Kim byli obywatele Pierwszej Rzeczypospolitej? Jak się odziewali, jak się rządzili? Ta oto encyklopedyczna gawęda, przeznaczona do lektury przy kominku, ma nadzieję rzecz nieco naświetlić. Przemówią w niej obrazy,szkice, ryciny, rzeźby, niezwykła architektura i nade wszystko - sami dawni Polacy, czyli Sarmaci: pamiętnikarze, historycy i poeci, którzy specyfikę Sarmacji znali, kochali i opisali świętym plastycznym językiem.

Książka ta jest kompendium wiedzy na temat Rzeczypospolitej Szlacheckiej – jednak odmiennym od opublikowanych dotąd, klasycznych „encyklopedii staropolskich”. Napisana na podstawie aktualnego stanu wiedzy, stanowi osobistą, autorską wizję, proponując – w porównaniu z innymi leksykonami – spojrzenie nowe.

Jest to swoiste połączenie leksykonu z cyklem gawęd i zarazem z antologią tekstów staropolskich oraz bogatą ikonografią, na która składają się dawne ryciny, fotografie archiwalne oraz nowe zdjęcia architektury, malarstwa, rzeźby i przedmiotów codziennego użytku z dawnych epok.

Dlatego książkę tę można czytać na trzy sposoby – albo wędrując po niej wedle wybranych haseł i odnośników, umożliwiających zgłębianie tematu obranego przez czytelnika; albo jako serię długich gawęd na tematy rozumiane szeroko (staropolska polityka, obyczaj, strój, kuchnia, wojna, miłość staropolska), które prowadzi autor; albo jako pasjonujący album, którego przewodnikami są ilustracje wraz z ich obszernymi opisami.