Jennifer Johnston

Maleństwo, miniaturka, nowelka właściwie a treści, znaczeń, pytań i refleksji zawiera w sobie równie wiele co pełnowymiarowa powieść i niełatwo jest tak po prostu odpowiedzieć „o czym to jest”. Pan Pendergast wiedzie uporządkowany, nudnawy żywot typowego przedstawiciela ubożejącej brytyjskiej klasy średniej. Samotny starzec godnie, nieśpiesznie spaceruje przez jesień życia wracając myślami do różnych spraw z przeszłości i w myślach przynajmniej próbuje zrobić swoisty z dawnym swoim życiem rozrachunek. „Jestem stary – mawia- przeszłość nie powinna tak mnie męczyć” Za sprawą listu polecającego, w tym jego uporządkowanym, spokojnym życiu pojawia się Diarmid Toorish - czternastoletni chłopiec - i wydobywa starca z bezpiecznego kokonu rytualnych, codziennych zachowań i zakonserwowanych uczuć. Bezceremonialnie domaga się zainteresowania i uwagi. Pan Pendergast raz jeszcze pozwala sobie poczuć więź z drugim człowiekiem, ale tym samym znów przestaje być odporny na razy zadawane przez niesprawiedliwy świat. Fryderyk Wielki mawiał do swoich agentów działających w Rzeczpospolitej: „kłamcie, kłamcie coś na pewno się przyklei”. Nie tylko wśród pruskich agentów słowa te padały na podatny grunt. Mieszkańcy wysp brytyjskich nie są ani lepsi ani gorsi pod tym względem od innych nacji. Z lubością więc wtykają nos w nie swoje sprawy. Z nieskrywaną satysfakcją osądzają i wstępują w rolę „jedynych sprawiedliwych” i równie łatwo zapominają o tym, że prawo do rzucania kamieniem przysługuje tylko tym, którzy są rzeczywiście, prawdziwie bezwinni. Zwykłe, niewinne z pozoru zdarzenie wyzwala ciąg zdarzeń, reakcji i ludzkich zachowań. Niesprawiedliwość, zawiść, jad i niezrozumienie dotyka-uderza dwie bezbronne istoty z których jedna jeszcze nie potrafi i nie może a druga już nie chce się bronić. I o tym właśnie jest ta książeczka. I o bezsilności...