Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Rzetelny przykład wartościowej krytyki literackiej sprzed lat... Nie jest to łatwa lektura - przede wszystkim ze względu na archaiczny styl i ortografię, która współczesnego czytelnika nie raz przyprawia o zgrzytanie zębami. Zdania rozbudowane do wręcz monstrualnych rozmiarów też nie polepszają czytelności wywodu. Ale gdy już człowiek przywyknie do tego stylu - czyta się to opracowanie dość wdzięcznie, trochę jak relikt z poprzedniej epoki. Przez cały tekst przebija niezwykłe emocjonalne zaangażowanie autora: z jednej strony jest on pełen podziwu dla talentu i wielkości twórczej Schillera; uznaje, że po jego śmierci żaden inny dramatopisarz nie wzniósł się na ten sam poziom. Z drugiej zaś strony - poddaje on momentami dość ostrej krytyce poszczególne dramaty niemieckiego poety - nie wahając się zarzucać im miejscami braku logiki, dłużyzn, niezręczności, wtórności itp. Krytyka literacka jest tutaj bardzo rzeczowa, nie brak w niej ironii, ale i nie raz szczerego oburzenia. Tarnowski nie waha się wytknąć Schillerowi niedorzeczności, słabości pomysłu, naiwności myśli. Widać, że przeżywa opisywane utwory, ale ocenia je obiektywnie, umiejąc dostrzec zarówno ich mocne, jak i słabsze strony. Jego interpretacja to nie jest jedynie bałwochwalcze wysławienie Schillera – choć przecież ceni go jako wielkiego twórcę, bez którego romantyzm nie byłby taki, w jakim kształcie go znamy. Ocenia twórczość Schillera na tyle rzetelnie, na ile się da. Ale świetne w tej ocenie jest to, że daje również upust swoim własnym uczuciom. Jeśli jakiś fragment oburza go swoim nonsensem – nie waha się o tym napisać, często ze zjadliwą ironią. Jeśli wzrusza go jego piękno - również daje temu upust. Każdy z dramatów jest tu dość szczegółowo omówiony, stąd praca ta stanowi świetne kompendium wiedzy o tej stronie twórczości Schillera. Jak dla mnie - to bardzo wartościowy utwór, zarówno ze względu na swoje walory literackie, jak i krytycznoliterackie. Dobrze, gdyby ktoś pokusił się kiedyś o wznowienie jego wydania, bo w tej chwili dostępny jest chyba tylko w wersji elektronicznej, gdzieś w odmętach internetowych bibliotek cyfrowych...