Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Gdy myślimy nad tematem pracy przymusowej w hitlerowskich Niemczech, bardzo często kojarzymy to zagadnienie z funkcjonowaniem obozów koncentracyjnych. Okazuje się jednak, że cały problem był bardziej złożony. Z pracy przymusowej (należy podkreślić, że na bardzo różniących się od siebie warunkach) cudzoziemców w III Rzeszy korzystały wielkie koncerny, gospodarstwa rolne, wojsko, a nawet (choć w niewielkim stopniu) kościoły. Sam autor w przedmowie do polskiego wydania napisał: „przez długi czas nie interesowano się losem robotników przymusowych. Publiczne dyskusje na temat zbrodni hitlerowskich Niemiec zdominował (co nie powinno dziwić) Holokaust”. Pracę przymusową w III Rzeszy wyróżniały dwa ważne czynniki. Po pierwsze była ona zinstytucjonalizowana oraz usankcjonowana prawnie brakiem możliwości rozwiązania stosunku pracy na czas nieokreślony. Drugim czynnikiem były znikome szanse wywierania wymiernego wpływu na okoliczności zatrudnienia (z dala od ojczyzny). Autor książki, niemiecki badacz Mark Spoerer, postawił przed sobą ambitne zadanie opisania tego zjawiska na terenach Rzeszy Niemieckiej, ale również okupowanych przez Niemców państw europejskich w trakcie II wojny światowej. Książka, jak zaznacza autor, nie ma na celu encyklopedycznego ujęcia tematu. Jednak w bardzo przejrzysty sposób przedstawia omawiane zagadnienie. Pozycja została podzielona na pięć dużych rozdziałów. Pierwszy z nich dotyczy krótkiej historii zatrudniania cudzoziemców w latach 1900-1945. Druga część jest krótką charakterystyką każdej narodowości, która „miała okazję” pracować w hitlerowskich Niemczech. Autor opisując każdą narodowość zastosował następujący schemat: krótka historia państwa przed 1939 r, sytuacja w czasie II wojny światowej, liczba przymusowych pracowników oraz sposób traktowania narodowości przez Niemców. Trzeci rozdział omawia każdy aspekt zatrudniania cudzoziemców. Są poruszane tematy podstaw prawnych, wyżywienia, bezpieczeństwa i higieny pracy (sic!) czy nawet czasu wolnego. Czwarta część dotyczy kwestii odpowiedzialności i zadośćuczynienia powojennych Niemiec wobec kwestii pracy przymusowej. Ostatni rozdział jest próbą podsumowania i wyciągnięciem konkretnych wniosków. https://historia.org.pl/2016/01/28/praca-przymusowa-pod-znakiem-swastyki-cudzoziemscy-robotnicy-jency-wojenni-i-wiezniowie-w-niemczech-i-okupowanej-europie-w-latach-1939-1945-m-spoerer-recenzja/