Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Sztuka to świadome działanie mające na celu stworzyć czegoś pięknego lub znaczącego przy użyciu wyobraźni i określonych umiejętności. I mimo iż pojęcie piękna jest względne, to już samo tworzenie ma wielką moc terapeutyczną. Dlatego też sztuka powinna być obecna w życiu dziecka, a obcowanie z nią winno być nieodłącznym elementem wychowania. Przez obcowanie rozumiem zarówno zapoznawanie się z dziełami mistrzów, odwiedzanie muzeów, wernisaży, przeglądanie albumów, jak i samo tworzenie. Dlatego też tak istotne są lekcje plastyki, na których dziecko może poznawać różne plastyczne środki wyrazu i ma możliwość wyrazić się twórczo. Jak takie lekcje poprowadzić? Gdzie szukać pomysłów, inspiracji? Pomijając to niewyczerpywalne źródło inspiracji, jakim jest nasze otoczenie, można jej szukać w książce pt. „Plastyka w edukacji wczesnoszkolnej”. Opublikowana nakładem Oficyny Wydawniczej IMPULS pozycja to poradnik dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, ale i nie tylko – skorzystać z niego mogą wszyscy nauczyciele plastyki, studenci historii sztuki czy podyplomowych studiów pedagogiki sztuki. Autor, Jerzy Tomala, dzieli się z nami swoim doświadczeniem i wiedzą na temat sposobów realizowania treści kształcenia przedmiotu „edukacja plastyczna” w klasach I do III. Znajdziemy tu zarówno zagadnienia merytoryczne związane ze sztukami plastycznymi, jak i kwestię związane z metodyką nauczania przedmiotu. Poradnik został podzielony na dwie części o których wspomniano – merytoryczną i praktyczną. Część pierwsza stanowi omówienie najważniejszych kwestii dotyczących sztuk plastycznych i języka sztuk plastycznych. W rozdziale pierwszym znajdziemy omówienie podziału sztuk plastycznych i kilka słów o każdej z nich (malarstwo, rzeźba, grafika, rysunek, scenografia, projektowanie przemysłowe, architektura, rzemiosło artystyczne). Rozdział drugi przybliża natomiast środki wyrazu artystycznego, takie jak linia i jej możliwości wyrazowe, plama, bryła, układy kompozycyjne i ich rodzaje oraz możliwości wyrazowe. Sporo miejsca zostało poświęcone zagadnieniu barwy – autor przybliża tu systematykę barw, pisząc o barwach achromatycznych, chromatycznych (wraz z ich dalszym podziałem i możliwościami wyrazowymi). Znajdziemy tu również omówioną fakturę i ruch wraz z ich możliwościami wyrazowymi oraz przestrzeń i sposoby jej sugerowania. Druga część książki, mająca wymiar praktyczny koncentruje się na metodyce edukacji plastycznej. Po przybliżeniu celów w edukacji plastycznej i typów zajęć edukacji plastycznej, autor dokładnie omawia dwa typy lekcji plastyki, na których zadania plastyczne i tematyczne realizowane są rożnymi metodami pracy, tj. przez ekspresję kierowaną i ekspresję swobodną. Autor omawia poszczególne punkty konspektów przy założeniu, że wykonanie pracy plastycznej powinno zawsze czemuś służyć. Każdy konspekt rozpoczyna się zatem dobrze sformułowanym celem zajęć, następnie przechodzimy do jasno określonego zadania plastycznego, do tematu (który nie powinien odwracać uwagi ucznia od istoty zadania plastycznego),techniki plastycznej, materiałów i narzędzi dobranych odpowiednio do techniki plastycznej oraz dostosowanych odpowiednio do możliwości manualnych i umiejętności ucznia. Następnie określimy środki dydaktyczne, metody i formy pracy, po czym przechodzimy do oceny plac plastycznych – autor zwraca tu uwagę na kryteria oceny i formę oceny. Zakończymy na przebiegu lekcji, bowiem w konspekcie zapisujemy kolejność oraz przebieg wszystkich przewidywanych czynności w trakcie lekcji oraz przybliżony czas ich trwania. W rozdziale poświęconym edukacji plastycznej z ekspresją swobodną, autor rozpoczyna omówienie od opisu lekcji plastyki w klasie pierwszej. Na tej podstawie dowiemy się, co powinno być celem lekcji, jakie są cele wychowawcze realizowane na edukacji plastycznej z ekspresją swobodną i jakie powinno być zadanie tematyczne – na zajęciach edukacji plastycznej z ekspresją swobodną uczniowie zamiast zadania plastycznego wykonują bowiem zadanie tematyczne i sami decydują, jakie środki wyrazu wybiorą. Przeczytamy również o technice plastycznej, materiałach i narzędziach, środkach dydaktycznych, metodach pracy, formach pracy, ocenie prac i przebiegu zajęć. Rozdział ostatni wspomina o zasadach dydaktyki na edukacji plastycznej. Książka stanowi swego rodzaju ABC nauczania plastyki i warto, by w swojej biblioteczce miał ją każdy nauczyciel przedmiotu. Znajdziemy tu krótko omówione najważniejsze kwestię, a czytelny układ książki pozwala nam korzystać z niej w razie potrzeby, oferuje nam bowiem zarówno wsparcie merytoryczne, ale rozszerza nasze pojmowanie nauczania przedmiotu. Dzięki niej możemy być lepszymi nauczycielami przedmiotu i poczuć się pewniej w tym, co robimy, a także zafascynować się plastyką!