„Oko świata” to pierwsza część wielotomowej serii „Koło Czasu” Roberta Jordana. Dzięki wydawnictwu Zysk i S-ka ten kultowy cykl fantasy wreszcie doczekał się godnej oprawy graficznej. W tej powieści drogi znajdujemy wszystkie najważniejsze elementy gatunku magii i miecza: mrocznego antagonistę, młodych bohaterów dorastających wraz z rozwojem akcji, potężną magię, mgliste proroctwa, potwory i legendarne stworzenia, bitwy i magiczne pojedynki – wszystko to w atmosferze ciągłej niepewności, kto jest sprzymierzeńcem, a kto wrogiem. A to przecież dopiero pierwszy tom…

Jordan rozsądnie dawkuje nam informacje o wykreowanym przez siebie świecie. Zaczynamy, wiedząc niewiele więcej niż młodzi bohaterowie, którzy opuszczają rodzinną wioskę, uciekając przed ścigającymi ich wysłannikami Czarnego. Z czasem wraz z nimi poznajemy kolejne krainy, historyczne wydarzenia i zasady działania magii. Taki sposób wprowadzania czytelników w świat powieści pozwala uniknąć przytłoczenia ogromem podanych na raz wiadomości i faktów.

Początkowo bohaterowie podróżują razem, przez co trudno poznać ich jako osobne jednostki, jednak stopniowo każdemu z nich autor poświęca coraz więcej uwagi, dzięki czemu widać ich cechy charakterystyczne i rozwój wewnętrzny, a historia staje się bardziej wielowymiarowa. Długo nie ma pewności, kto jest poszukiwanym przez Czarnego wybrańcem, ale tak naprawdę nie to jest najważniejsze, bo ostatecznie każdy ma w tej historii istotną rolę do odegrania.

Wypada w tym miejscu wspomnieć o kilku krytycznych uwagach, z którymi spotyka się cykl Jordana. Po pierwsze, trudno nie zauważyć silnego wpływu twórczości Tolkiena – wiele motywów wydaje się powielać schemat wytyczony przez „Władcę Pierścieni”. Na usprawiedliwienie Jordana trzeba zaznaczyć, że trudno znaleźć serię z nurtu klasycznej fantastyki, która nie budowałaby na podwalinach stworzonych przez Tolkiena. Co więcej, w kolejnych tomach Jordan szybko uwalnia się spod wpływu mistrza gatunku i odnajduje własny głos. Drugi zarzut dotyczy zbyt dokładnych opisów niemal każdej mijanej wsi, każdego z napotkanych w drodze podróżnych, budynków, przedmiotów i strojów. Z jednej strony spowalnia to rozwój akcji, ale z drugiej ma też pozytywny skutek: świat powieści staje się bardziej wiarygodny, złożony i wciągający. Tym bardziej że Jordan ma talent do tworzenia pobudzających wyobraźnię określeń, takich jak Zdrajca Nadziei, Człowiek Cień, Władcy Strachu czy Pasterz Nocy.

Mimo drobnych niedociągnięć nie sposób odmówić „Kołu Czasu” zasłużonego miejsca wśród klasyków gatunku. Dowodzi tego fakt, że dzieło życia Roberta Jordana jest kontynuowane przez Brandona Sandersona i ma szansę doczekać się wkrótce wysokobudżetowej serialowej ekranizacji produkcji Amazon Prime. Ale najpierw książka!

Agnieszka Kruk