Trzeci tom „Płomienia i krzyża” to bezpośrednia kontynuacja poprzedniego. Nie ma dużego przeskoku w czasie, akcja książki rozgrywa się maksymalnie w kilka tygodni, a nawet dni po zaskakującym wyznaniu Matyldy. Autor rzecz jasna droczy się z nami i musi upłynąć trochę wody w Wiśle, zanim wróci do wątku z końcówki drugiego tomu, ale nie to jest najważniejsze. Arnold Löwefell – po raz kolejny to właśnie z jego perspektywy śledzimy wydarzenia – wraz z innymi członkami Wewnętrznego Kręgu Inkwizytorium podejmuje niezwykle niebezpieczną misję, wyprawę na Ruś w poszukiwaniu tajemniczego Herenniusza Furiusa, Rzymianina, który na własne oczy widział zstąpienie Jezusa z krzyża.

Trzeci tom mocno różni się od drugiego. Nie mamy do czynienia z krótkimi opowiadaniami połączonymi motywem relacji Arnolda z silnymi i wyrazistymi postaciami kobiecymi. Cała wyprawa – od wyruszenia z klasztoru, aż po powrót – stanowi spójną opowieść. Oczywiście zarówno podczas podróży, jak i już po powrocie dochodzi do wielu zaskakujących wydarzeń, które lekko popychają do przodu uniwersum wykreowane przez Piekarę. Powoduje to, że trzeci tom „Płomienia i krzyża” skierowany jest wyłącznie do fanów (tak jak i dwie poprzednie części). Trudno mi raczej uwierzyć, i wcale tego nie rekomenduję, aby ktoś zaczął poznawanie tej alternatywnej wersji historii właśnie od tej serii. W tym właściwym cyklu, który rozpoczął się od „Sługi bożego”, jest wiele informacji, które wpływają na przyjemność czytania późniejszych tomów. Tak się składa, że te wciąż nieodkryte karty skłaniają najwytrwalszych fanów do ciągłego zakupu nowych pozycji.

A liczba odkrytych przez Piekarę tajemnic jest chwilami zdumiewająca. Przyznam się, że zaraz po zapoznaniu się z tym tomem zacząłem się zastanawiać, ile opisywane wydarzenia zdradzają z największej tajemnicy chrześcijaństwa. Otóż można dostrzec wiele podobieństw między dziwną przypadłością trapiącą Herenniusza Furiusa a stanem, w jakim znajduje się Jezus. Powiązanie może być luźniejsze, niż mi się wydaje, jednak dostrzegam tutaj drogę, którą autor może podążyć. I chyba to stanowi o największej sile trzeciego tomu. To zapowiedź czegoś naprawdę niezwykłego.

Zgadzam się, że można narzekać na tempo opisywanej historii. Jest ono niespieszne i momentami niewiele wnoszące. Nie traktuję tego jednak jako wady. Świat wykreowany przez Piekarę jest na tyle interesujący, że broni się i wciąż serwuje nam coś świeżego (nawet kiedy odwołuje się do takich klasyków, jak „Diuna”). Zdarza się, że czujemy przesyt, ale mistrzowski warsztat autora powoduje, że po chwili znowu chcemy więcej. I chociaż mogłem trochę przesadzić z metaforami, to nie potrafię ukryć ekscytacji na myśl o kolejnym tomie. Zachęcam więc do cierpliwości (ponoć do listopada) i/lub nadrabiania zaległości. Finał na pewno będzie spektakularny.

Michał Wnuk