Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Cała idea Laponii zasadza się na połączeniu ogromu z bezludziem.

Bąki to zmaj­stro­wa­ne przez sza­ta­na żywe scy­zo­ry­ki, wy­po­sa­żo­ne do­dat­ko­wo w spe­cjal­ne ły­żecz­ki do szu­flo­wa­nia krwi.

Czym jest ziemia?Zwykłą poczekalnią,w której człowiek przebywa przez krótką chwilę.

(...) nie od­ry­wa­ła spoj­rze­nia od jego twa­rzy. Bo była ni­czym czy­sta szyba okien­na. Elina miała wra­że­nie, że oglą­da przez nią jego wnę­trze, że sięga wzro­kiem do sa­me­go rdze­nia, a za­ra­zem do­strze­ga w niej rów­nież wła­sne od­bi­cie. I ten obraz nie był wy­łącz­nie nie­przy­jem­ny.

Elina przy­po­mnia­ła sobie dawne słowa Jo­usii, że ga­da­nie o po­go­dzie do­pro­wa­dzi ten świat do ka­ta­stro­fy, a teraz pro­szę – Jo­usia wspo­mi­na, że jesz­cze dwa ty­go­dnie temu w nocy mieli tu przy­mro­zek. A gdy mu po­wie­dzia­ła, że na Po­łu­dniu na drze­wach są wszyst­kie li­ście, po­ki­wał głową po­waż­nie, jak gdyby wy­ja­wi­ła mu bar­dzo bo­le­sną, in­tym­ną ta­jem­ni­cę.

Czło­wiek może być cze­goś pewny na sto pro­cent, ale cza­sem wy­star­czy jeden zbieg oko­licz­no­ści, by wszyst­ko sta­nę­ło na gło­wie.

Każ­de­mu pod­nie­sie­niu nogi to­wa­rzy­szy­ło ostre mla­śnię­cie, jakby stopy Eliny były słod­ki­mi li­za­ka­mi, któ­rych mo­czar nie chciał wy­pu­ścić z ust bez walki.

Spoj­rza­ła na miej­sce, gdzie sie­dzia­ła. Udep­ta­ny pia­sek. Spod po­jem­ni­ka wy­bi­ja­ła ro­ślin­ność. Krwaw­nik, ja­strun, babka. Kiedy bu­do­wa­no tę wieś, zie­mia zo­sta­ła roz­ko­pa­na i roz­wal­co­wa­na. Za­la­na as­fal­tem. Ale ro­śli­ny mało to ob­cho­dzi­ło. Prze­bi­ja­ły wszyst­kie war­stwy. Wy­ko­rzy­sty­wa­ły każde pęk­nię­cie, każdą szcze­li­nę i wy­sy­sa­ły wszel­kie do­stęp­ne w żwi­rze skład­ni­ki od­żyw­cze, jakby nigdy nie sły­sza­ły o ist­nie­niu po­raż­ki.

- Ino ze umar­li nie som tacy sami jak zywi. Majom ci oni swoje kró­le­stwa, hie­rar­chie i so­wie­ty. To ci awan­su­jom, to znów ze stoł­ków spa­da­jom, wied­no przy­bie­ra­jom coraz to nowe formy. Do­sta­jom za­da­nia. Sama śmierć to jesce nic nie znacy. Kiej cło­wiek kona, do dru­gie­go spo­łe­ceń­stwa prze­no­si sie, a tam juz im som dane i dru­gie prawa. Majom tam go­spo­dar­ke wy­mien­nom, a za wa­lu­te dusa jes, ni mniej, ni wien­cej. Po tam­tej stro­nie duse som niby pla­sti­ki, co je satan sor­tu­je i dalej w obieg pusca. Kiej w za­świa­tach cło­wiek na las za­wo­ła, to niga wie­dzieć nie moze, co mu z lasu od­po­wie. To, cego suka, moze juz nie ist­nieć. Abo moze być cen­ściom cegoś dru­gie­go.

