W literaturze również znalazło się miejsce dla takiego przegranego, którego wpadka z dopingiem zaważyła nie tylko na karierze, ale i na całym życiu. Jean Hatzfeld w książce „Ostatni wyścig” opisał załamanie się kariery sportowej etiopskiego biegacza, Ayanleha Makedy. Choć autor przyzwyczaił czytelników do relacji opartych na faktach (jak w trylogii o rwandyjskiej wojnie domowej) to tym razem poszedł w stronę fikcji literackiej. Na przykładzie głównego bohatera obserwujemy jak z ogarniętego miłością do biegania amatora rodzi się profesjonalista, który zdolny jest wygrywać najważniejsze maratony. Świat sportu opuszcza jednak w najmniej spodziewanym momencie i w najmniej spodziewany sposób – na skutek pozytywnego wyniku kontroli antydopingowej. Nikt nie wie co się stało i nikt się tym za bardzo nie interesuje. Legenda Makedy odchodzi w zapomnienie, a wraz z nią jego dawny styl życia. Biegacza dotyka bolesne wykluczenie. Dopiero po latach próbę zrozumienia tego co się wydarzyło podejmuje francuski dziennikarz, który rozpoznaje w szeregowym żołnierzu niegdyś wspaniałego zawodnika.

„Ostatni wyścig” opiera się głównie na rozmowach z osobami z kręgu Makedy oraz z samym zainteresowanym. Francuski reporter nie prowadzi jednak typowego dziennikarskiego śledztwa, w wyniku którego ma wpaść na trop teorii spiskowych rządzących światem sportu. Z owych konwersacji wyłania się natomiast dużo więcej niż dramat jednostki. „Ostatni wyścig” to obraz bogatych tradycji sportowych w Afryce oraz namaszczenia z jakim traktowani są tam biegacze. W tle natomiast rozciąga się surowy afrykański krajobraz ogarnięty cierpieniem i zniszczeniem na skutek wojen. Ich oddech na karku czuje tam niemal każdy mieszkaniec Czarnego Lądu.

Teraz pora na chwilę szczerości. Moim zdaniem do książki Hatzfelda wkradła się nieproszona monotonia oraz bezbarwność. W powieści czuć oszczędne i konkretne pióro dziennikarza, ale brakuje emocjonalnej nuty prozaika. Sylwetki bohaterów wydały mi się słabo nakreślone, a przez to również wyidealizowane. Na moich uczuciach Hatzfeld nie zagrał, chociaż uważam, że temat, który opisuje jest mi bliski. I chyba właśnie w tym leży problem, że choć opisywany temat jest istotny, poważny i wart uwagi to jego wykonanie pozostawia wiele do życzenia. Ale pewnie znajdą się osoby, których historia afrykańskiego biegacza strąconego z piedestału chwyci (bardziej) za serce.

Anna Aniszczenko