Simon Ings

Tytuł książki obiecuje nieco inną zawartość od tego co otrzymujemy. Przede wszystkim książka traktuje nie tyle o samym Stalinie i jego stosunku do nauki radzieckiej (choć wątki te są w książce obecne) a o sytuacji nauki w kraju ogarniętym bolszewicką rewolucją i po jej zwycięstwie. Nie jest to ze strony autora jakieś wielkie nadużycie ale uważam, że tytuł winien brzmieć nieco inaczej. Kolejna rzecz - cała książka z zupełnie niejasnych powodów koncentruje się właściwie na 2 dziedzinach nauki - genetyce oraz naukach fizycznych. Takie zdecydowane położenie akcentów na te 2 kwestie zubaża całość tej całkiem przyzwoitej objętościowo (ponad 500 stron) pracy. Nie wiem z jakiego powodu Ings zdecydował się niemal zupełnie pominąć inne dyscypliny, tym bardziej, że w czasach stalinowskich przeżyły one wiele ciekawych i często upiornych epizodów. Jaka by przyczyna nie leżała u podstaw takiej a nie innej decyzji autora - była błędna. Można było ewentualnie uprzedzić w podtytule książki, że tak a nie inaczej prezentuje się jej treść - wtedy nie byłoby problemu. Niezależnie od powyższych całość czyta się z zainteresowaniem. Wiele miejsca Ings poświęca konkretnym osobom, poczesnym aktorom dramatów świata radzieckiej nauki tamtych trudnych lat. Nie jest to zarzut, nie da się snuć opowieści o perypetiach odkryć i koncepcji z pominięciem ludzi, tym bardziej, że w tamtych strasznych czasach nawet detale biograficzne mogły rozsądzać o czyimś życiu lub śmierci. Całość czyta się dosyć przyjemnie, jedynie układ rozdziałów zdaje się być nieco chaotyczny. To znaczy ich treści nieco na siebie zachodzą i czasami trudno dojść dlaczego w danym miejscu kończy się jeden rozdział a zaczyna kolejny. Mimo wspomnianych wad jest to pozycja interesująca, na pewno nie wybitna, ale warta poznania.