tyle...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam więcej
BezNazwy  - awatar
BezNazwy 12.10.2019 15:34
Bibliotekarz

o matko... dopiero po Twojej wypowiedzi zwróciłam uwagę, że to artykuł redakcji, a nie jakiś twór jednego z nieogarniętych użytkowników serwisu.. ale porażka.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Monika  - awatar
Monika 12.10.2019 15:40
Czytelnik

Nie pierwsza :(
A mieliśmy już kiedyś nagłówek będący kilkoma przypadkowymi znakami gdzieś ze środka klawiatury - lepiej dziś, bo są słowa, czy gorzej, bo tamto nie było dla nikogo obraźliwe?

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Nobel Hunter - awatar
Nobel Hunter 12.10.2019 13:23
Czytelnik

Literacka Nagroda Nobla zawsze budziła kontrowersje. Polityczne i inne. Na jej tle doszło nawet do śmierci samobójczej noblisty. Kontrowersje wokół nagrody to taki dodatkowy smaczek. No i jakżeby ta największa nagroda nie miała budzić kontrowersji? Przecież jest największa ;) Handkemu nie odbiorą nagrody. To nie leży w tradycji tej instytucji. Skandal noblowski? Nie...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam więcej
Redo  - awatar
Redo 12.10.2019 13:58
Czytelnik

Super, czyli okazuje się że nagroda nobla i jej historia jest ciekawsza niż się spodziewałem, muszę się zapoznać z tym przypadkiem samobójczej śmierci noblisty. W sumie racja, największa nagroda oznacza i największe kontrowersje.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Redo  - awatar
Redo 12.10.2019 11:51
Czytelnik

Ach kurczę. Na początku się właśnie zdziwiłem że dostał nobla mimo kontrowersyjnych wypowiedzi na temat wojny w Jugosławii. No i niedługo po ogłoszeniu wyboru, cała kontrowersja wybuchła ponownie.

Teraz nie wiem czy się wstydzić że podobał mi się jego dramat. "Kaspar" był świetny, o tresowaniu ludzi przez socjalizację. Inne też wydawały się ciekawe. Więc sam pewnie...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam więcej
Luna  - awatar
Luna 15.01.2020 16:20
Czytelniczka

Ja traktuję twórcę i jego dzieło osobno. Czasem jest tak, że twórca nie dorasta do własnego dzieła, które odrywa się od niego i staje bytem osobnym.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Redo  - awatar
Redo 16.01.2020 09:31
Czytelnik

Brzmi jak dobry sposób.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
marckoza  - awatar
marckoza 12.10.2019 10:46
Czytelnik

ja bym dał nagrodę za uzasadnienia tych nagród "za najbardziej zawiłe, pretensjonalne i nie dające się zapamiętać uzasadnienie nagrody"

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Redo  - awatar
Redo 12.10.2019 11:24
Czytelnik

Ha, celnie. :] Ale w sumie dają nam pomarzyć że żyjemy jeszcze w poetyckich i mistycznych czasach. ;) ...W sumie to podobają mi się te poetyckie uzasadnienia.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Irmina  - awatar
Irmina 11.10.2019 22:48
Czytelnik

Peter Handke jest przede wszystkim bardzo zdolnym śledczym - piszącym równie dobrze jak Josef Roth (śledczy C. K. Monarchii). Z mojej perspektywy Peter Handke jest pisarzem bardzo rzetelnym w opisywaniu PERSPEKTYWY subiektywnej bardzo złożonych przypadków. Bardzo sobie cenię "Pewnej ciemnej nocy wyszedłem z mojego cichego domu" za relację pierwszoosbową Aptekarza z...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam więcej
Tymciolina  - awatar
Tymciolina 11.10.2019 21:15
Czytelnik

Z pewnością chcę przeczytać jego esej o Bałkanach. To jeden z niewielu pisarzy przypominających fakt, że na Serbach w czasie drugiej wojny Chorwaci dokonali ludobójstwa. Kocioł bałkański nie jest biało czarny jak chce wielu. Dzisiejsze ofiary wczoraj były katami i nie umniejsza to cierpień żadnej ze stron.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
awatar
konto usunięte
11.10.2019 21:02
Czytelnik

Użytkownik wypowiedzi usunął konto