Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Prawda tkwi w czym innym, w olbrzymim dla psychiki rosyjskiego społeczeństwa znaczeniu kwestii polskiej. Hasło "Polska" - oto jedyne hasło, które przez wieki łączyło społeczeństwo rosyjskie z władzą państwową w celu gnębienia Polaków. [...] Tylko dobre znawstwo historii i literatury rosyjskiej XIX wieku może nam dać dokładny obraz, jak głęboko w nacjonalizm rosyjski wrosła kwestia polska. Nie żadna zdobycz cieśnin, lecz panowanie nad Polską było i będzie serdeczną potrzebą tego nacjonalizmu. Jeśli istnieją narodowe mity, narodowe świętości, to konieczność panowania nad Polską jest właśnie taką świętością dla Rosji. Nie zaprzeczają temu wszelkie objawy dobroduszności, a nawet serdeczności, z którymi niektórzy Polacy spotykali się u niektórych Rosjan. Tak jak ojcowska miłość do dziecka nie przeszkadza czasami okrucieństwu wobec tego dziecka, tak również dążność do panowania nad Polską powszechna u Rosjan, stanowiąca nieodzowny składnik rosyjskiego patriotyzmu, nie wyklucza pewnych sporadycznych wybuchów dobroduszności przy tego panowania realizacji.