(...) spoj­rzał na niego jak czło­wiek, który słu­cha czy­ichś baj­du­rzeń od tak dawna, że wy­czer­pał już cały ar­se­nał re­ak­cji.

Sie­dzie­li w pół­mro­ku, kurz pod­no­sił się i opa­dał. (...) miała wra­że­nie, że przy­pad­kiem zna­la­zła się na pla­nie pro­duk­cji, któ­rej nie­ocze­ki­wa­nie ob­cię­to bu­dżet. Wszy­scy rzu­ci­li ro­bo­tę z wy­jąt­kiem dwóch ak­to­rów, któ­rzy nadal cze­ka­ją na znak re­ży­se­ra.

Ożyła w niej na­dzie­ja i za­ra­zem wszyst­ko znów ru­szy­ło do przo­du. Wszyst­ko poza go­dzi­na­mi, które dalej na­stę­po­wa­ły po sobie nie­zmie­nio­ne, prze­sy­co­ne skwa­rem i ko­ma­ra­mi, a Elina czuła, że choć czas i oko­licz­no­ści duszą jej wolę na wol­nym ogniu i roz­go­to­wu­ją na mięk­ko, to jesz­cze nie cał­kiem ją za­tra­ci­ła i to dzię­ki niej brnie teraz chwiej­nie przez świa­tło i owady.

Świa­tło nadal było mocne, złote i szare. Od tak dawna miesz­ka­ła na Po­łu­dniu, że za­czy­na­ła ro­zu­mieć tu­ry­stów, któ­rzy latem w La­po­nii wa­łę­sa­li się o pół­no­cy po dwo­rze jak nie­do­spa­ne ćpuny.

Czło­wiek wy­ci­na zwie­rzę­ta w pień z taką samą ła­two­ścią, z jaką robi za­ku­py.

- Wy­mar­cie. Nie­od­wra­cal­ne znik­nię­cie ga­tun­ku z po­wierzch­ni ziemi. Nie­od­wra­cal­ne, lecz nie cał­ko­wi­te, gdyż zo­sta­je po nim pa­miąt­ka. Bo­le­sna rana. Wie­cie, o czym mówię. O szkie­le­tach. O zdję­ciach.

- Czę­sto mam w pracy do czy­nie­nia z ludź­mi, któ­rzy bar­dzo chcą zro­bić sobie krzyw­dę. Nie widzę w tym ni­cze­go dziw­ne­go. Dziw­ne na­to­miast jest to, kto prze­ja­wia takie skłon­no­ści. Ci, któ­rzy nie mają na su­mie­niu ni­cze­go po­waż­ne­go, ska­czą z pią­te­go pię­tra. A ci, któ­rzy z racji po­peł­nio­nych czy­nów mie­li­by wszel­kie po­wo­dy ku temu, by rzu­cić się pod pierw­szą nad­jeż­dża­ją­cą cię­ża­rów­kę, ab­so­lut­nie nie od­czu­wa­ją ta­kiej po­trze­by.

Cała idea Laponii zasadza się na połączeniu ogromu z bezludziem. Pokłuty rachitycznymi świerkami horyzont, którego przerażająca pustka odbiera mowę ludziom, a daje ją mitom. Mity bowiem karmią się lękiem.

No­ca­mi Elina nie spała, tylko leżąc w łóżku, wsłu­chi­wa­ła się w dud­nie­nie wi­bru­ją­ce w ścia­nach i dachu. Wy­obra­ża­ła sobie, że to od­głos sil­ni­ków jej stat­ku ko­smicz­ne­go, który prze­dzie­ra się przez ciem­no­ści. Tak na­praw­dę ha­ła­so­wa­ły myszy bu­szu­ją­ce w pu­stych ścia­nach.

