„Tajemnice Soliny" Henryka Nicponia to książka, na którą składają się reportaże na temat powstania zapory w Solinie. Materiały do napisania „Tajemnic Soliny" zbierałem przez wiele lat. Dla części moich przyjaciół było zaskoczeniem, że pierwowzory postaci Mychaliny Datkowej i Tekli Zawiłykowej są jak najbardziej prawdziwe. Do napisania reportażu o nich przymierzałem się wielokrotnie. W końcu zmarły, a temat pozostał w głowie. Baśniowa wręcz historia dwóch wiejskich kobiet, które odwoływaniem się do świata bieszczadzkich duchów, zjaw i demonów oraz czynieniem czarów postanowiły przeciwdziałać budowie – jak mówiły – dwóch perehard, fascynowała i rozpalała wyobraźnię. Jeszcze bardziej, kiedy poznawałem pełen dramaturgii i niewyjaśnionych zagadek przebieg ich budowy. Coraz mocniej oplątywała mnie sieć tajemnic Soliny... (Ze wstępu – Henryk Nicpoń).