Marek Malatyński

Nie pierwszy raz staję przed dylematem, kiedy najzwyczajniej w świecie nie umiem, nie wiem jak ocenić przeczytaną książkę. Tak naprawdę trudno wybrać co przeważa? To co mi się w niej podoba, czy może raczej to, co należałoby uznać za pisarskie nieporozumienie? Pierwsze co mi się nasuwa, to stwierdzenie, że nie jest to typowa relacja z wyprawy. Książka ma bowiem charakter pamiętnika (wielopodmiotowego),przetworzonego bardziej w formę przygodowej opowieści. Dlatego czytając ją, czuje się wewnętrzną sprzeczność pomiędzy uczciwą, rzetelną literaturą faktu, a prozatorskim upiększaniem realiów. Tym bardziej, że autor-bohater celowo i na siłę stara się odejść od brutalnej rzeczywistości (czytając między wierszami, wyłania się prawda o wyprawie jako wielka awantura, z wzajemnymi animozjami i sprzecznościami charakterów poszczególnych jej uczestników),na rzecz grzecznościowej i nikomu nieszkodzącej wersji. Owa "półprawda" szczególnie razi podczas lektury fragmentów będących próbą wypośrodkowania stanowiska kiedy autor posługuje się cytowaniem wypowiedzi tzw. drugiej strony. Myślę, że ten celowy zabieg to jakby próba rozgrzeszenia siebie i innych za wszystkie ewentualne błędy jakie podczas tamtej wspinaczki zostały popełnione. Próba chybiona, bo niestety jak wspomniałem między wierszami zawsze pozostanie coś co można nazwać intuicyjnie prawdą. Coś co i tak zawsze wychodzi na wierzch. Drugi zarzut - częściowo wywodzący się z powyższego - to nadmierne odchodzenie od tzw. literatury faktu, na rzecz literatury przygodowej. Jest to moim zdaniem zupełnie niepotrzebne i tak naprawdę mało udane rozwiązanie. Autor ma w tym przypadku wyjątkowo "ciężkie pióro" i jego usilne starania nie przynoszą pożądanych rezultatów. Koniec końców efekt jest wręcz odwrotny. Ma się wrażenie obcowania z drętwą i suchą lekturą. Podsumowując - nie jest to najlepsza pozycja pośród tego typu książek. Razi chaotycznością, zafałszowywaniem faktów (przynajmniej w moim odczuciu),i co najważniejsze: siląc się na obiektywizm autor dużo spraw wypacza. Szkoda jest więc podwójna, bo niestety nie dostajemy do czytania obiektywnej relacji i co gorsze nie ma aż tak wiele polskich odpowiedników w tej kategorii na półkach naszych księgarni.