Autor księgi jest wyraźnie zafascynowany pięknem rzeczy stworzonych, których człowiek ani do końca pojąć, ani do końca opisać nie może. Sam człowiek jest zresztą istotą przemijającą, a jego życie - jak tchnienie wiatru. W księdze nie brak wskazań praktycznych, dotyczących życia prawdziwie uczciwego na co dzień. Rolę zasadniczą w tak rozumianym życiu winna odgrywać bojaźń Boża. Nie powinna też opuszczać człowieka myśl o śmierci, czyli o nieuchronnie zbliżającym się końcu, wobec którego wszystko jest marnością. W tym właśnie ma swoje źródło aż nazbyt często powtarzane twierdzenie o pesymizmie Koheleta. W gruncie rzeczy to nie pesymizm, lecz realizm ludzkiego życia albo dokładniej, prawda o jego przemijaniu.