Ale co wiemy o jego ofiarach? Nie były anonimowe, a jednak przez ponad sto lat nikt nie zadał sobie trudu, by je nam odpowiednio przedstawić — w zbiorowej wyobraźni są więc tylko prostytutkami o niezbyt istotnych nazwiskach, nieznanej bliżej przeszłości i twarzach pozbawionych konkretnych rysów.

Angielska historyczka Hallie Rubenhold postanowiła oddać sprawiedliwość Polly Nichols, Annie Chapman, Elizabeth Stride, Catherine Eddowes i Mary Jane Kelly. Ustalić prawdę na ich temat, dowiedzieć się, kim były, czego pragnęły, jaką ścieżką kroczyły przez życie — tak, by na zawsze przestały być tylko ciałami rozpłatanymi pod osłoną nocy.

„Pięć. Nieopowiedziane historie kobiet zamordowanych przez Kubę Rozpruwacza” to książka, która przekazuje nam bardzo dokładny obraz doświadczeń każdej z bohaterek, a wszystkie te doświadczenia są mocno osadzone w historycznym kontekście — autorka dba o to, by uświadomić czytelnikom, w jaki sposób przesądy, uprzedzenia i stereotypy wpływały na sytuację kobiet w XIX-wiecznej Anglii i jak wiele problemów Polly, Annie, Elizabeth, Kate i Mary Jane wynikało wprost z oczekiwań, jakie stawiano ówczesnym przedstawicielkom ich płci.

Rubenhold skrupulatnie oddziela wyobrażenia na temat ofiar Kuby Rozpruwacza od rzeczywistości, wyciąga prawdę spod sterty kłamstw, opierając się na masie rozmaitych źródeł. Stara się przy tym przeniknąć umysły swoich bohaterek, wypełnić luki pojawiające się w ich życiorysach, ale, co ważne, potrafi zatrzymać się w odpowiednim momencie — nie udaje, że wie na pewno to, co można jedynie próbować odgadnąć, przedstawia różne możliwe wersje wydarzeń, pozostawiając czytelnikom dość miejsca na ich własne refleksje.

Autorka bardzo dobrze łączy w swojej książce naukową rzetelność ze zwykłą ludzką wrażliwością — to dlatego „Pięć...” nie jest wyłącznie zbiorem faktów, ale także przejmującą, bardzo sugestywną i zapadającą w pamięć opowieścią o kobietach, które uparcie walczyły o przetrwanie, choć wiatr niemal zawsze wiał im w oczy. Wszystkie one bez wątpienia zasłużyły na taką właśnie opowieść.

Małgorzata Pawlak