Spojrzała na miejsce,gdzie siedziała.Udeptany piasek.Spod pojemnika wybijała roślinność.Krwawnik,jastrun,babka.Kiedy budowano tę wieś,ziemia została rozkopana i rozwalcowana.Zalana asfaltem.Ale rośliny mało to obchodziło.Przebijały wszystkie warstwy.Wykorzystywały każde pęknięcie,każdą szczelinę i wysysały wszelkie dostępne w żwirze składniki odżywcze,jakby nigdy nie słyszały o istnieniu porażki.

Jak­żeż cu­dow­nie, po­wo­li i nu­żą­co pły­nął czas nad sta­wem. Oboje sła­bli. Elina za­pa­da­ła się w to­pie­li­sku, w jego pa­ra­li­żu­ją­cej ule­gło­ści. Szczu­pak zaś okrą­żał staw, a jego krzy­żem był nie­słab­ną­cy opór jej wę­dzi­ska. Teraz cho­dzi­ło o to, kto pierw­szy opad­nie z sił.

- Dla­cze­go nie macie tu ad­re­sów? – spy­ta­ła.

– A, bo wsy­sko tu zmie­nia sie. Jed­ne­go dnia przyj­dzie sko­go­la, świ­gnie ci cha­łu­pe w góre i juz dom mas trzy­sta me­trów dalej. Adres juz nie zga­dza sie.

Elina nie wie­dzia­ła, z czego to się bie­rze, że isto­ty z za­świa­tów są albo po­ra­ża­ją­co pięk­ne i in­te­li­gent­ne, albo nie­wia­ry­god­nie brzyd­kie i głu­pie.

Bicie jest fajne, gdy bity się rzuca.

Po­wtó­rzy­ła (...) słowa swo­jej matki, że szczu­pak jest wy­słan­ni­kiem, który ma prawo prze­kra­czać gra­ni­ce świa­tów bez pła­ce­nia myta. Ten też mógł już go­ścić w set­kach wy­mia­rów. Do­świad­czać rze­czy­wi­sto­ści, które czło­wie­ko­wi roz­wa­li­ły­by świa­do­mość.

Wspo­mnie­nia wszyst­kie­go, co zro­bi­ła, zwa­li­ły się na nią nagle jak la­wi­na.

Opo­wia­dał o ra­kie­tach, które będą wy­twa­rzać lu­dzie i w któ­rych będą się wy­strze­li­wać na inne pla­ne­ty, i jak źle to wszyst­ko się za­koń­czy. Ale czło­wiek się nie za­trzy­ma. Czło­wiek od­naj­dzie przej­ścia i bę­dzie pukał, a drzwi, któ­rych mu nie otwo­rzą, wy­wa­ży, a do tych, któ­rych wy­wa­żyć nie zdoła, do­ro­bi sobie klucz.

Za­czną po­wo­li brą­zo­wieć od dołu, usy­chać i więd­nąć, aż w końcu zamrą na sto­ją­co i znik­ną pod śnie­giem, który przy­kry­je wszyst­ko, cały ten kra­jo­braz, wy­głu­szy wszel­ki dźwięk. Bę­dzie tylko biel pod bia­łym księ­ży­cem.

Jakiż to był mozół, żyć i wy­ko­ny­wać ko­niecz­ne do życia ab­sur­dal­ne za­da­nia, takie jak to, które wła­śnie cze­ka­ło Elinę. O ileż ła­twiej by­ło­by spać już snem wiecz­nym w zim­nym gro­bie.

Po­sta­no­wi­ła wy­dre­no­wać ją z resz­tek sił, chęci walki i wiary w życie, tak by wy­lą­do­wa­ła na brze­gu zo­bo­jęt­nia­ła i go­to­wa na śmierć. A wtedy jej po­zo­sta­nie już tylko przy­cup­nąć i pod­nieść rybę bez wy­sił­ku jak upusz­czo­ny na zie­mię pa­ra­gon.

Mię­dzy nimi [komarami] la­ta­ły bąki. Po­ra­ża­ją­co zie­lo­no­okie śle­pa­ki, szyb­kie, zwrot­ne i bez­gło­śne, a wokół nich bąki by­dlę­ce. Czar­ne gluty ze skrzy­dła­mi.