Łukasz Pabich

Wojna polsko - turecka z lat 1633 - 1634 pozostaje trochę na uboczu naszej historii, przyćmiona przez wydarzenia, które rozgrywały się w tym samym czasie pod Smoleńskiem. Monografia, poza oczywiście samym konfliktem, porusza także szereg innych kwestii. Punktem wyjścia do rozważań są niezwykle skomplikowane stosunki polsko - tureckie w latach 1629-1632. Poza wymienionymi krajami, sprawa dotyczyła także Kozaków, Tatarów, Państwa Moskiewskiego, Mołdawii, Szwecji oraz wymagała również szerszego spojrzenia w kontekście europejskim związanym z wojną trzydziestoletnią. Drugi rozdział koncentruje się już na roku 1633 oraz drodze ku wojnie. Autor omawia sejm koronacyjny oraz sytuację na kresach Rzeczypospolitej, a także najazd tatarski zakończony rozbiciem czambułu pod Sasowym Rogiem przez hetmana Koniecpolskiego. Kolejny rozdział koncentruje się już na przygotowaniach wojennych, omówieniu armii polskiej i tureckiej oraz najazd osmański, którego punktem kulminacyjnym była bitwa pod Kamieńcem Podolskim, gdzie kolejne zwycięstwo odniósł Koniecpolski. W ostatnim rozdziale autor opisuje tureckie przygotowania do wyprawy na Rzeczpospolitą w 1634 roku, polskie starania obronne oraz rokowania pokojowe, które doprowadziły do zakończenia wojny. Pochwalić należy autora za ciekawe przedstawienie tematu. Nie brakuje w nim opisu zawirowań dyplomatycznych związanych z licznymi interesami dworów europejskich w omawianym okresie, omówiono również sytuację wewnętrzną w obu krajach. Interesująco przedstawiono także działania militarne. Książka zawiera sześć map, indeks osobowy oraz trzy aneksy (dwa komputy wojsk Rzeczypospolitej i treść zobowiązań pokojowych).