Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Antologia 10 opowiadań, z których 9 pochodzi z czasów radzieckich (rozpiętość czasowa 1909-1980). Dobra antologia, ale psują ją dwa niedobre opowiadania: "Radość czynu" Gleba Anfiłowa i "Poprzez czas" Walentyny Żurawlowej, ładnie napisana, ale niemądra i łatwa propaganda komunizmu. Co prawda Anfiłow jakoś się broni - jako że autor próbuje pokazać świat z punktu widzenia SI, choć w zbiorze autorskim wyglądałoby jeszcze lepiej, ponieważ wokół tego tematu obracają się niemal wszystkie jego opowiadania. "Autobus" Alberta Walentynowa pochodzi z miesięcznika Nowa Fantastyka (1997) i nigdy nie został opublikowany w języku rosyjskim (podaję za FantLabem). Powstał w 1969 roku. Temat mocny, absolutnie totalitarny i "niewygodny". "Zdarzenie na ulicy Psa" Aleksandra Grina jest znakomite i gorzkie, choć odstaje od reszty datą pierwodruku (1909). W sumie szkoda, że zestaw opowiadań ma się nijak do tytułu, bo w kosmosie dzieją się tylko dwa opowiadania. Tytułowe to właściwie cykl opowiadań, z których szczególnie wyróżniają się "Niejadki" i "Liliowa planeta", nieodparcie kojarzące się z amerykańską sf Złotego Wieku. Drugie to "Dziwny świat" Aleksandra Szalimowa o zetknięciu się dwóch zupełnie odmiennych cywilizacji. Akcja czterech opowiadań obraca się wokół badań i eksperymentów naukowych, odkryć i wynalazków, i dziwnych zjawisk związanych z właściwościami energii, materii i czasoprzestrzeni. W tym dwóch ładnych, "klasycznych tematycznie" opowiadań Warszawskiego, "Podróż w nicość" i "Czerwone paciorki". Zręczna fabuła i suspens charakteryzują novellę "Kroki w nieznane" Gansowskiego. Na stronie redakcyjnej znajduje się magiczna, kompletnie nie na miejscu formułka: "Copyright © 2018 by Wydawnictwo Solaris. All Rights reserved". Potem następuje... wykaz 10 (sic!) "copyrightów". A jak wiadomo, Rosja Radziecka nie respektowała takich praw, jeśli dotyczyły krajów kapitalistycznych. Dlatego te opowiadania żadnych copyrightów nie mają i mieć nie mogą. Jeśli dodać do tego fakt, iż "Retronauci" Sawczenki, "Autobus" Walentynowa, "Kroki w nieznane" Gansowskiego, "Poprzez czas" Żurawlowej nie mają podanych tłumaczy, a pierwsze i ostatnie opowiadanie mają, zaś antologia ta nie występuje ani na fantasta.pl, ani w Encyklopedii Fantastyki, wszystko razem wygląda jakoś dziwnie. Pominięte nazwiska tłumaczy to kolejno: Walentyna i Zbigniew Dworakowie, Andrzej Kubik, Jerzy Litwiniuk i Janina Dziarnowska. Generalnie opowiadania są ładnie napisane i przetłumaczone, dobrze ukazują klimaty radzieckiej sf, zwłaszcza humanistyczne podejście i wszystkie, zgodnie z założeniem autora wyboru, są wyłącznie przedrukami, przeważnie z antologii (Biały stożek Ałąidu, Ostatni z Atlantydy, Zagadka liliowej planety) i pozostawiają żal, że ich autorzy są tak słabo reprezentowani po polsku (nawet Warszawski czy Sawczenko),i że chciałoby się więcej, co w pewnym, ograniczonym zakresie otrzymujemy i otrzymamy (Stalker Books),np. wybór utworów Sewera Gansowskiego.