Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Jeśli komuś spodobał się "Blaszany bębenek" Grassa, to "Kamienie z dna rzeki" także mogą przypaść mu do gustu - książki mają podobną tematykę i zbliżony klimat. Obie robiły na mnie ogromne wrażenie. Mimo iż odłożyłam już powieść pani Hegi na półkę (tę z ulubionymi tytułami),to wciąż noszę ją w sobie i nie mogę przestać myśleć o treści. "Kamienie..." napisane są z ogromnym rozmachem. Poznajemy nie tylko skomplikowane losy karlicy Trudi i jej bolesne relacje z mieszkańcami małego miasteczka, ale także sekrety i dramatyczne doświadczenia innych postaci. Na tle obu wojen światowych i rozwijającego się w latach 30. XX wieku nazizmu obserwujemy zmiany zachodzące w ludziach. Jedni ulegają propagandzie i szybko dają się omamić antysemickim hasłom oraz poglądom Hitlera, inni starają się buntować i w miarę możliwości walczyć ze złem, jeszcze inni chcą po prostu przetrwać, sądząc, że uda im się zamknąć szczelnie we własnym świecie. Szczególnie dramatycznie pokazane są stopniowe zmiany wobec Żydów, którzy z wieloletnich sąsiadów i przyjaciół, stają się w oczach wielu bohaterów wrogami, podludźmi oraz oskarżanymi o kryzys ekonomiczny spiskowcami. Autorka w przekonujący sposób pokazuje, jak w pozornie spokojnych i uczciwych ludziach rodzi się zło, chęć odwetu i ślepe posłuszeństwo wobec wynaturzonej ideologii. Tylko nieliczni mają odwagę przyznać się do znajomości z Żydami, jeszcze mniej jest tych, którzy starają się im pomagać. Zachowania mieszkańców małego prowincjonalnego miasteczka to tylko wycinek tego, co dzieje się w całych Niemczech. Autorka obnaża prawdę o destrukcyjnej sile nazizmu, bez ogródek pokazuje, jak ludzie ulegają złu i stawia pytanie często obecne w tego typu literaturze: czy bierny znaczy niewinny? Odpowiedź czytelnik musi znaleźć sam. "Kamienie..." to również ponadczasowa powieść o inności i wiążącym się z nim brzemieniu. Inna jest tu nie tylko karlica Trudi. Każdy, kto czymś wyróżnia się spośród tłumu, skazany jest na ostracyzm. Całość napisana została na bardzo wysokim poziomie - kunsztowny i oryginalny jest język, zapadająca w pamięć jest atmosfera, w której obok realizmu i naturalizmu pojawiają się elementy magii i liryczne fragmenty. Polecam wszystkim, którzy cenią niebanalne historie.