Akcja osnuta jest na tle dziejów polskiej floty wojennej za czasów Zygmunta III. Kapitan Mora, a właściwie James Murray, szkocki szlachcic-wygnaniec, ofiarnie służy swojej przybranej ojczyźnie. Jeden ze współtwórców naszej floty, współuczestnik zwycięskiej bitwy pod Oliwą, marzący o zbudowaniu polskiej potęgi morskiej na Bałtyku. Marzenia te nie zostaną ziszczone, znajdują one wroga zarówno w królu Zygmuncie, o którego polityce decydują ambicje dynastyczne oraz fanatyzm wyznaniowy, jak i w patrycjacie gdańskim, dbającym wyłącznie o własne przywileje i korzyści materialne. Kapitan Mora to typowy romantyczny bohater walczący z bezideową przyziemnością, konserwatyzmem i rutyniarstwem państwowych urzędników i dostojników, z niesprawiedliwością ustroju społecznego, małodusznością i krótkowidztwem władców. Powieść przypomina powieści Waltera Scotta czy R.C. Stevensona.