Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Człowiek zwyczajny może uwierzyć raczej w możliwość podróży międzyplanetarnej w wagonie sypialnym aniżeli w ustąpienie określonej struktury polityczno-filozoficznej.

Ideologia obca jest zawsze odczuwana jako coś okrutnego, ponieważ nie może się ona liczyć z naszym typem egzystencji. Stąd nienawiść światopoglądowa najbardziej rozpala, jest najgłębsza i trwa w gruncie rzeczy wiecznie. Grób i czas, te dwa „lekarstwa na wszystko”, milczą i nie interweniują w tych sprawach, w których nienawiść i miłość są natury światopoglądowej.

Nagi fakt historyczny nie istnieje bowiem nigdzie, a to, co nazywamy faktem, jest jedynie zdarzeniem wyrwanym z pewnego związku, będącego już owocem określonej tradycji.

Pogląd na świat jest tedy wcześniejszy od historii, on ją tworzy i on ją też niszczy w zależności od swoich potrzeb. Występuje jak prawdziwy demiurg, wyznaczający dyktatorskim gestem każdemu człowiekowi jego miejsce w świecie czasu historycznego. A więc czyni go raz potężnym, to znów spycha go na niziny, a wreszcie skazuje na zagładę. Daje lub odbiera człowiekowi współczesnemu wszystko. Może go wzmacniać w jego przekonaniach i pokrzepiać w jego troskach. Można bowiem być z tych czy owych względów nieszczęśliwym, a wtedy pozostaje ucieczka w świat historii, świat istot do nieszczęśliwego podobnych, istot pocieszających go, osuszających łzy i kojących.