Piotr Trojański

Książka popularnonaukowa, podręcznik historyczny dotyczący Holocaustu, II wojna światowa. Dokument, na faktach. Jest to poszerzone wydanie książki z 2006 roku ,, Holokaust. Zrozumieć dlaczego’’. Drugie wydanie ukazało się 6 lat później. Publikacja dofinansowana ze środków Fundacji Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu . Publikacja doskonale opracowana w każdym szczególe. Pięknie wydana , moc fotografii, czarno-białe i kolorowe. Ważniejsze pojęcia objęte w kolorowych ramkach lub na kolorowym tle. Z racji na poważną tematykę zastosowano barwy ziemi jak oliwka, beż ,ultramaryna. Dużo mapek, wyłuszczonych tekstów źródłowych, przedruki dokumentów, ulotek, plakatów, tabelki i zestawienia. Pod zakończonymi tematami tłustą czcionką podane pytania do czytelnika . Taka rubryka :,,Zastanów się’’. Autor nawet pokusił się o to , by przedstawić bibliografię w rubryce ,,Co warto przeczytać’’. Kolosalna kopalnia wiedzy. Wszystko napisane ciekawym językiem, czyta się powoli, ale ze zrozumieniem i chętnie. Nawet znajdziemy list z getta. Cytat: ,,Oleś wraz z matką – Różą Perelmuter znalazł się w getcie w Warszawie gdzie zamieszkali przy ul. Leszno 63. Na kartce wysłanej do ojca 21 lutego 1942 r. Oleś napisał niewprawną ręką: Mój kochany tatusiu! Dziękuję Ci za życzenia. Bardzo za Tobą tęsknię. Przyślij foto, bo już nie pamiętam, jak wyglądasz. Czytam książeczki. Uczę się. Całuję Cię mocno Oleś. Ta pożółkła kartka, z kilkoma zdaniami pisanymi przez kilkuletniego chłopca koślawymi literami, jest jednym z licznych świadectw losu żydowskich dzieci z warszawskiego getta’’. Zdjęcie tego listu oczywiście jest zamieszczone. Książka składa się z czterech części: I. Kim są Żydzi? II. Od niechęci do nienawiści. III. Nie możecie żyć – nie jesteście ludźmi. IV. Pamięć o zamordowanym narodzie – niepamięć. W I części omówiono w rozdziałach tożsamość żydowską / judaizm, doktryna religijna/, tradycję Żydów – spuściznę wielu pokoleń/ żydowska rachuba czasu, bar micwa , ślub pod baldachimem, stroje żydowskie/, długą historię Żydów od starożytności do nowożytnej Europy. W II części przedstawiono antyjudaizm, antysemityzm, Republikę Weimarską i rozwój nazizmu w Niemczech w latach 1919 – 1933. W III części rozpatrzono preludium Holokaustu od wykluczenia do wypędzenia lata 1933- 1939 ,początek wojny – drogę do ludobójstwa lata 1939 -1940, czas getta – eksterminację pośrednią lata 1940-1942, program Endlösung - ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej, postawy narodów świata wobec Zagłady, inne ofiary niemieckiego ludobójstwa. W IV części wyjaśniono następstwa Holokaustu, zmagania z trudną przeszłością. Na końcu publikacji podano oczywiście kalendarium, indeks osób, indeks geograficzny, źródła fotografii, źródła cytowanych fragmentów. Autorzy za działalność na rzecz popularyzacji wiedzy o Holokauście odznaczeni zostali przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008 r.). Książka jest przepięknie wydana, bardzo wartościowa. Łatwo wszystko znaleźć, do czego można wrócić. Jeszcze nie spotkałam tam wnikliwej , szczegółowej publikacji o tej tematyce , popartej dowodami. Polecam osobom interesującym się historią ze szczególnym naciskiem na kwestie żydowskie, młodzieży przygotowującej się do matury z rozszerzoną historią, czy samym studentom. Książka warta szerszego spojrzenia na tę problematykę , wolniejszego studiowania tekstu. To nie jest dzieło do czytania w jedno popołudnie.