Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Widzicie - mówi Tata - na tym polega demokracja. Że można mówić, co się myśli, i że szanują was za odrębne zdanie, i że możecie krytykować władzę. Właśnie o tym mówię. Tutaj zabiją cię, jeśli zaczniesz narzekać, że samochód z jedzeniem przywiózł połowę tego, co powinno się sprzedać głodnym ludziom.

Mój ojciec spędził w sumie dwanaście lat w najgorszych rumuńskich więzieniach i obozach pracy przymusowej, ponieważ chwalił wartości demokratyczne Zachodu i otwarcie krytykował ustrój i filozofię komunizmu. Pytam samą siebie: czy on naprawdę był aż tak niebezpieczny? W jednym z dokumentów piszą, że uosabiał zagrożenie dla komunizmu, ponieważ z podziwem mówił o Amerykanach na Księżycu.

Pamiętam, jak pewnego dnia w godzinach lekcji wpakowano nas do autobusu i zabrano do lasów w naszym okręgu, bo Ceaușescu polował tam na odyńca. Kazano nam włożyć tradycyjne wiejskie stroje i trzymano w autobusach, głodnych i spragnionych, przez większość dnia, a kiedy nad łąką, na której stały autobusy, miał przelecieć helikopter z Ceaușescu i jego ekipą łowiecką, wyciągnięto nas z autobusu i kazano tańczyć horę (tradycyjny taniec rumuński). A jeszcze później, gdy usłyszeliśmy psy gończe, mieliśmy śpiewać na całe gardło, tak żeby towarzysz Ceaușescu i jego przyjaciele usłyszeli pieśń szczęśliwych chłopów.