Dźwięk syreny. Świdruje w głowie, budząc strach. Ucieczka w kierunku miejsca, które da nam schronienie. Mimo przerażenia musimy zachować zimną krew, zabrać najpotrzebniejsze rzeczy i biec, by wspólnie z innym ukryć się przed wrogiem. Kolejny raz wymknąć się spod ręki kostuchy… Oddychamy łapczywie, próbując się uspokoić. Udało się. Tym razem… Jeszcze trochę, a wojna dobiegnie końca. Koszmar odejdzie w zapomnienie, a my będziemy mogli żyć, jak dawniej. Syrena. Biegniemy, rozdzielamy się, ale spotkamy się tam. Na dole… Na pewno kolejny raz zdołamy uniknąć zagrożenia, by wrócić na powierzchnię i żyć normalnie, na ile da się tak egzystować, czując na plecach oddech wojny. Jeden, dwa, trzy… kolejne stopnie zamazują się i stają się ostatnią rzeczą, jaką widzimy przez morze łez. Trzask. Moje serce zostało złamane… Przeczytałam wiele powieści z wojną w tle. I za każdym razem, kiedy sięgam po kolejną, myślę, że jestem na nią gotowa. Że wiem już tak wiele, tak wiele przeżyłam, śledząc losy bohaterów, że nic nie jest w stanie mnie złamać… A jednak. „19 stopni” wciągnęła mnie do świata bohaterów, którzy mimo życia w permanentnym strachu, próbują odnaleźć w codzienności choć namiastkę normalności. We wspólnym posiłku, uśmiechu dziecka, obowiązkach zawodowych, czy możliwości spotkania z przyjaciółmi. A także w miłości, która może się zdarzyć nawet w tych niesprzyjających okolicznościach. Obawa przed utratą tego wszystkiego jest namacalna, nigdy nie wiedzą, kiedy kolejny atak, będzie dla nich tym ostatnim. A jednak tego, co zgotował dla nich los, nie zdołali przewidzieć… „19 stopni” to historia zwykłych ludzi, którzy zostali uwikłani nie tylko w piekło wojennej zawieruchy, ale także poczynania aparatu władzy. Opowieść o bezduszności systemu, o stawianiu na szali życia i bezpieczeństwa ludzi. Czytając o wydarzeniach tego feralnego dnia, jesteśmy pełni wewnętrznego buntu. Nie zgadzamy się na to, co stało się wtedy, a także na to, co miało miejsce później… Były momenty, że z niedowierzaniem kręciłam głową, kiedy pewne decyzje były podejmowane na fundamencie kłamstwa, gdzie moralność nie miała racji bytu… Fałszywej troski o mieszkańców, o tę małą społeczność, którą połączyła wspólna tragedia oraz egzystencja pełna rozpaczy i niemożliwości pogodzenia się z tym, że w czasie wojny śmierć nie przychodzi wyłącznie w wyniku działań zbrojnych… Chociaż to powieść z wojną w tle, która w znaczący sposób determinuje losy bohaterów, to ja skupiłam się przede wszystkim na opowieści snutej na kanwie wspomnień babki autorki. Opowieści pełnej bólu, ale i wypełnionej po brzegi miłością. Tą, która wypełnia serce radością i szczęściem, ale także tą, która zdolna jest do wielkich poświęceń w imię dobra ukochanej osoby. Podsumowując: Mimo iż rzadko zdarza mi się płakać podczas czytania, tutaj wylałam całe morze łez. To była powieść, która złamała mi serce i to kilkukrotnie, aby ponownie je posklejać. A nie było to łatwe, bowiem lektura „19 stopni” dosłownie przeczołgała mnie emocjonalnie. To książka, która w tym roku chyba najbardziej mnie poruszyła. Wspólnie z bohaterką odczuwałam jej emocje, te, które ją uskrzydlały, dając nadzieję, że szczęście mimo wszystko jest możliwe, a miłość może rozkwitnąć nawet na tym niewdzięcznym i nieurodzajnym gruncie. A także te pełne bólu, kiedy jej świat rozpadał się na kawałki niczym domek z kart. I to nie raz… Choć jest to historia, która niesie ze sobą wiele bólu, to ma również w sobie coś, co wywołuje uśmiech przez łzy. Co niesie ukojenie i nadzieję, mimo całego ładunku nagromadzonych uczuć, które w pewnym momencie wylewamy z siebie, zupełnie jakby pękła w nas jakaś tama… Moje serce skradła – tyle mam do powiedzenia.