Pierwsza praca historyczna poświęcona wydarzeniom okresu czeskiego i duńskiego wojny trzydziestoletniej na obszarze Nowej Marchii i Księstwa Zachodniopomorskiego. Autor przedstawia przebieg wydarzeń ze szczególnym uwzględnieniem ostatniego miesiąca istnienia armii Mansfelda. W centrum uwagi znalazły się bliżej dotąd nie znane: potyczka pod Barnimiem (22 lipca 1627) i bitwa pod Granowem (24 lipca 1627) oraz ich konsekwencje polityczne zarówno dla walczących stron, jak i skutki dla regionu, w którym się rozgrywały.

Spis treści:

Zagadnienia wstępne

1. Założenia i cele pracy

2. Zakres i konstrukcja pracy

3. Źródła i literatura

4. Zarys stanu badań

5. Bitwa pod Granowem, a może Chrapowem lub Gralewem?

6. Zapomniana bitwa

7. Mansfedzy, weimarscy i rebelianci

I. Ogólna charakterystyka początków wojny trzydziestoletniej. Okres czesko-palatynacki (1618-1623) i duński (1624-1629)

1. Defenestracja praska i wybuch powstania w Czechach

2. Fryderyk V

3. Pierwsza odsiecz Wiednia

4. Biała Góra

5. Represje

6. Zajęcie Palatynatu

7. Okres duński

8. Kampania na Śląsku, Morawach i Węgrzech

9. Siły militarne obydwu stron zgromadzone na Śląsku

II. Nowa Marchia w czesko-palatynackim i duńskim okresach wojny trzydziestoletniej

1. Król czeski w Kostrzynie

2. "Król zimowy" z Recza

3. Próby wzmocnienia obronności

4. Gabor Bethlen w Gorzowie

5. Europejski kondotier w Bierzwniku

6. Pierwsze kwaterunki i rekwizycje

7. Elektor rusza do Prus

8. Spustoszenie Nowej Marchii w początkach 1627 roku

9. Przemarsz Szwedów przez Pomorze i Marchię

10. Zagrożenie Marchii Brandenburskiej przez Duńczyków

III. Przemarsz wojsk duńskich przez Królestwo Pruskie

1. Ucieczka Duńczyków ze Śląska

2. Przemarsz armii duńsko-śląskiej przez terytorium Rzeczypospolitej

3. Przekroczenie granicy wielkopolsko-nowomarchijskiej

IV. Potyczka pod Barnimiem 22 lipca 1627 r.

1. Bitwa pod Gorzowem, której nie było

2. Przemarsz armii cesarskiej przez Nową Marchię (17-23 lipca 1627)

3. Potyczka pod Barnimiem (22 lipca 1627)

4. Bornowie konta Wedlowie z Barnimia

5. Zniszczenie okolic Bierzwnika

V. Zagłada armii Mansfelda, Granowo 24 lipca 1627 r.

1. Pole bitwy

2. Siły i taktyka

3. Skład narodowy i społeczny walczących armii

4. Uzbrojenie

5. Szyk marszowy

6. Taktyka walki

7. Przebieg bitwy

8. Kapitulacja pod Jagowem

9. Ucieczki i pościg

10. Po bitwie. Łupy, jeńcy, ranni i polegli

11. Znaczenie bitwy dla dalszego udziału Danii w wojnie

12. Znaczenie i skutki lokalne bitwy granowskiej

VI. Okupacja Nowej Marchii i Księstwa Zachodniopomorskiego przez wojska cesarskie

1. Źródła wojennych kontrybucji

2. Kwaterunek wojsk cesarskich w Nowej Marchii

3. Zakwaterowanie armii cesarskiej na Pomorzu

4. Pomorska Matrykuła z 1628 roku

5. Oblężenie Strzałowa

6. Bitwa pod Wołogoszczą 24 sierpnia 1628 roku

7. Upadek handlu na Warcie i Odrze

VII. Chwała przemija, weterani bitwy pod Granowem

1. Dowódcy i generałowie armii cesarskiej

Wyprawa po śmierć - pułkownik Gabriel Pechmann von Schonau

Zwycięzca spod Granowa - Jan II hrabia von Merode Waroux

Dowódca Chorwatów i Polaków - Jan Ludwik Hektor Solano

Uczestnik pierwszego ataku na Granowo - płk. Jan Ernest v. Scherfenberg

Włosi w służbie cesarskiej - hrabiowie Strozzi i von Kronberg

Pacyfikator buntu Wallensteina - pułkownik von Sparr(e)

Pomorski krewny władców Anglii i Szkocji - pułkownik Daniel Hebron vel Hepburn

Oswobodzeni w Granowie z niewoli duńskiej - hrabia von Mansfeld i burgaf von Dohna

Zawsze wierny - Hans Urlich von Schaffgotsch

2. Dowódcy armii duńskiej

Jeden z pierwszych uciekinierów spod Granowa - komisarz Joachim v. Mitzlaff

Dowódca oblężenia Madgeburga - Wolf Henryk von Baudissin

Gubernator Strzałowa - Henryk von Holck

3. Emigranci czescy, morawscy i śląscy

Przywódca Wołochów - Jan Adam z Vickova

Dowódca duńsko-śląskiej załogi Cieszyna - Jiri Sobehred z Kozlova

Ten, który wyrzucał cesarskich urzędników przez okno - Ehrenfried Berbisdorf0

Matematyczny i inżynieryjny talent - Jan Jakub Thurn

Uznawany za winnego śmierci św. Sarkandra - Vaclav Bitovsky z Bitowa

Generał czeskiego pochodzenia - Jan Młodszy z Bubna

Ojciec i syn - Andrzej Starszy i Andrzej Młodszy von Kochtitzki

Ślązacy w niewoli - Ples, Levetzow, Geroltovsky, Rudtzicky

Rada króla duńskiego - Ladislav Velen z Zerotina

Morawski dyrektor z czasów powstania - Karel Cejka z Olbramovic i Kacova

Pobiałogórski emigrant - Krystof II. z Redernu

Opiekun Jana Amosa Komenskiego - Jan Starszy Skrbenski

Zakończenie

Wybór źródeł

Źródła ilustracji

Bibliografia

Summary

Zusammenfassung

Resume

Shrnuti

Sazetak