Dymy nad Birkenau
autobiograficzna książka Seweryny Szmaglewskiej z 1945 roku
Opisuje ona przeżycia autorki z okresu pobytu w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau (lata 1942-1945). Ze względu na walory literackie i faktograficzne uznana została za wybitne osiągnięcie literatury lagrowej. Przetłumaczona na język angielski, holenderski, czeski, rosyjski, chorwacki, a także mongolski. Relacja autorki jest wyznaniem świadka, który przetrwał w nieludzkim świecie obozowym. Faktograficzna wartość "Dymów nad Birkenau" jest ogromna, autorka przedstawia codzienne życie oświęcimskie we wszystkich, najdrobniejszych przejawach. Jest to jednocześnie precyzyjnie przemyślana kompozycja literacka. Motywy autobiograficzne zostają subtelnie wplecione w sfabularyzowaną konstrukcję o cechach powieściowych. Zabiegi literackie mają przybliżyć czytelnikowi, który nie doświadczył "kamiennego świata", rzeczywistość niewyobrażalną, niemożliwą do zrozumienia. Literackość pogłębiają mimetyczne cele prozy Szmaglewskiej.